vidu ankaŭ la klarigojn
spec⭑·/·o
spec⭑·o
1.
{Klas⭑·o} de⭑ viv⭑·ul·oj aŭ⭑ aĵ⭑·oj kun⭑ komun⭑·aj karakteriz¹·aj ec⭑·oj: ni⭑·aj
gren⭑·ej·oj […] en·hav⭑·as sufiĉ⭑·e da⭑ gren⭑·o de⭑ ĉiu spec⭑·o ; mi pun⭑·os
ili·n per⭑ kvar⭑ spec⭑·oj […]: per⭑ glav⭑·o, por⭑ mort⭑·ig·i, per⭑ hund⭑·oj,
por⭑ tren⭑·i, per⭑ bird⭑·oj de⭑ la⭑ ĉiel⭑·o kaj⭑ per⭑ best⭑·oj de⭑ la⭑ ter⭑·o, por⭑
for·manĝ⭑·i kaj⭑ eksterm⭑·i ; est⭑·as tiom⭑ da⭑ spec⭑·oj de⭑ voĉ⭑·oj en⭑ la⭑
mond⭑·o, kaj⭑ nenia est⭑·as sen·signif⭑·a ; tiu ĉi⭑ palac⭑·o est⭑·is
konstru⭑·it·a el⭑ hel⭑~flav⭑·a bril⭑·ant·a spec⭑·o de⭑ ŝton⭑·o ; la⭑ german⭑·a
bier⭑·o tiam⭑ est⭑·is bon⭑·eg·a kaj⭑ ekzist⭑·is divers⭑·aj spec⭑·oj de⭑ ĝi:
Brem⁽⁺⁾·a, Prisinga, Emsa bier⭑·o, eĉ⭑ la⭑ tiel⭑ nom⭑·at·a Brunsvik⁽⁺⁾·a mumi¹·o ;
li est⭑·as hom⭑·o de⭑ tut⭑·e special⭑·a spec⭑·o! li hav⭑·as bon⭑·an kap⭑·on, sed⭑
li nenio·n far⭑·as ! tie est⭑·is tre⭑ mult⭑·e da⭑ ekzist⭑·aĵ·oj, ĉiu·j est⭑·is
el⭑ tiu spec⭑·o, kiu·n ni nom⭑·as hom⭑·oj, sed⭑ ili aspekt¹·is tut⭑·e ali⭑·e ol⭑
ni ; el⭑ tiu spec⭑·o de⭑ viv⭑·ant·aj mal·bon⭑·aj hom⭑·oj star⭑·is nun⭑ du⭑ apud⭑
la⭑ mort⭑·int·a vir⭑·o . {kategori¹·o} , {manier⭑·o} , {ras¹·o^1}
2.
(evit⭑·ant·e preciz⭑·an difin⭑·on per⭑ indik³·o de⭑ karakteriz¹·aĵ·o aŭ⭑
simil⭑·aĵ·o) „io simil⭑·a, kompar⭑·ebl·a al⭑“, „reprezent⭑·ant·o de⭑“: ĝi
hav⭑·is en⭑ si ia·n spec⭑·on de⭑ flar⭑-tabak⭑·o ; se⭑ oni pov⭑·us rekt⭑·e
en·rigard⭑·i al⭑ ili en⭑ la⭑ brust⭑·on! tio est⭑·us ja⭑ ekspozici⭑·o, spec⭑·o
de⭑ magazen⭑·o ! tio est⭑·is unu⭑ el⭑ la⭑ tiu+epok⭑·aj gast⭑·ej·oj, spec⭑·o de⭑
bier⭑·ej·o ; trov⭑·iĝ·is nur⭑ unu⭑, kiu re·ven⭑·is kun⭑ ia⭑ spec⭑·o de⭑ klar⭑·ig·o
; tio ver⭑+ŝajn⭑·e est⭑·as spec⭑·o de⭑ ĝarden⭑·a kresk⭑·aĵ·o! ili dir⭑·is kaj⭑
mok⭑·e rid⭑·is ; sur⭑ ŝip⭑·o […] oni ankaŭ⭑ trov⭑·iĝ·as en⭑ spec⭑·o de⭑
kaŝ⭑·iĝ·ej·o ; la⭑ labor⭑·ist·in·oj sekv⭑·is ŝi·n per⭑ si⭑·aj rigard⭑·oj, […] kun⭑
simpati¹·o kaj⭑ kun⭑ spec⭑·o de⭑ triumf¹·o sur⭑ la⭑ vizaĝ⭑·oj ; li […] si·n
ban⭑·is en⭑ ŝton⭑·a ban⭑·uj·o kaj⭑ ĵet⭑·is sur⭑ si·n spec⭑·on de⭑ grand⭑·a
lit⭑·o-tuk⭑·o, kiu·n li buk⭑·is sub⭑ la⭑ kol⭑·o . {alegori¹·o} , {fason⭑·o} ,
{form⭑·aĵ·o} , {simil⭑·aĵ·o} , {vari³·aĵ·o}
3.
{Speci⁽⁺⁾·o} : la⭑ hom⭑·a spec⭑·o ; kelk⭑·aj spec⭑·oj de⭑ serpent⭑·oj per⭑ si⭑·a
rigard⭑·o magi⭑·e al·forĝ⭑·as la⭑ bird⭑·ojn ; tiu konk⭑·ul·o […] aparten⭑·as al⭑
la⭑ spec⭑·o .
spec⭑·ig·i
(tr)
{Klas⭑·i} , prov⭑·ant·e atribu¹·i la⭑ ĝust⭑·ajn spec⭑·ojn: la⭑ pak⭑·et·ojn oni
en⭑ la⭑ last⭑·aj tag⭑·oj el·pren⭑·is el⭑ la⭑ kest⭑·oj kaj⭑ spec⭑·ig·is .
ali⭑+spec⭑·a
{Ali⭑·a} laŭ⭑ si⭑·a spec⭑·o aŭ⭑ konsist⭑·o: li est⭑·is sent⭑·ont·a sub⭑ si⭑·aj
pied⭑·oj paŝ⭑·ej·on ali⭑+spec⭑·an ol⭑ la⭑ mov⭑·iĝ·ant·an ferdek⭑·on de⭑ si⭑·a ŝip⭑·o ;
kaj⭑ se⭑ iu ne⭑ obe⭑·us? – li ricev⭑·us ali⭑+spec⭑·an al·vok⭑·on: […] tiu·n, de⭑
kiu oni ne⭑ re·ven⭑·as ; mi ne⭑ est⭑·as vi⭑·a mal·amik⭑·o, nur⭑ ali⭑+spec⭑·a ol⭑
vi ; hom⭑-grup⭑·iĝ·oj, ĉu⭑ teritori²·aj, ĉu⭑ profesi⭑·aj, ĉu⭑ ali⭑+spec⭑·aj .
{apart⭑·a^2} , {special⭑·a}
bon⭑+spec⭑·a
{Bon⭑·a} laŭ⭑ si⭑·a spec⭑·o, konsist⭑·o, propr⭑·a kvalit¹·o: plej⭑ bon⭑+spec⭑·a
arĝent⭑·o ; plej⭑ bon⭑+spec⭑·a pan⭑·o ; li est⭑·is riĉ⭑·a, hav⭑·is bon⭑+spec⭑·ajn
vest⭑·ojn . {fajn⁽⁺⁾·a} , {pur⭑·a} , {rafin⭑·it·a}
ĉia+spec⭑·a
{Ĉia} , tre⭑ {divers⭑·a} laŭ⭑ spec⭑·oj: la⭑ popol⭑·oj de⭑ la⭑ land⭑·o ven⭑·ig·os
la⭑ komerc⭑·aĵ·ojn aŭ⭑ ĉia+spec⭑·an gren⭑·on ; far⭑·i ĉia+spec⭑·ajn turn⭑·iĝ·ojn
kaj⭑ mov⭑·iĝ·ojn en⭑ la⭑ akv⭑·o simil⭑·e al⭑ fiŝ⭑·o . {vari³·a^2}
hom⭑-spec⭑·o
Tip¹·a spec⭑·o de⭑ hom⭑·o, de⭑ tip¹·a karakter⭑·o: tiu+epok⭑·e, por⭑ mi, la⭑
mond⭑·o est⭑·is divid⭑·it·a en⭑ du⭑ hom⭑-spec⭑·oj, la⭑ bon⭑·aj kaj⭑ la⭑ aĉ¹·aj ;
kvankam⭑ tut⭑·a mond⭑·o mi·n dis·ig⭑·is de⭑ tiu mal·feliĉ⭑·a hom⭑-spec⭑·o, tamen⭑
mi el·kor⭑·e bedaŭr⭑·is ĉi⭑ tiu·n mizer⭑·an, kompat⭑·ind·e idiot¹·an kaj⭑
tromp⭑·it·an vir⭑-seks⭑·on .
miks⭑·o-spec⭑·a
Nask⭑·it·a aŭ⭑ far⭑·it·a el⭑ plur⁴·aj de·ven⭑·aj spec⭑·oj: ne⭑ sur·met⭑·u sur⭑ vi·n
miks⭑·o-spec⭑·an vest⭑·on el⭑ lan⭑·o kaj⭑ lin⭑·o kun⭑·e ; miks⭑·o-spec⭑·aj bild¹·oj de⭑
nigr⭑·aj arb⭑·ar·oj, bru⭑·ant·aj akv⭑·oj, nub⭑·oj kaj⭑ neĝ⭑-amas⭑·oj . {mal·pur⭑·a}
mult⭑·e~spec⭑·a, mult⭑+spec⭑·a
Prezent⭑·ant·a mult⭑·ajn spec⭑·ojn: per⭑ long⭑·a kaj⭑ mult⭑·e~spec⭑·a uz⭑·ad·o eĉ⭑
la⭑ plej⭑ sovaĝ⭑·a idiom²·o de⭑ la⭑ plej⭑ barbar¹·a gent⭑·o iom⭑ post⭑ iom⭑
far⭑·iĝ·as riĉ⭑·a ; ole⭑·o kaj⭑ kemi⁸·aĵ·oj en⭑ mult⭑+spec⭑·aj kontener⁽⁺⁾·oj kaj⭑
uj⭑·oj polu⁽⁺⁾·ad·os mar⭑-bord⭑·ojn ; mult⭑+spec⭑·aj problem¹·oj, precip⭑·e la⭑
mank⭑·o de⭑ reg⭑·ist·ar·a help⭑·o .
sam⭑+spec⭑·ul·o
Ul⭑·o de⭑ sam⭑·a spec⭑·o: est⭑·as en⭑ la⭑ natur⭑·o de⭑ hom⭑·o, laŭ⭑ ili, agrabl⭑·e
rilat⭑·i kun⭑ la⭑ sam⭑+spec⭑·ul·oj ; ĝi montr⭑·as la⭑ grav⭑·ec·on, kiu·n la⭑
pra·hom⭑·o atribu¹·is al⭑ la⭑ ebl⭑·ec·o komunik⭑·i kun⭑ la⭑ sam⭑+spec⭑·ul·oj ; jen⭑
[…] la⭑ senc⭑·o de⭑ hund⭑·a viv⭑·o […], ĝi oft⭑·e vag⭑·as tut⭑·e sol⭑·a kun⭑
afer⭑·ec·a mien⭑·o dum⭑ ĝi pri·flar⭑·as dom⭑-angul⭑·ojn, lig⭑·as rilat⭑·ojn kun⭑
si⭑·aj sam⭑+spec⭑·ul·oj kaj⭑ kapt⭑·as ost⭑·on .
si⭑·a+spec⭑·a
{Apart⭑·a} , surpriz⭑·a, kvazaŭ⭑ per⭑ si mem⭑ est⭑·ig·ant·a propr⭑·an spec⭑·on:
si⭑·a+spec⭑·a rimark⭑·ind·aĵ·o ; „kun⭑ si⭑·a+spec⭑·a spic⭑·o“ (poem¹·ar·o de⭑
) ; la⭑ pup⭑+teatr⭑·a festival⁹·o […] est⭑·as unik³·a
si⭑·a+spec⭑·a event⁸·o en⭑ la⭑ mond⭑·o de⭑ kultur¹·o . {unik³·a}
sub·spec⭑·o
1.
Sub·divid⭑·o de⭑ spec⭑·o; grup⭑·o de⭑ afer⭑·oj, kiu·j aparten⭑·as al⭑ sam⭑·a
spec⭑·o, sed⭑ iom⭑ mal·simil⭑·as inter⭑ si per⭑ kelk⭑·aj ne·grav⭑·aj ec⭑·oj:
okcident⭑·a sving⭑·o est⭑·as ĵaz⁹·--sub·spec⭑·o, en⭑ kiu inter·miks⭑·iĝ·is ritm¹·oj
de⭑ tradici¹·aj sving⭑·o, blus⁽⁺⁾·o, di⭑-ksi⁽⁺⁾-land⭑·o kaj⭑ eĉ⭑ polk¹·o-danc⭑·o .
2.
{sub·speci⁽⁺⁾·o}
super·spec⭑·o, spec⭑·ar·o
{genr⁹·o^3}
tia+spec⭑·a
{Tia} , de⭑ tia spec⭑·o, aspekt¹·o, sin⁸-ten⭑·o: jen⭑ mi don⭑·as al⭑ vi
grajn⭑·on de⭑ horde⭑·o, ĝi ne⭑ est⭑·as tia+spec⭑·a, kia kresk⭑·as sur⭑ kamp⭑·o ;
oni klar⭑·ig·as tia+spec⭑·ajn aer⭑·ajn fenomen¹·ojn per⭑ nord⭑·a lum⭑·o ; mi,
mi⭑·a kar⭑·a, ne⭑ est⭑·as tia+spec⭑·a ! tio est⭑·is danc⭑·o, kiu por⭑ am⭑·ant·oj
de⭑ tia+spec⭑·aj plezur⭑·oj tre⭑ bel⭑·e aspekt¹·as ; kiel⭑ mal·feliĉ⭑·aj ili
kred⭑·ebl·e si·n sent⭑·as, se⭑ tia+spec⭑·aj est⭑·aĵ·oj ĝeneral¹·e pov⭑·as sent⭑·i,
kiel⭑ mi kaj⭑ mi⭑·a+spec⭑·aj est⭑·aĵ·oj sent⭑·as .
vort⭑·o-spec⭑·o
Leksik⁽⁺⁾·a atribut³·o de⭑ {vort⭑·oj} , apart⭑·ig·ant·a sub·ar⭑·on de⭑ la⭑
{vort⭑·o-proviz⭑·o} laŭ⭑ iu el⭑ divers⭑·aj princip⭑·oj, eventual¹·e mal·pli⭑
rigor³·aj ol⭑ tiu·j ar⭑·ig·ant·aj la⭑ {parol⭑-element¹·ojn} : la⭑ interpunkci⭑·o
[…] funkci¹·as sen·de·pend⭑·e de⭑ vort⭑-spec⭑·oj ; la⭑ {determin²·il·oj} form⭑·as
bunt⁽⁺⁾·an vort⭑·o-spec⭑·on: iu·j el⭑ ili hav⭑·as ĉiu·jn kaz⭑·ojn kiel⭑ „tiu“,
ali⭑·a hav⭑·as kaz⭑·ojn nur⭑ plur⁴+nombr⭑·e (unu·jn), dum⭑ tri⭑·a est⭑·as tut⭑·e
ne·vari³·a (la⭑ artikol⭑·o); la⭑ {nombr⭑·o-nom⭑·oj} est⭑·as vort⭑·o-spec⭑·o for·mit¹·a
laŭ⭑ tre⭑ klar⭑·a princip⭑·o semantik⁽⁺⁾·a, kiu tamen⭑ prezent⭑·as tre⭑
ek·lekt⁽⁺⁾·an bild¹·on gramatik⭑·an (kp „unu⭑ hom⭑·on“ ‐ „milion⭑·on da⭑
hom⭑·oj“).
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.120 2024/01/05 01:35:41 ]
__________________________________________________________________