vidu ankaŭ la klarigojn
spert⭑·/·a
spert⭑·a
1.
Posed⭑·ant·a sci⭑·ojn kaj⭑ lert⭑·ec·on akir⭑·it·ajn per⭑ praktik⭑·ad·o kaj⭑
venk⭑·ad·o de⭑ real¹·aj mal·facil⭑·aĵ·oj en⭑ iu kamp⭑·o: vi⭑·a patr⭑·o est⭑·as
spert⭑·a milit⭑·ist·o ; eĉ⭑ se⭑ mi est⭑·us plej⭑ spert⭑·a, mi ne⭑ pov⭑·us reg⭑·i
sen⭑ fidel⭑·aj serv⭑·ist·oj kaj⭑ saĝ⭑·aj konsil⭑·ist·oj ; spert⭑·a mar⭑·ist·o ne⭑
batal⭑·as kontraŭ⭑ la⭑ flu⭑·o, nek⭑ kontraŭ⭑ la⭑ vent⭑·o, sed⭑ li permes⭑·as
al⭑ ili, ke⭑ ili port⭑·u li·n en⭑ la⭑ elekt⭑·it·a direkt⭑·o ; spert⭑·a en⭑ la⭑
re·gad⭑·o ; Maziero, kiu est⭑·is spert⭑·a ĥemi⭑·ist·o, lok⭑·is en⭑ la⭑ gren⭑·ej·o
de⭑ la⭑ kamp⭑·o-dom⭑·o mal·grand⭑·an laboratori⁸·on: kaj⭑ la⭑ infan⭑·oj mir⭑·eg·is,
vid⭑·ant·e ĥemi⭑·ajn eksperiment¹·ojn ; [li] ne⭑ est⭑·as tre⭑ spert⭑·a en⭑ la⭑
ter⭑-kultur¹·ad·o, sed⭑ li est⭑·as bon⭑·ul·o ; li est⭑·is tro⭑ spert⭑·a kon⭑·ant·o
de⭑ la⭑ hom⭑·a natur⭑·o, por⭑ ne⭑ diven⭑·i, ke⭑ sol⭑·e am⭑·o pov⭑·is est⭑·i la⭑
kaŭz⭑·o de⭑ tia obstin⭑·o ; ne⭑ demand⭑·u scienc⭑·ul·on, demand⭑·u spert⭑·ul·on
; paser⭑·o spert⭑·a ne⭑ bezon⭑·as avert⭑·on ; mizer⭑·o far⭑·as lert⭑·a, mizer⭑·o
far⭑·as spert⭑·a . {kapabl⭑·a} , {kompetent⭑·a} , {ekspertiz⁽⁺⁾·ist·o}
2.
Spert⭑·ul·a, montr⭑·ant·a lert⭑·ec·on akir⭑·it·an per⭑ praktik⭑·ad·o: spert⭑·a
gvid⭑·ad·o; [ili] mason⭑·is la⭑ tru⭑·on, tiel⭑ ke⭑ eĉ⭑ la⭑ plej⭑ spert⭑·a
okul⭑·o, ne⭑ trov⭑·us la⭑ en·ir⭑·on en⭑ la⭑ tomb⭑·on ; grand⭑·eg·aj tond⭑·il·oj […]
sen·ĉes⭑·e est⭑·is mov⭑·at·aj de⭑ la⭑ spert⭑·aj man⭑·oj ; okul⭑·o spert⭑·a en⭑
leg⭑·ad·o sur⭑ hom⭑·aj vizaĝ⭑·oj pov⭑·us rimark⭑·i post⭑·e~sign⭑·ojn de⭑ long⭑·a kaj⭑
ankoraŭ⭑ ne⭑ fin⭑·it·a histori⭑·o de⭑ viv⭑·o .
spert⭑·i
1.
(ntr)
Est⭑·i spert⭑·a pri⭑: Andre⁽⁺⁾·o, kiu tre⭑ spert⭑·as pri⭑ simil⭑·aj situaci⭑·oj,
rest⭑·is ne·vid⭑·at·a ; la⭑ nov⭑·a prezid⭑·ant·o spert⭑·as pri⭑ ekonomi¹·o kaj⭑
financ¹·oj ; oni jam⭑ spert⭑·as pri⭑ la⭑ elimin⁽⁺⁾·o de⭑ morbil⭑·o sur⭑ vast⭑·aj
teritori²·oj .
2.
(tr)
{Tra·viv⭑·i} , sufer⭑·i aŭ⭑ ĝu⭑·i, sent⭑·i, konstat⭑·i: kiu plen⭑·um·as la⭑
ordon⭑·on, tiu spert⭑·os nenio·n mal·bon⭑·an ; [mi] spert⭑·is sufer⭑·on sub⭑
la⭑ verg⭑·o ; tia izol⭑·it·ec·o, kiu·n ŝi neniam⭑ antaŭ⭑·e spert⭑·is ; tiu
ter⭑-trem⭑·o ne⭑ est⭑·as nov⭑·aĵ·o, […] la⭑ urb⭑·o Lim⁽⁺⁾·a en⭑ Amerik⁸·o spert⭑·is la⭑
sam⭑·ajn sku⭑·ojn last⭑·an jar⭑·on ; li rakont⭑·is ĉio·n, kio·n li spert⭑·is
de⭑~post⭑ la⭑ moment⭑·o de⭑ ili⭑·a dis·iĝ⭑·o ; mi spert⭑·is ŝip⭑+romp⭑·iĝ·on sur⭑ la⭑
mal·kviet⭑·eg·a mar⭑·o ; vi ne⭑ […] spert⭑·u nov⭑·an sen·iluzi¹·iĝ·on, ebl⭑·e
ankoraŭ⭑ pli⭑ dolor⭑·an . {tra·pas⭑·i} , {traf⭑·i}
Rim.: La⭑ efektiv⭑·a lingv⭑·o-uz⭑·o kontraŭ⭑·as la⭑ ordinar⭑·an logik¹·on de⭑
vort⭑-far⭑·ad·o: el·ir⭑·ant·e de⭑ la⭑ fundament⭑·a „spert⭑·a“, t.e. lert⭑·a, kapabl⭑·a,
kompetent⭑·a, la⭑ verb⭑·o „spert⭑·i“ nur⭑ pov⭑·as signif⭑·i hav⭑·i tia·n kvalit¹·on.
Kontraŭ⭑·e la⭑ verb⭑·o oft⭑·e uz⭑·iĝ·as por⭑ dir⭑·i „tra·viv⭑·i io·n, per⭑ kio oni
far⭑·iĝ·os pli⭑ spert⭑·a“.
spert⭑·o
1.
Sci⭑·oj kaj⭑ {lert⭑·ec·o} akir⭑·it·aj per⭑ {praktik⭑·o} kaj⭑ tra·viv⭑·ad·o de⭑
mal·facil⭑·aĵ·oj: la⭑ plej⭑ saĝ⭑·a el⭑ ili hav⭑·as spert⭑·on de⭑ kelk⭑~dek⭑·o de⭑
jar⭑·oj ; la⭑ antaŭ·zorg⭑·em·o mal·kovr⭑·os al⭑ vi la⭑ mal·san⭑·on kaj⭑ la⭑
spert⭑·o montr⭑·us la⭑ rimed⭑·on ; mi do⭑ pet⭑·as vi·n, divid⭑·i kun⭑ mi iom⭑
da⭑ vi⭑·a spert⭑·o ; laŭ⭑ mi⭑·a spert⭑·o la⭑ triumf¹·ant·a mal·amik⭑·o est⭑·as plej⭑
mal·fort⭑·a ; la⭑ jun⭑·a princ⭑·o, malgraŭ⭑ la⭑ mank⭑·o de⭑ spert⭑·o,
kompren⭑·is, ke⭑ li dev⭑·as est⭑·i sin⁸+gard⭑·a ; parol⭑·is la⭑ mal·jun⭑·ul·in·o
kun⭑ la⭑ tut⭑·a prudent⭑·o, kiu·n don⭑·as la⭑ aĝ⭑·o kaj⭑ la⭑ spert⭑·o ; por⭑
spert⭑·o kaj⭑ lern⭑·o ne⭑ sufiĉ⭑·as etern⭑·o ; spert⭑·o saĝ⭑·on akr⭑·ig·as .
2.
Tra·viv⭑·aĵ·o: el⭑ la⭑ ĉiu+tag⭑·a spert⭑·o ni ĉiu·j ja⭑ sci⭑·as tre⭑ bon⭑·e, ke⭑
[…] ; est⭑·ad·o sen·temp⭑·a, sed⭑ tamen⭑ plen⭑~plen⭑·a de⭑ grand⭑·aj okaz⭑·oj kaj⭑
spert⭑·oj, de⭑ pens⭑·oj kaj⭑ sent⭑·oj ; la⭑ mal·jun⭑·ul·o […] foj⭑·e rakont⭑·is
al⭑ la⭑ rond⭑·an·oj pri⭑ si⭑·aj spert⭑·oj kiel⭑ forĝ⭑·ist·a help⭑·ant·o en⭑ la⭑
mal·nov⭑·a temp⭑·o ; ni forges⭑·as avert⭑·on, ni memor⭑·as la⭑ spert⭑·on ; eĉ⭑
mal·saĝ⭑·ul·on spert⭑·o instru⭑·os .
spert⭑·aĵ·o
Tra·viv⭑·aĵ·o: la⭑ aŭtor⭑·o van⭑·e prov⭑·as kompren⭑·i la⭑ strang⭑·ajn
spert⭑·aĵ·ojn ; la⭑ edz⭑·oj raport⭑·is feliĉ⭑·e pri⭑ si⭑·aj spert⭑·aĵ·oj ; kiam⭑
mi fuŝ⭑·is statistik¹·ojn, tuj⭑ ek·vibr¹·is la⭑ komput⁹·il·et·o en⭑ mi⭑·a poŝ⭑·o
[…], por⭑ mi, nov⭑·a kaj⭑, sincer⭑·e, iom⭑ tim⭑·ig·a spert⭑·aĵ·o .
spert⭑·iĝ·i
1.
Far⭑·iĝ·i spert⭑·a, akir⭑·i spert⭑·on: ni spert⭑·iĝ·is kaj⭑ lern⭑·is pli⭑ bon⭑·e
help⭑·i unu⭑ la⭑ ali⭑·an ; ni spert⭑·iĝ·is tiel⭑, ke⭑ rapid⭑·e nom⭑·is
la⭑ kart⭑·ojn en⭑ sen·inter·romp⭑·a vic⭑·o ; [ili] ret⭑·e korespond⭑·as kun⭑ la⭑
kurs¹·an·oj por⭑ ke⭑ ili spert⭑·iĝ·u en⭑ la⭑ lingv⭑·o-uz⭑·o .
2.
Est⭑·i tra·viv⭑·at·a: neniam⭑ antaŭ⭑·e spert⭑·iĝ·is tiom⭑ da⭑ mal·cert⭑·ec·o en⭑
viv⭑-sekur⁴·ec·o .
mal·spert⭑·ec·o, sen·spert⭑·ec·o
Stat⭑·o de⭑ iu ne⭑ hav⭑·int·a spert⭑·ojn, ne⭑ kon⭑·ant·a per⭑ propr⭑·a
tra·viv⭑·ad·o: ĝust⭑·e pro⭑ ni⭑·a sen·spert⭑·ec·o, iu·j mal·simpl⭑·aj afer⭑·oj
ŝajn⭑·is al⭑ ni tut⭑·e simpl⭑·aj ; unu⭑ el⭑ la⭑ pneŭmatik¹·oj tra·pik⭑·iĝ·is kaj⭑
pro⭑ la⭑ mal·spert⭑·ec·o de⭑ la⭑ vetur⭑·ig·ist·o, prokrast⭑·ad·o okaz⭑·is ; mi
labor⭑·u kaj⭑ tamen⭑ ne⭑ mal·kaŝ⭑·u al⭑ ili mi⭑·an sen·spert⭑·ec·on, ne⭑ don⭑·ant·e
baz¹·on al⭑ ili⭑·a […] fier⭑·ec·o ; la⭑ inter·parol⭑·on, se⭑ konsider⭑·i mi⭑·an
sen·spert⭑·ec·on, oni pov⭑·as dir⭑·i sufiĉ⭑·e glat⭑·a .
fak⭑-spert⭑·a
Spert⭑·a pri⭑ apart⭑·a fak⭑·o: ŝi prikl⁽⁺⁾·is [riz⭑-plant⭑·ojn] tiel⭑ rapid⭑·e kaj⭑
lert⭑·e kiel⭑ iu ajn⭑ fak⭑-spert⭑·a ter⭑+kultur¹·ist·o ; la⭑ Plen⭑·a ilustr¹·it·a
vort⭑·ar·o, 1300-paĝ⭑·a, aper⭑·is en⭑ 1970, post⭑ mult⭑·aj jar⭑·oj da⭑ [labor⭑·o
kaj⭑] kaj⭑ mult⭑·a help⭑·o de⭑ mult⭑·aj – sin⁸+don⭑·aj fak⭑-spert⭑·aj
kun·labor⭑·ant·oj ; ver⭑·a revu²·o […] ne⭑ pov⭑·as sukces⭑·e ekzist⭑·i sen⭑
fak⭑-spert⭑·a ĵurnal⭑·ist·o dediĉ⭑·ant·a hor⭑·ojn kaj⭑ tag⭑·ojn al⭑ la⭑ redakt¹·ad·o
kaj⭑ korespond⭑·ad·o . {kapabl⭑·a} , {kompetent⭑·a^1}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.116 2023/12/09 08:29:05 ]
__________________________________________________________________