vidu ankaŭ la klarigojn
spir⭑·/·i
spir⭑·i
1.
(ntr)
En·las⭑·i aer⭑·on en⭑ la⭑ pulm⭑·ojn kaj⭑ el·las⭑·i ĝi·n post⭑ kiam⭑ ĝi
re·oksigen⭑·ig·is la⭑ sang⭑·on: permes⭑·u al⭑ mi ek·spir⭑·i (iom⭑·et·e halt⭑·i) ;
al⭑ li ŝajn⭑·is, ke⭑ oni ĉi⭑ tie spir⭑·as la⭑ plej⭑ bon⭑·an aer⭑·on kaj⭑ ankaŭ⭑
la⭑ somer⭑·o ĉi⭑ tie est⭑·as la⭑ plej⭑ bel⭑·a ; [post⭑ liber⭑·iĝ·o] mi re⭑·e
spir⭑·as freŝ⭑·an aer⭑·on ; mi vol⭑·as, respond⭑·is la⭑ faraon⁽⁺⁾·o, ke⭑ mi⭑·aj
regn⭑·an·oj est⭑·u feliĉ⭑·aj, ke⭑ la⭑ popol⭑·o spir⭑·u liber⭑·e .
2.
{El·spir⭑·i^2} : [trink⭑·aĵ·o, kiu] spir⭑·as la⭑ odor⭑·on de⭑ la⭑ muskat⭑·o kaj⭑
bon⭑+odor⭑·aj herb⭑·oj .
3.
{El·spir⭑·i^3} : Saŭl⁽⁺⁾·o, ankoraŭ⭑ spir⭑·ant·e minac⭑·ojn kaj⭑ mort⭑·ig·on
kontraŭ⭑ la⭑ disĉipl³·oj, ir⭑·is al⭑ la⭑ ĉef·pastr⭑·o ; l’ infer⭑·o spir⭑·as
pest⭑·on en⭑ la⭑ mond⭑·on ; ĉiu·j li⭑·aj vers⭑·aĵ·oj spir⭑·as mal·gaj⭑·ec·on; li
est⭑·as mal·riĉ⭑·e vest⭑·it·a, sed⭑ li⭑·a parol⭑·o spir⭑·as konsci⭑·on de⭑ si⭑·a
propr⭑·a ind⭑·o ; ĉiu·j verk⭑·oj, vort⭑·oj kaj⭑ ag⭑·oj de⭑ [ ]
spir⭑·as tiu·n ide⭑·on .
spir⭑·o
1.
Ĉiu unu⭑+foj⭑·a spir⭑-ag⭑·o: Di⭑·o […] en·blov⭑·is en⭑ li⭑·an naz⭑·on spir⭑·on de⭑
viv⭑·o ; mi⭑·a spir⭑·o far⭑·iĝ·is abomen⭑·at·a por⭑ mi⭑·a edz⭑·in·o ; mi jam⭑ ne⭑
hav⭑·as fort⭑·on kaj⭑ mi jam⭑ ne⭑ hav⭑·as spir⭑·on ; li re·ten⭑·as la⭑ spir⭑·on ;
neniu spir⭑·o el·iĝ⭑·is el⭑ ŝi⭑·a buŝ⭑·o, ŝi est⭑·is sen·viv⭑·a ; ŝi perd⭑·is la⭑
spir⭑·on kaj⭑ komenc⭑·is plor⭑·i ; li jam⭑ far⭑·as la⭑ last⭑·an spir⭑·on
(mort⭑·as) .
2.
Aer⭑-blov⭑·o; odor⭑·o; {spirit⭑·o^2} : ĝis⭑ la⭑ lim⭑·oj de⭑ l'⭑ horizont¹·o
bril⭑·is la⭑ ruĝ⭑·aj sabl⭑·oj de⭑ la⭑ okcident⭑·a dezert⭑·o, de⭑ kie ia+foj⭑·e
blov⭑·is la⭑ spir⭑·o de⭑ varm⭑·eg·a vent⭑·o, kvazaŭ⭑ el⭑ forn⭑·o ; mal·pur⭑·a
spir⭑·o de⭑ la⭑ kadavr¹·oj, amas⭑·ig·it·aj en⭑ ĉi⭑ tiu lok⭑·o ; spir⭑·o de⭑
esper⭑·o blov⭑·as tra⭑ la⭑ mond⭑·o; la⭑ tut⭑·an libr⭑·on mi leg⭑·is unu⭑+spir⭑·e
(sen·halt⭑·e).
spir⭑·ad·o
Spir⭑·a funkci¹·o: li⭑·a edz⭑·in·o, aŭskult⭑·int·e la⭑ facil⭑·an kaj⭑ regul⭑·an
spir⭑·ad·on de⭑ si⭑·a infan⭑·o, sid⭑·iĝ·is, por⭑ kudr⭑·i ; la⭑ aer⭑·o don⭑·as al⭑ vi
la⭑ spir⭑·ad·on, flustr³·is la⭑ voĉ⭑·o de⭑ la⭑ poet¹·o ; la⭑ infan⭑·o kuŝ⭑·is
pal⭑·a, la⭑ mal·grand⭑·aj okul⭑·oj est⭑·is ferm⭑·it·aj, ĝi⭑·a spir⭑·ad·o est⭑·is
mal·laŭt⭑·a, nur⭑ de⭑ temp⭑·o al⭑ temp⭑·o inter·romp⭑·at·a de⭑ profund⭑·a
en·spir⭑·o, simil⭑·a al⭑ ĝem⭑·o ; griz⭑·a polv⭑·o, kiu tag⭑·e venen⭑·is la⭑
spir⭑·ad·on kaj⭑ pik⭑·is la⭑ okul⭑·ojn ; ni fin⭑·e danc⭑·is ambaŭ⭑ sub⭑ la⭑
muzik⭑·o de⭑ , ĝis⭑ ni perd⭑·is la⭑ spir⭑·ad·on .
spir⭑·eg·i
Mal·facil⭑·e kaj⭑ fort⭑·e spir⭑·i: li baldaŭ⭑ renkont⭑·is kuŝ⭑·ant·an
ĉas⭑-hund⭑·on, kiu spir⭑·eg·is kiel⭑ iu, kiu lac⭑·iĝ·is de⭑ la⭑ kur⭑·ad·o ;
hien¹·oj spir⭑·eg·is de⭑ mal·sat⭑·o kaj⭑ de⭑ dezir⭑·eg·o de⭑ freŝ⭑·a sang⭑·o .
{anhel⁽⁺⁾·i}
al·spir⭑·o
Akustik⁽⁺⁾·a efekt³·o kaŭz⭑·at·a de⭑ krom⭑·a aer⭑-el·spir⭑·o dum⭑ son⭑-produkt⭑·ad·o:
antaŭ⭑ jar⭑-cent⭑·o en⭑ la⭑ oset⁽⁺⁾·a for·est⭑·is „simpl⭑·a k“, kiu·n oni tiam⭑
prononc³·is kun⭑ al·spir⭑·o (simil⭑·e al⭑ la⭑ kartvel⁽⁺⁾·a lingv⭑·o) ; oni pov⭑·u
[…] vid⭑·i, ke⭑ „hipostaz⁽⁺⁾·o“ est⭑·as ne⭑ „ “ sed⭑ „
“, t.e. ke⭑ tie est⭑·u ne⭑ simpl⭑·a upsilo sed⭑ upsilo kun⭑
la⭑ dens⭑·a al·spir⭑·o .
el·spir⭑·i
(tr)
1.
El·puŝ⭑·i aer⭑·on el⭑ la⭑ pulm⭑·oj: mi el·spir⭑·is la⭑ tut⭑·an aer⭑·on kaj⭑ pli⭑
profund⭑·e for·ĵet⭑·is la⭑ kap⭑·on mal·antaŭ⭑·en ; balen⭑·o en⭑ la⭑ ocean¹·o
el·spir⭑·as akv⭑·on per⭑ fontan⭑·o ; fajr⭑·on el·spir⭑·ant·aj drak⭑·oj .
2.
El·ig⭑·i odor⭑·on, haladz⭑·on, aŭ⭑ varm⭑·on: la⭑ sabl⭑·o el·spir⭑·is ard³·ant·an
varm⭑·eg·on ; fort⭑·on kaj⭑ freŝ⭑·ec·on el·spir⭑·ad·is la⭑ pur⭑·a arb⭑·ar·a aer⭑·o .
3.
Ekster·ig⭑·i, sen·tig⁸·i ia·n ec⭑·on; est⭑·i plen⭑·a je⭑: ĉio el·spir⭑·is san⭑·an
gaj⭑·ec·on; la⭑ libr⭑·o el·spir⭑·as mal·am⭑·on; atest⭑·ant·o fals⭑+am⭑·a, kiu
el·spir⭑·as mensog⭑·ojn . {odor⭑·i^2}
en·spir⭑·i
(tr)
1.
En·las⭑·i aer⭑·on en⭑ la⭑ pulm⭑·ojn: li en·spir⭑·is la⭑ parfum⭑·ajn blov⭑·ojn, la⭑
vent⭑·on de⭑ la⭑ erik²·ej·o, la⭑ gudr⭑·o-arom¹·on de⭑ la⭑ pin⭑·oj; ŝi en·spir⭑·ad·is
tiu·n sam⭑·an aer⭑·on, kiel⭑ li ; ŝi klin⭑·is unu⭑ el⭑ la⭑ branĉ⭑·oj, por⭑ […]
en·spir⭑·i ili⭑·an bon⭑~odor⭑·on ; en·spir⭑·u en⭑ vi·n la⭑ tut⭑·an fum⭑·on ;
el·spir⭑·u kaj⭑ en·spir⭑·u profund⭑·e dum⭑ unu/du minut⭑·oj .
2.
(al⭑ iu aŭ⭑ io) Anim⭑·ig·i: oni forges⭑·is ĉe⭑ tio pri⭑ la⭑ majstr⭑·o, kiu
[la⭑ pup⭑·ojn] gvid⭑·is, kiu en·spir⭑·is al⭑ ili viv⭑·on kaj⭑ anim⭑·on .
ĝem⭑-spir⭑·i
(ntr)
Fort⭑·e {vesp⭑-ir⭑·i} ; el·spir⭑·i kun⭑ ĝem⭑·o: ne⭑ tie turn⭑·ad·u vi⭑·ajn okul⭑·ojn
[…] nek⭑ ĝem⭑-spir⭑·u el⭑ vi⭑·aj naz⭑-tru⭑·oj tia·mani¹·er·e .
sen·spir⭑·ig·i
(tr)
Kaŭz⭑·i moment⭑·an perd⭑·on de⭑ la⭑ spir⭑·o: pez⭑·aj bot⭑·oj traf⭑·int·aj li⭑·an
dors⭑·on sen·spir⭑·ig·is li·n . {sufok⭑·i}
sen·spir⭑·iĝ·i
(ntr)
Perd⭑·i la⭑ spir⭑·on: aŭd⭑·ant·e ĉi⭑ tiu·jn vort⭑·ojn, fal⭑·is kaj⭑
sen·spir⭑·iĝ·is .
vesp⭑-ir⭑·i
(ntr)
Aŭd⭑·ebl·e el·spir⭑·i pro⭑ emoci³·o kiel⭑ mal·gaj⭑·o, ted⭑·iĝ·o,
re·trankvil⭑·iĝ·o...; {suspir⁽⁺⁾·i} : ha⭑! — vesp⭑-ir⭑·as Baniko — kiom⭑ long⭑·e
mi dev⭑·os ankoraŭ⭑ viv⭑·i en⭑ tiu terur⭑·a ne·cert⭑·ec·o? .
spir⭑+kapt⭑·a, spir⭑+halt⭑·ig·a, spir⭑-re·ten⭑·a, spir⭑+rab⭑·a
Kaŭz⭑·ant·a provizor¹·an halt⭑·on en⭑ spir⭑·ad·o, precip⭑·e pro⭑ emoci³·o,
surpriz⭑·o ktp: mi esplor⭑·is plur⁴·ajn original¹·ajn poem¹·ar·ojn ek⭑~de⭑ la⭑
sojl⭑·o de⭑ la⭑ „Fundament⭑·a Krestomati²·o“ ĝis⭑ la⭑ spir⭑+kapt⭑·aj „Ŝtup⭑·oj
sen⭑ nom⭑·o“ de⭑ ; tio est⭑·is miks⭑·it·a kun⭑ real¹·aj scen⭑·oj,
kaj⭑ liver⭑·as spir⭑+halt⭑·ig·an spektakl¹·on ; oni dispon⭑·ig·is al⭑ ŝi
teras⭑·an apartament³·on kun⭑ spir⭑+halt⭑·ig·a panoram²·o ; la⭑ tut⭑·a mond⭑·o
spir⭑-re·ten⭑·e rigard⭑·is la⭑ evolu²·ad·on de⭑ la⭑ financ¹·a kriz⭑·o de⭑ Greki⁽⁺⁾·o ;
ek·est⭑·is „spir⭑+rab⭑·a“ unu⭑·a koncert¹-versi⁹·o .
spir⭑-blov⭑·o
Aer⭑-flu⭑·o el·puŝ⭑·it·a el⭑ la⭑ pulm⭑·oj kaj⭑ uz⭑·at·a de⭑ la⭑ hom⭑·o por⭑ produkt⭑·i
son⭑·ojn: Spir⭑-blov⭑·o sur⭑ vitr⭑·o – milit⭑-roman¹·o .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.42 2023/10/21 07:46:48 ]
__________________________________________________________________