vidu ankaŭ la klarigojn
substanc²·/·o

substanc²·o

   1.
          Ĉiu apart·a spec·o de {materi¹·o} : vulkan·ism·o est·as ĉiu fenomen¹·o,
          rezult²·e de kiu solid²·aj, likv⁸·aj  gas·aj substanc²·oj ating·as la
          ter-supr·aĵ·on ; kaŭz·o est·is mank·o de re·aktiv·ig·a substanc²·o
          (hipoklorido) uz·end·a por neŭtr²·ig·i la cian⁽⁺⁾-id-en·hav·an industri·an
          polu⁽⁺⁾-akv·on ; ni sci·as, ke en industri·o kaj aŭtomobil¹·oj uz·at·aj
          substanc²·oj venen·as la ter·on ; verm·oj, kiu·j tra·fos·as la legom·ajn
          de·fal·aĵ·ojn kaj ŝanĝ·as ili·n en fekund⁽⁺⁾·ig·an substanc²·on ; protein⁹·oj
          est·as grav·aj, ĉar ili konsist·ig·as la korp·on: la ker·at·in·on de la
          haŭt·o kaj ung·oj, la ost·e~in·on de la ost·oj, […] la gelaten·ec·an
          substanc²·on en la ĉel·oj, ktp .

   2.
          Tio, kio ekzist·as per si mem kaj est·as kial·ig·it·a de si mem:
          obskur⁽⁺⁾·aj disput·oj de mez+epok·aj teolog¹·oj pri la sankt·a tri-unu·o 
          la trans·substanc²·ig·o (trans·form·iĝ·o de vin·o kaj pan·o al sang·o kaj
          korp·o de Jesu³·o) .

   3.
          Daŭr·a re·al·aĵ·o koncept²·at·a kiel sub·port·ant·a kaj unu·ig·ant·a la
          ŝanĝ·iĝ·ant·ajn fenomen¹·ojn percept¹·ebl·ajn per la sent·um·oj kaj kiel
          manifest¹·iĝ·ant·a per ili: mi ne pretend·as, ke nur son-substanc²·oj la
          kvintesenc¹·on don·as de l' amuz·' . {esenc·o ^1}

sam+substanc²·a

          El la sam·a substanc²·o; {homogen⁽⁺⁾·a} : mi nur mal·facil·e kred·as, ke
          plutoni⁽⁺⁾·an plat·aĵ·on oni pov·us ŝanĝ·i al sam+substanc²·a stang·o tiel
          rapid·e kaj facil·e ; la sam+substanc²·ec·o de la tri Person·oj (vd
          {Tri-unu·o} ) .

blank·a substanc²·o

          Part·o de cerb·o  mjel⁽⁺⁾·o far·it·a precip·e el inter·neŭron⁽⁺⁾·aj lig·oj,
          kontrast¹·e al {griz·a substanc²·o} : en la blank·a substanc²·o ankaŭ
          situ⁸·as grup·iĝ·oj de neŭron⁽⁺⁾·oj nom·at·ajnukle⁽⁺⁾·oj“ ; oni trov·is
          mal·pli el·volv·iĝ·int·an blank·an substanc²·on en la mal·dekstr·a
          cerb·o-hemisfer⁽⁺⁾·o proporci¹·e kun la kvant·o de aer-mal·pur·aĵ·oj
          en·sorb·it·aj de la patr·in·oj .

griz·a substanc²·o

          Part·o de cerb·o  mjel⁽⁺⁾·o en·hav·ant·a pli·an dens·on de neŭron⁽⁺⁾·aj
          kern·oj ol {blank·a substanc²·o} : kiel pov·as est·i ebl·e ke konsci·aj
          tra·viv·aĵ·oj ek·est·us for el bul·o de griz·a substanc²·o dot·it·a kun
          nenio sed elektr¹·o-kemi⁸·aj trajt·oj ; la al la muskol·oj
          konduk·iĝ·ant·aj motor¹·aj akson⁽⁺⁾·oj est·as part·oj de la mot⁽⁺⁾·o-neŭron⁽⁺⁾·oj,
          ties ĉel-korp·oj situ⁸·as en la griz·a substanc²·o de la mjel⁽⁺⁾·o .

   [artikol-versi⁹·o: 1.108 2023/11/09 21:24:53 ]
     __________________________________________________________________