vidu ankaŭ la klarigojn
substanc²·/·o
substanc²·o
1.
Ĉiu apart⭑·a spec⭑·o de⭑ {materi¹·o} : vulkan⭑·ism·o est⭑·as ĉiu fenomen¹·o,
rezult²·e de⭑ kiu solid²·aj, likv⁸·aj aŭ⭑ gas⭑·aj substanc²·oj ating⭑·as la⭑
ter⭑-supr⭑·aĵ·on ; kaŭz⭑·o est⭑·is mank⭑·o de⭑ re·aktiv⭑·ig·a substanc²·o
(hipoklorido) uz⭑·end·a por⭑ neŭtr²·ig·i la⭑ cian⁽⁺⁾-id⭑-en·hav⭑·an industri⭑·an
polu⁽⁺⁾-akv⭑·on ; ni sci⭑·as, ke⭑ en⭑ industri⭑·o kaj⭑ aŭtomobil¹·oj uz⭑·at·aj
substanc²·oj venen⭑·as la⭑ ter⭑·on ; verm⭑·oj, kiu·j tra·fos⭑·as la⭑ legom⭑·ajn
de·fal⭑·aĵ·ojn kaj⭑ ŝanĝ⭑·as ili·n en⭑ fekund⁽⁺⁾·ig·an substanc²·on ; protein⁹·oj
est⭑·as grav⭑·aj, ĉar⭑ ili konsist⭑·ig·as la⭑ korp⭑·on: la⭑ ker⭑·at·in·on de⭑ la⭑
haŭt⭑·o kaj⭑ ung⭑·oj, la⭑ ost⭑·e~in⭑·on de⭑ la⭑ ost⭑·oj, […] la⭑ gelaten⭑·ec·an
substanc²·on en⭑ la⭑ ĉel⭑·oj, ktp .
2.
Tio, kio ekzist⭑·as per⭑ si mem⭑ kaj⭑ est⭑·as kial⭑·ig·it·a de⭑ si mem⭑:
obskur⁽⁺⁾·aj disput⭑·oj de⭑ mez⭑+epok⭑·aj teolog¹·oj pri⭑ la⭑ sankt⭑·a tri⭑-unu⭑·o aŭ⭑
la⭑ trans·substanc²·ig·o (trans·form⭑·iĝ·o de⭑ vin⭑·o kaj⭑ pan⭑·o al⭑ sang⭑·o kaj⭑
korp⭑·o de⭑ Jesu³·o) .
3.
Daŭr⭑·a re·al·aĵ⭑·o koncept²·at·a kiel⭑ sub·port⭑·ant·a kaj⭑ unu⭑·ig·ant·a la⭑
ŝanĝ⭑·iĝ·ant·ajn fenomen¹·ojn percept¹·ebl·ajn per⭑ la⭑ sent⭑·um·oj kaj⭑ kiel⭑
manifest¹·iĝ·ant·a per⭑ ili: mi ne⭑ pretend⭑·as, ke⭑ nur⭑ son⭑-substanc²·oj la⭑
kvintesenc¹·on don⭑·as de⭑ l'⭑ amuz⭑·' . {esenc⭑·o ^1}
sam⭑+substanc²·a
El⭑ la⭑ sam⭑·a substanc²·o; {homogen⁽⁺⁾·a} : mi nur⭑ mal·facil⭑·e kred⭑·as, ke⭑
plutoni⁽⁺⁾·an plat⭑·aĵ·on oni pov⭑·us ŝanĝ⭑·i al⭑ sam⭑+substanc²·a stang⭑·o tiel⭑
rapid⭑·e kaj⭑ facil⭑·e ; la⭑ sam⭑+substanc²·ec·o de⭑ la⭑ tri⭑ Person⭑·oj (vd
{Tri⭑-unu⭑·o} ) .
blank⭑·a substanc²·o
Part⭑·o de⭑ cerb⭑·o aŭ⭑ mjel⁽⁺⁾·o far⭑·it·a precip⭑·e el⭑ inter·neŭron⁽⁺⁾·aj lig⭑·oj,
kontrast¹·e al⭑ {griz⭑·a substanc²·o} : en⭑ la⭑ blank⭑·a substanc²·o ankaŭ⭑
situ⁸·as grup⭑·iĝ·oj de⭑ neŭron⁽⁺⁾·oj nom⭑·at·aj „nukle⁽⁺⁾·oj“ ; oni trov⭑·is
mal·pli⭑ el·volv⭑·iĝ·int·an blank⭑·an substanc²·on en⭑ la⭑ mal·dekstr⭑·a
cerb⭑·o-hemisfer⁽⁺⁾·o proporci¹·e kun⭑ la⭑ kvant⭑·o de⭑ aer⭑-mal·pur⭑·aĵ·oj
en·sorb⭑·it·aj de⭑ la⭑ patr⭑·in·oj .
griz⭑·a substanc²·o
Part⭑·o de⭑ cerb⭑·o aŭ⭑ mjel⁽⁺⁾·o en·hav⭑·ant·a pli⭑·an dens⭑·on de⭑ neŭron⁽⁺⁾·aj
kern⭑·oj ol⭑ {blank⭑·a substanc²·o} : kiel⭑ pov⭑·as est⭑·i ebl⭑·e ke⭑ konsci⭑·aj
tra·viv⭑·aĵ·oj ek·est⭑·us for⭑ el⭑ bul⭑·o de⭑ griz⭑·a substanc²·o dot⭑·it·a kun⭑
nenio sed⭑ elektr¹·o-kemi⁸·aj trajt⭑·oj ; la⭑ al⭑ la⭑ muskol⭑·oj
konduk⭑·iĝ·ant·aj motor¹·aj akson⁽⁺⁾·oj est⭑·as part⭑·oj de⭑ la⭑ mot⁽⁺⁾·o-neŭron⁽⁺⁾·oj,
ties⭑ ĉel⭑-korp⭑·oj situ⁸·as en⭑ la⭑ griz⭑·a substanc²·o de⭑ la⭑ mjel⁽⁺⁾·o .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.108 2023/11/09 21:24:53 ]
__________________________________________________________________