vidu ankaŭ la klarigojn
sufiks⭑·/·o
sufiks⭑·o
1.
{Vort⭑·er·o} uz⭑·at·a kutim⭑·e met⭑·ant·e ĝi·n post⭑ ali⭑·aj vort⭑·er·oj por⭑ form⭑·i
kun·met⭑·it·an vort⭑·on: per⭑ help⭑·o de⭑ gramatik⭑·aj fin⭑·iĝ·oj kaj⭑ ali⭑·aj
vort⭑·oj (sufiks⭑·oj) . {-aĉ¹} , {-ad} , {-aĵ} , {-an} , {-ar} ,
{-ĉj} , {-ebl} , {-ec} , {-eg} , {-ej⁽⁺⁾} , {-em} , {-end} , {-er}
, {-estr} , {-et} , {-id} , {-ig} , {-iĝ} , {-il} , {-in} ,
{-ind} , {-ing} , {-ism} , {-ist} , {-nj} , {-obl} , {-on} ,
{-op} , {-uj} , {-ul} , { -um} est⭑·as oficial⭑·e konsider⭑·at·aj
Esperant⭑·aj sufiks⭑·oj; {-at} , {-it} , {-ot} , {-ant} , {-int} ,
{-ont} est⭑·as particip⭑·aj sufiks⭑·oj; for·las⭑·i iu·n sufiks⭑·on, por⭑
ricev⭑·i vort⭑·on pli⭑ mal·long⭑·an, ni pov⭑·as nur⭑ en⭑ tia·j okaz⭑·oj, se⭑ la⭑
neces⭑·ec·o de⭑ la⭑ sufiks⭑·o est⭑·as iom⭑ dub⭑·a; la⭑ sufiks⭑·o „in“ signif⭑·as
la⭑ vir⭑·in·an seks⭑·on („patr⭑·o“ père – „patr⭑·in·o“ mère) ; la⭑ sufiks⭑·o
„il“ signif⭑·as il⭑·on („tranĉ⭑·i“ trancher – „tranĉ⭑·il·o“ couteau) ; ĝi
ne⭑ met⭑·as sen·pri·pens⭑·e la⭑ sufiks⭑·on „in“ post⭑ iu ajn⭑ radik⭑·o .
{deriv⁴·i} {fin⭑·aĵ·o} {prefiks⭑·o}
Rim. 1: La⭑ plej⭑ mult⭑·aj e-aj sufiks⭑·oj est⭑·as uz⭑·at·aj ankaŭ⭑ kiel⭑
ordinar⭑·aj radik⭑·oj kaj⭑ kondut⭑·as en⭑ kun·met⭑·ad·o sam⭑·e kiel⭑ ordinar⭑·aj
radik⭑·oj. Tial⭑ oni nom⭑·as ili·n ankaŭ⭑ sufiks⭑·o-id⭑·oj, escept⭑·ant·e nur⭑
la⭑ ver⭑·ajn sufiks⭑·ojn -aĉ¹, -ĉj, -eg, -et, -in, -nj kaj⭑ -um. La⭑
koncept²·o de⭑ e-a sufiks⭑·o do⭑ ne⭑ egal⭑·as al⭑ la⭑ lingv⭑·o-scienc⭑·a
koncept²·o, sed⭑ la⭑ e-aj sufiks⭑·oj trans·pren⭑·as ordinar⭑·e la⭑ rol¹·on de⭑
sufiks⭑·oj de⭑ la⭑ naci⭑·aj lingv⭑·oj: „ “ tru⭑·o – „ “
tru'ilo.
Rim. 2: La⭑ asert¹·on ke⭑ la⭑ esperant⭑·a sufiks⭑·ad·o est⭑·as simpl⭑·a
vort⭑-kun·met⭑·o mi opini⭑·as propagand¹·a mit¹·o. Iu·j sufiks⭑·oj efektiv⭑·e
tiel⭑ kondut⭑·as (pied⭑·ing·o = ing⭑·o por⭑ pied⭑·o), sed⭑ la⭑ asert¹·o ke⭑
„patr⭑·in·o“ est⭑·as egal⭑·a al⭑ „patr⭑·o-vir⭑·in·o“, aŭ⭑ ke⭑ „patr⭑·uj·o“ est⭑·as
„patr⭑·o-uj⭑·o“, apenaŭ⭑ bezon⭑·as refut¹·on.
2.
{Afiks¹·o} , kiu met⭑·it·e post⭑ ali⭑·aj vort⭑·er·oj ŝanĝ⭑·as ties⭑ senc⭑·on;
{post·afiks¹·o} .
sufiks⭑·ad·o
Aplik³·o de⭑ sufiks⭑·o, {vort⭑·o-far⭑·ad·o} per⭑ sufiks⭑·oj: la⭑ regul⭑·ec·o de⭑ la⭑
sufiks⭑·ad·o mal·hav⭑·ig·as al⭑ Esperant⭑·o grand⭑·an nombr⭑·on da⭑ inter·naci⭑·aj
vort⭑·oj .
pseŭdo·sufiks⭑·o
Ŝajn⭑·a sufiks⭑·o, kiu fakt¹·e aparten⭑·as al⭑ la⭑ radikal¹·o de⭑ la⭑
inter·naci⭑·aj kultur¹-vort⭑·oj, kaj⭑ kiu ne⭑ est⭑·as uz⭑·at·a por⭑ deriv⁴·ad·o:
civiliz_aci_o (=civiliz⭑·o); evolu_ci_o (=evolu²·o); redakt_or_o
(=redakt¹·ist·o, redakt¹·ant·o); redak_ci_o (=redakt¹·ej·o,
redakt¹·ist·ar·o); inspekt_or_o (=inspekt²·ist·o); organiz_aci_o
(=organiz¹·o, organiz¹·aĵ·o); kelk⭑·aj sam⭑~ide⭑·an·oj fort⭑·e mal·aprob⭑·as la⭑
uz⭑·ad·on de⭑ vort⭑·oj kun⭑ pseŭdo·sufiks⭑·oj "ci⭑·o", "tor⁽⁺⁾·o" ktp. ; pli⭑ aŭ⭑
mal·pli⭑ fru⭑·e la⭑ pseŭdo·sufiks⭑·aj vort⭑·oj „fremd⭑·aj“ far⭑·iĝ·os arĥaism⭑·oj
kej ced⭑·os si⭑·an lok⭑·on al⭑ vort⭑·oj „pur⭑·e esperant⭑·aj“ .
{pseŭdo·prefiks⭑·o}
Rim.: Ekzist⭑·as tendenc¹·o for·ig⭑·i tiu·jn pseŭdo·sufiks⭑·ojn kaj⭑
anstataŭ⭑·ig·i ili·n per⭑ regul⭑·aj Esperant⭑·aj deriv⁴·aĵ·oj (vid⭑·u la⭑
ĉi⭑-supr⭑·ajn ekzempl⭑·ojn inter⭑ parentez⭑·oj). Per⭑ tio kompren⭑·ebl·e
gajn⭑·as la⭑ unu⭑·ec·o kaj⭑ regul⭑·ec·o de⭑ la⭑ lingv⭑·o, kaj⭑ ĝi far⭑·iĝ·as pli⭑
facil⭑·a por⭑ ekster·eŭrop⭑·aj popol⭑·oj .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.101 2024/01/05 01:35:47 ]
__________________________________________________________________