vidu ankaŭ la klarigojn
superlativ¹·/·o

superlativ¹·o

   1.
          {Komparaci⁽⁺⁾·a grad·o} esprim·ant·a ekstrem·an ( {maksimum³·an} 
          {minimum³·an} ) en·est·on de la koncern·a kvalit¹·o: La superlativ¹·o
          relativ²·a esprim·as, ke iu, io posed·as kvalit¹·on pli  mal·pli ol
          ĉiu·j ali·aj. Tiu·n ide·on oni esprim·as per la adverb·o _plej_ 
          _mal·plej_, met·it·a antaŭ la adjektiv·o ; la {komparativ¹·o} est·as
          far·at·a per la vort·opli‘, la superlativ¹·o perplej‘ ; la
          mal·feliĉ·a vir·in·o sufer·is turment·on, kiu·n pov·as esprim·i neniu
          superlativ¹·o . {komparaci⁽⁺⁾·o}

          Rim.: Paŭs⁽⁺⁾·ant·e gramatik·aĵ·ojn german·a-franc·ajn, Zamenhof oft·e
          artikol·is adverb·an superlativ¹·on, ekz‑e la kre·int·o de Esperant·o,
          kiu [DEL: la :DEL] plej mult·e labor·is por kaj en Esperant·o… . En
          la modern¹·a lingv·o tio est·as arkaik³·a kaj nepr·e evit·end·a.

   2.
          La plej alt·a imag·ebl·a grad·o: parol·i kun li est·is la superlativ¹·o
          de ŝi·aj dezir·oj ; tia superlativ¹·o de la impertinent³·o koler·ig·is
          mi·n ; tiu superlativ¹·o de la stult²·o mi·n tiom konstern·is, ke dum
          kelk·aj moment·oj mi ne pov·is respond·i . {pint·o} , {ekstrem·o^2} ,
          {kulmin⁽⁺⁾·o^2}

          Rim.: Kvankam etmologie superlativ¹·o signif·is, proksim·um·e, „la
          plej alt·a grad·o“ (pli laŭ·vort·e, „super·en port·it·a“), tamen en la
          norm²·a Esperant·o ĝi hav·as nur la special·an signif·on gramatik·an.
          Uz·i ĝi·n en la ĝeneral¹·a senc·ola plej alt·a grad·oest·as sam·e
          mal·konven·e, kiel dir·iakuzativ·aanstataŭakuz³·a“,  „
          {geometr⁷·o^2} “ anstataŭter+mezur·ist·o“. Ceter·e, la vort·ar·oj
          (i.a. PV, la PIV-oj) ĉi tiu mis·uz·on ignor²·as.

absolut·a superlativ¹·o

          {Superlativ¹·o^1} indik³·ant·a ekstrem·an grad·on de la koncern·a ec·o
          senriate al iu referenc³·a grup·o.

          Rim.: Tip¹·a ekzempl·o de tia absolut·a superlativ¹·o est·us Britain,
          kiu ĉiu·n apart·an parol·ant·on aŭskult·is kun _plej grand·a_ atent·o,
          ŝajn·is subit·e ven·i al tiu ĉi sam·a opini·o, se _plej profund·a_
          ĉerk·a ton·o, kiu·n li el·don·is, pov·is est·i pren·at·a por rid·o . En ĉi
          tiu ekzempl·oplejsinonim¹·as kuntre“, kaj tial en iu·j
          naci+lingv·aj gramatik·oj (precip·e latin⁽⁺⁾·id+lingv·aj, kaj ankaŭ en PV
          kaj PIV) oni aplik³·as la termin·onabsolut·a superlativ¹·oal ĉia·j
          form·oj sinonim¹·aj; ekz‑e la PIV-oj ilustr¹·as ĉi tiu·n termin·on per
          la ekzempl·o li·a edz·in·o est·as _tre labor·em·a_, sed ŝi est·as ankaŭ
          _tre kri·em·a_. Tio est·as samkiel nom·i prepozicijnakuzativ·o“,
          ĉar oft·e la signifro de prepozici·o ebl·as esprim·i per akuzativ·o.
          Ceter·e,  se akcept·i tia·n metonimi⁽⁺⁾·on, pli konven·a termin·o
          latin⁽⁺⁾·ec·a est·usel⁽⁺⁾·at-iv⁽⁺⁾·o“ (  );  ebl·e
          {mal·diminutiv⁽⁺⁾·o} (aŭgmentativ⁽⁺⁾·o).

relativ²·a superlativ¹·o

          {Superlativ¹·o^1} indik³·ant·a ekstrem·an grad·on de la koncern·a ec·o
          en·e de (riate al) iu lim·ig·it·a grup·o: la suplement⁸·o de adjektiv·o
          en form·o de relativ²·a superlativ¹·o est·as en·konduk·at·a per _el_ 
          _inter_ .

   [artikol-versi⁹·o: 1.24 2024/01/05 01:35:45 ]
     __________________________________________________________________