vidu ankaŭ la klarigojn
superlativ¹·/·o
superlativ¹·o
1.
{Komparaci⁽⁺⁾·a grad⭑·o} esprim⭑·ant·a ekstrem⭑·an ( {maksimum³·an} aŭ⭑
{minimum³·an} ) en·est⭑·on de⭑ la⭑ koncern⭑·a kvalit¹·o: La⭑ superlativ¹·o
relativ²·a esprim⭑·as, ke⭑ iu, io posed⭑·as kvalit¹·on pli⭑ aŭ⭑ mal·pli⭑ ol⭑
ĉiu·j ali⭑·aj. Tiu·n ide⭑·on oni esprim⭑·as per⭑ la⭑ adverb⭑·o _plej⭑_ aŭ⭑
_mal·plej⭑_, met⭑·it·a antaŭ⭑ la⭑ adjektiv⭑·o ; la⭑ {komparativ¹·o} est⭑·as
far⭑·at·a per⭑ la⭑ vort⭑·o ‚pli⭑‘, la⭑ superlativ¹·o per⭑ ‚plej⭑‘ ; la⭑
mal·feliĉ⭑·a vir⭑·in·o sufer⭑·is turment⭑·on, kiu·n pov⭑·as esprim⭑·i neniu
superlativ¹·o . {komparaci⁽⁺⁾·o}
Rim.: Paŭs⁽⁺⁾·ant·e gramatik⭑·aĵ·ojn german⭑·a-franc⭑·ajn, Zamenhof oft⭑·e
artikol⭑·is adverb⭑·an superlativ¹·on, ekz‑e la⭑ kre⭑·int·o de⭑ Esperant⭑·o,
kiu [DEL: la⭑ :DEL] plej⭑ mult⭑·e labor⭑·is por⭑ kaj⭑ en⭑ Esperant⭑·o… . En⭑
la⭑ modern¹·a lingv⭑·o tio est⭑·as arkaik³·a kaj⭑ nepr⭑·e evit⭑·end·a.
2.
La⭑ plej⭑ alt⭑·a imag⭑·ebl·a grad⭑·o: parol⭑·i kun⭑ li est⭑·is la⭑ superlativ¹·o
de⭑ ŝi⭑·aj dezir⭑·oj ; tia superlativ¹·o de⭑ la⭑ impertinent³·o koler⭑·ig·is
mi·n ; tiu superlativ¹·o de⭑ la⭑ stult²·o mi·n tiom⭑ konstern⭑·is, ke⭑ dum⭑
kelk⭑·aj moment⭑·oj mi ne⭑ pov⭑·is respond⭑·i . {pint⭑·o} , {ekstrem⭑·o^2} ,
{kulmin⁽⁺⁾·o^2}
Rim.: Kvankam⭑ etmologie superlativ¹·o signif⭑·is, proksim⭑·um·e, „la⭑
plej⭑ alt⭑·a grad⭑·o“ (pli⭑ laŭ·vort⭑·e, „super⭑·en port⭑·it·a“), tamen⭑ en⭑ la⭑
norm²·a Esperant⭑·o ĝi hav⭑·as nur⭑ la⭑ special⭑·an signif⭑·on gramatik⭑·an.
Uz⭑·i ĝi·n en⭑ la⭑ ĝeneral¹·a senc⭑·o „la⭑ plej⭑ alt⭑·a grad⭑·o“ est⭑·as sam⭑·e
mal·konven⭑·e, kiel⭑ dir⭑·i „akuzativ⭑·a“ anstataŭ⭑ „akuz³·a“, aŭ⭑ „
{geometr⁷·o^2} “ anstataŭ⭑ „ter⭑+mezur⭑·ist·o“. Ceter⭑·e, la⭑ vort⭑·ar·oj
(i.a. PV, la⭑ PIV-oj) ĉi⭑ tiu mis·uz⭑·on ignor²·as.
absolut⭑·a superlativ¹·o
{Superlativ¹·o^1} indik³·ant·a ekstrem⭑·an grad⭑·on de⭑ la⭑ koncern⭑·a ec⭑·o
senriate al⭑ iu referenc³·a grup⭑·o.
Rim.: Tip¹·a ekzempl⭑·o de⭑ tia absolut⭑·a superlativ¹·o est⭑·us Britain,
kiu ĉiu·n apart⭑·an parol⭑·ant·on aŭskult⭑·is kun⭑ _plej⭑ grand⭑·a_ atent⭑·o,
ŝajn⭑·is subit⭑·e ven⭑·i al⭑ tiu ĉi⭑ sam⭑·a opini⭑·o, se⭑ _plej⭑ profund⭑·a_
ĉerk⭑·a ton⭑·o, kiu·n li el·don⭑·is, pov⭑·is est⭑·i pren⭑·at·a por⭑ rid⭑·o . En⭑ ĉi⭑
tiu ekzempl⭑·o „plej⭑“ sinonim¹·as kun⭑ „tre⭑“, kaj⭑ tial⭑ en⭑ iu·j
naci⭑+lingv⭑·aj gramatik⭑·oj (precip⭑·e latin⁽⁺⁾·id+lingv⭑·aj, kaj⭑ ankaŭ⭑ en⭑ PV
kaj⭑ PIV) oni aplik³·as la⭑ termin⭑·on „absolut⭑·a superlativ¹·o“ al⭑ ĉia·j
form⭑·oj sinonim¹·aj; ekz‑e la⭑ PIV-oj ilustr¹·as ĉi⭑ tiu·n termin⭑·on per⭑
la⭑ ekzempl⭑·o li⭑·a edz⭑·in·o est⭑·as _tre⭑ labor⭑·em·a_, sed⭑ ŝi est⭑·as ankaŭ⭑
_tre⭑ kri⭑·em·a_. Tio est⭑·as samkiel nom⭑·i prepozicijn „akuzativ⭑·o“,
ĉar⭑ oft⭑·e la⭑ signifro de⭑ prepozici⭑·o ebl⭑·as esprim⭑·i per⭑ akuzativ⭑·o.
Ceter⭑·e, eĉ⭑ se⭑ akcept⭑·i tia·n metonimi⁽⁺⁾·on, pli⭑ konven⭑·a termin⭑·o
latin⁽⁺⁾·ec·a est⭑·us „el⁽⁺⁾·at-iv⁽⁺⁾·o“ ( ); aŭ⭑ ebl⭑·e
{mal·diminutiv⁽⁺⁾·o} (aŭgmentativ⁽⁺⁾·o).
relativ²·a superlativ¹·o
{Superlativ¹·o^1} indik³·ant·a ekstrem⭑·an grad⭑·on de⭑ la⭑ koncern⭑·a ec⭑·o
en⭑·e de⭑ (riate al⭑) iu lim⭑·ig·it·a grup⭑·o: la⭑ suplement⁸·o de⭑ adjektiv⭑·o
en⭑ form⭑·o de⭑ relativ²·a superlativ¹·o est⭑·as en·konduk⭑·at·a per⭑ _el⭑_ aŭ⭑
_inter⭑_ .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.24 2024/01/05 01:35:45 ]
__________________________________________________________________