supr⭑·/·e

supr⭑·e

          En⭑ alt⭑·a lok⭑·o, en⭑ la⭑ plej⭑ alt⭑·a lok⭑·o: li star⭑·as supr⭑·e sur⭑ la⭑ mont⭑·o
          kaj⭑ rigard⭑·as mal·supr⭑·en sur⭑ la⭑ kamp⭑·on ; jen⭑ la⭑ kurten⭑·o de⭑ la⭑
          sankt⭑·ej·o dis·ŝir⭑·iĝ·is en⭑ du⭑ pec⭑·ojn de⭑ supr⭑·e ĝis⭑ mal·supr⭑·e ; el⭑ ĉio
          supr⭑·e dir⭑·it·a vi pov⭑·us konklud⭑·i, ke⭑ […]; hodiaŭ⭑ supr⭑·e, morgaŭ⭑
          mal·supr⭑·e .

supr⭑·a

          Est⭑·ant·a supr⭑·e: supr⭑·a part⭑·o de⭑ ŝtup⭑·ar·o ; la⭑ supr⭑·aj ĉambr⭑·oj ; en⭑
          la⭑ plej⭑ supr⭑·a part⭑·o de⭑ alt⭑·a dom⭑·o ; supr⭑·a ĵurasio ; snob⁽⁺⁾·oj, kiu·j
          klopod⭑·as imit⭑·i la⭑ supr⭑·an tavol⭑·on .

supr⭑·o

   1.
          Supr⭑·a part⭑·o, plej⭑ alt⭑·a ekstrem⭑·o de⭑ io: montr⭑·iĝ·is la⭑ supr⭑·oj de⭑ la⭑
          mont⭑·oj ; kiel⭑ dorm⭑·ant·o sur⭑ la⭑ supr⭑·o de⭑ mast⭑·o ; li dezir⭑·is sur·ir⭑·i
          la⭑ supr⭑·on de⭑ l'⭑ tur⭑·o ; la⭑ sun⭑·o klin⭑·iĝ·is […] kaj⭑ mont⭑·aj supr⭑·oj
          flam⭑·e brul⭑·is ; la⭑ arb⭑·oj […] inter·plekt⭑·is si⭑·ajn foli⭑-riĉ⭑·ajn
          supr⭑·ojn ; sur⭑ la⭑ supr⭑·o de⭑ Olimp⁽⁺⁾·o . {first⁽⁺⁾·o} , {krest¹·o} ,
          {kulmin⁽⁺⁾·o} , {pint⭑·o} , {vert⭑·o}

   2.
          Plej⭑ alt⭑·a grad⭑·o: [tiam⭑] la⭑ entuziasm⭑·o ating⭑·is la⭑ supr⭑·on ; la⭑
          supr⭑·o de⭑ mi⭑·aj ĝoj⭑·oj . {apoge¹·o} , {eg⭑·ec·o} , {kulmin⁽⁺⁾·o}

supr⭑·en

   1.
          Al⭑ alt⭑·a lok⭑·o: la⭑ voj⭑·o de⭑ la⭑ viv⭑·o por⭑ saĝ⭑·ul·o ir⭑·as supr⭑·en ; li
          ten⭑·as la⭑ naz⭑·on supr⭑·en ; pilon⁽⁺⁾·oj kun⭑ mur⭑·oj mal·larĝ⭑·iĝ·ant·aj supr⭑·en
          .

   2.
          Prefiks⭑·o kun⭑ la⭑ sam⭑·a signif⭑·o: ili pov⭑·as supr⭑·en~ir⭑·i sur⭑ la⭑ mont⭑·on
          ; supr⭑·en~ŝov⭑·i la⭑ kadavr¹·on de⭑ la⭑ fi·lin⭑·o en⭑ la⭑ kamen⭑-tub⭑·on ;
          supr⭑·en~fald⭑·i la⭑ manik⭑·ojn .

supr⭑·aĵ·a

   1.
          Koncern⭑·ant·a nur⭑ la⭑ ekster⭑·an flank⭑·on de⭑ io materi¹·a: du⭑ tre⭑ grav⭑·aj
          antigen⁽⁺⁾·oj (protein⁹·aj substanc²·oj) en⭑ la⭑ supr⭑·aĵ·a kovr⭑·il·o de⭑ la⭑
          grip²-virus⁹·o .

   2.
          Mal·profund⭑·e kaj⭑ mal·preciz⭑·e pens⭑·ant·a aŭ⭑ pens⭑·at·a: plej⭑ supr⭑·aĵ·a
          kon⭑·at·iĝ·o ; supr⭑·aĵ·a kon⭑·ad·o de⭑ la⭑ art⭑·o ; li far⭑·is al⭑ ili supr⭑·aĵ·an
          kap⭑-sign⭑·on ; la⭑ scienc⭑·ul·oj rapid⭑·e skiz⭑·is per⭑ supr⭑·aĵ·aj kontur⭑·oj la⭑
          histori⭑·on de⭑ la⭑ du⭑ princ⭑·in·oj ; sen·atent⭑·a supr⭑·aĵ·a pri·juĝ⭑·o ; [ili]
          juĝ⭑·as pri⭑ ĉio supr⭑·aĵ·e sen⭑ ia⭑ logik¹·a pri·pens⭑·o .

supr⭑·aĵ·o

   1.
          La⭑ supr⭑·a, ekster⭑·a part⭑·o de⭑ iu korp⭑·o; ali⭑+dir⭑·e: ĝi⭑·a supr⭑·a
          {surfac⁸·o} : la⭑ tut⭑·a supr⭑·aĵ·o de⭑ la⭑ lag⭑·o est⭑·is kovr⭑·it·a per⭑
          naĝ⭑·ant·aj foli⭑·oj ; nebul⭑·o lev⭑·iĝ·ad·is de⭑ la⭑ ter⭑·o kaj⭑ don⭑·ad·is
          mal·sek⭑·ec·on al⭑ la⭑ tut⭑·a supr⭑·aĵ·o de⭑ la⭑ ter⭑·o ; la⭑ arke⁽⁺⁾·o naĝ⭑·is sur⭑ la⭑
          supr⭑·aĵ·o de⭑ la⭑ akv⭑·o ; sur⭑ la⭑ supr⭑·aĵ·o de⭑ la⭑ dezert⭑·o kuŝ⭑·as io
          delikat⭑·a […] kiel⭑ prujn⭑·o ; la⭑ spegul⭑·a supr⭑·aĵ·o de⭑ la⭑ arb⭑·ar·aj
          lag⭑·oj krisp⭑·iĝ·is ; la⭑ intern⭑·a varm⭑·o de⭑ la⭑ ter⭑·o ne⭑ hav⭑·as influ⭑·on
          sur⭑ ĝi⭑·an supr⭑·aĵ·on .

   2.
          {Surfac⁸·o} : la⭑ kub⭑·o hav⭑·as ses⭑ eben⭑·ajn supr⭑·aĵ·ojn.

al⭑~supr⭑·i

   (x)

          {Supr⭑·en~ir⭑·i} : la⭑ strat⭑·o, kiu al⭑~supr⭑·is ĝis⭑  metr⭑·oj
          super⭑ la⭑ mar⭑-nivel⭑·o, re·al·val⭑·as en·ir⭑·ant·e vast⭑·an arb⭑·ar·on ; li
          mal·san⭑·iĝ·is de⭑ malari²·o kaj⭑ en⭑ la⭑ daŭr⭑·o de⭑ mal·mult⭑·aj tag⭑·oj
          al⭑~supr⭑·is ĉe⭑ la⭑ Plej⭑~alt⭑·ul·on .

ĉi⭑-mal·supr⭑·a

          Tie ĉi⭑ mal·supr⭑·a; {ĉi⭑-sub⭑·a} : leg⭑·u la⭑ ĉi⭑-mal·supr⭑·an avert⭑·on .
          {ĉi⭑-apud⭑·a} , {ĉi⭑-supr⭑·a}

ĉi⭑-supr⭑·a

          Tie ĉi⭑ supr⭑·a: en⭑ ĉi⭑ supr⭑·a fot⁹·o vid⭑·ebl·iĝ·as du⭑ kaj¹·oj ; vid⭑·u, ven⭑·as
          iu ali⭑·a ĉi⭑ supr⭑·en . {ĉi⭑-apud⭑·a} , {ĉi⭑-mal·supr⭑·a}

de⭑~supr⭑·i

   (x)

          {Mal·supr⭑·en~ir⭑·i} : la⭑ karakteriz¹·aj ton⭑+rip⭑·et·oj en⭑ la⭑ kontinu⁴·a bas¹·o
          de⭑~supr⭑·as trans⭑ du⭑ oktav²·oj .

de·sup⭑-rism¹·o

          Pro·vad³·o influ⭑·i soci³·on de⭑ supr⭑·e, tio est⭑·as tra⭑ decid⭑·ant·oj,
          oficial⭑·ul·oj, alt⭑+rang⭑·ul·oj, kontrast¹·e al⭑ {desubismo} : oni pov⭑·as
          cel⭑·i la⭑ ĝeneral¹·an en·konduk⭑·on de⭑ Esperant⭑·o laŭ⭑ la⭑ de·sup⭑-rism¹·a
          voj⭑·o, do⭑ per⭑·e de⭑ politik¹·ist·aj decid⭑·oj ; la⭑ de·sup⭑-rism¹·o est⭑·as la⭑
          kred⭑·o, ke⭑ oni pov⭑·as ating⭑·i la⭑ ĝeneral¹·an en·konduk⭑·on de⭑ Esperant⭑·o
          per⭑ konvink⭑·ad·o de⭑ politik¹·ist·oj, per⭑ leĝ⭑·a en·konduk⭑·o […], ĝi
          kontrast¹·as kun⭑ la⭑ desubismo, kiu vol⭑·as dis·vast⭑·ig·i Esperant⭑·on
          inter⭑ individu¹·oj . {elit⁽⁺⁾·ism·o}

mal·supr⭑·a

          Est⭑·ant·a mal·supr⭑·e: la⭑ mal·supr⭑·a part⭑·o de⭑ la⭑ park⭑·o ; en·ir⭑·ej·o al⭑ la⭑
          mal·supr⭑·aj lok⭑·oj sub⭑ la⭑ alt⭑·a ŝtup⭑·ar·o ; io, kio star⭑·as en⭑ la⭑
          mal·supr⭑·a part⭑·o de⭑ la⭑ gazet⭑·oj kaj⭑ est⭑·as de·tranĉ⭑·at·a .

mal·supr⭑·e

          En⭑ mal·alt⭑·a lok⭑·o, en⭑ la⭑ plej⭑ mal·alt⭑·a lok⭑·o: ombr⭑·a ale¹·o konduk⭑·is de⭑
          mal·supr⭑·e al⭑ la⭑ pord⭑·eg·o ; kun·ig⭑·it·aj mal·supr⭑·e kaj⭑ kun·ig⭑·it·aj supr⭑·e
          per⭑ unu⭑ ring⭑·o ; mal·supr⭑·e de⭑ la⭑ ter⭑·o ; la⭑ franc⭑·a est⭑·as kun·prem⭑·at·a
          de⭑ du⭑ front⭑·oj: de⭑ supr⭑·e ĝi est⭑·as barat⁽⁺⁾·a de⭑ la⭑ angl⭑·a, de⭑ mal·supr⭑·e
          de⭑ la⭑ region⭑·aj lingv⭑·oj .

mal·supr⭑·en

   1.
          Al⭑ mal·alt⭑·a lok⭑·o: li star⭑·as supr⭑·e sur⭑ la⭑ mont⭑·o kaj⭑ rigard⭑·as
          mal·supr⭑·en sur⭑ la⭑ kamp⭑·on ; per⭑ la⭑ kap⭑·o mal·supr⭑·en ; ĵet⭑·i iu·n
          mal·supr⭑·en de⭑ la⭑ ŝtup⭑·ar·o.

   2.
          Prefiks⭑·o kun⭑ la⭑ sam⭑·a senc⭑·o kiel⭑ la⭑ adverb⭑·o: mal·supr⭑·en~ir⭑·i en⭑ la⭑
          val⭑·on ; Mose⁽⁺⁾·o long⭑·e ne⭑ mal·supr⭑·en~ven⭑·as de⭑ la⭑ mont⭑·o ; la⭑ Levid⁽⁺⁾·oj
          mal·supr⭑·en~pren⭑·is la⭑ kest⭑·on de⭑ la⭑ Etern⭑·ul·o .

          Rim.: Tiu prefiks⭑·a uz⭑·o ŝajn⭑·as gramatik⭑+stil⭑·e iom⭑ dub⭑·ind·a rilat⭑·e
          al⭑ normal¹·a adverb⭑·a uz⭑·o. Iu·j ebl⭑·e sent⭑·as nuanc⭑·on inter⭑ „mal·supr⭑·en
          ir⭑·i“ (efektiv⭑·e ĝis⭑ mal·supr⭑·e) kaj⭑ „mal·supr⭑·en~ir⭑·i“ (ir⭑·i en⭑ mal·supr⭑·a
          direkt⭑·o). Sed⭑ Z. uz⭑·is ambaŭ⭑ form⭑·oj sam⭑+senc⭑·e, kiel⭑ montr⭑·as tiu ĉi⭑
          ekzempl⭑·o: ŝi mal·supr⭑·en~ir⭑·is al⭑ la⭑ font⭑·o kaj⭑ plen⭑·ig·is si⭑·an kruĉ⭑·on
          kaj⭑ ir⭑·is supr⭑·en . Do⭑ simpl⭑·e ŝajn⭑·as stil⭑·a rimed⭑·o por⭑ konciz²·ig·i la⭑
          fraz¹·on, met⭑·ant·e la⭑ adverb⭑·on antaŭ⭑ la⭑ verb⭑·on kaj⭑ tiel⭑ rapid⭑·ig·ant·e
          la⭑ el·parol⭑·ad·on.

supr⭑·en kaj⭑ mal·supr⭑·en, supr⭑·e~mal·supr⭑·en

          Altern⭑·e alt⭑·iĝ·ant·e kaj⭑ mal·alt⭑·iĝ·ant·e: la⭑ mov⭑·oj de⭑ la⭑ gru⭑·oj supr⭑·en
          kaj⭑ mal·supr⭑·en ; supr⭑·en kaj⭑ mal·supr⭑·en, mal·supr⭑·en kaj⭑ de·nov⭑·e
          supr⭑·en, tio est⭑·as la⭑ sort⭑·o de⭑ la⭑ plej⭑~mult⭑·o ; li […] murmur⭑·is por⭑
          si mem⭑ paŝ⭑·ant·e sur⭑ la⭑ supr⭑·e~mal·supr⭑·en ond⭑·ant·a voj⭑·o .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.131 2023/12/15 08:31:30 ]
     __________________________________________________________________