Ŝem¹⁰·/·o

Ŝem¹⁰·o

          Hebre⭑·a nom⭑·o, precip⭑·e la⭑ nom⭑·o de⭑ tiu el⭑ la⭑ fil⭑·oj de⭑ {Noaĥ⁽⁺⁾·o} ,
          kiu·n la⭑ mit¹·o prezent⭑·as pra·patr⭑·o de⭑ la⭑ ŝem¹⁰-id⭑·oj: tio est⭑·as la⭑
          fil⭑·oj de⭑ Ŝem laŭ⭑ si⭑·aj gent⭑·oj kaj⭑ lingv⭑·oj, en⭑ si⭑·aj land⭑·oj, laŭ⭑
          si⭑·aj naci⭑·oj ; la⭑ star⭑·ig·o de⭑ tiu kolos¹·a monument⭑·o est⭑·is sen·dub⭑·e
          la⭑ cel⭑·o, pro⭑ kiu Di⭑·o send⭑·is Ŝem¹⁰·on al⭑ Egipt⁽⁺⁾·uj·o kaj⭑ don⭑·is al⭑ li
          tia·n super·hom⭑·an saĝ⭑·on .

ŝem¹⁰-id⭑·o, sem⭑-id⭑·o

          An⭑·o de⭑ unu⭑ el⭑ la⭑ gent⭑·oj, kiu·jn la⭑ tradici¹·o bibli¹·a prezent⭑·as kiel⭑
          post⭑·e·ul·ojn de⭑ Ŝem¹⁰·o (inter·ali⭑·e {arab⁸·o} , {jud³·o} ): la⭑ grek⁸·oj
          ŝanĝ⭑·is la⭑ skrib⭑·o-direkt⭑·on: anstataŭ⭑ skrib⭑·i de⭑ dekstr⭑·e
          mal·dekstr⭑·en, kiel⭑ la⭑ egipt⁽⁺⁾·oj kaj⭑ ŝem¹⁰-id⭑·oj, ili ... decid⭑·is skrib⭑·i
          de⭑ mal·dekstr⭑·e dekstr⭑·en .

   Rim.: NPIV prav⭑·e rekomend⭑·as (ĉe⭑ „sem⭑-id⭑·o“): „La⭑ form⭑·o _ŝem¹⁰-id⭑·o_ est⭑·us
   prefer⭑·ind·a“ — tamen⭑ tia kap⭑-vort⭑·o en⭑ la⭑ vort⭑·ar·o mank⭑·as.

ŝem¹⁰+id⭑·a, sem⭑+id⭑·a

          Rilat⭑·a al⭑ la⭑ ŝem¹⁰-id⭑·oj: ŝem¹⁰+id⭑·aj lingv⭑·oj; ŝem¹⁰+id⭑·aj mit¹·oj; la⭑
          tradici¹·a  -kap⭑-tuk⭑·o […] est⭑·as ankaŭ⭑ vual⭑·o, ankaŭ⭑ est⭑·as la⭑
          vir⭑·in·a ŝal⭑·o […] eĉ⭑ bibli¹·a kap⭑·--vest⭑·o […], tia vest⭑·--mod⭑·o est⭑·as
          tip¹·a ĝeneral¹·e por⭑ la⭑ sem⭑+id⭑·a kultur¹·o de⭑ mez⭑·--orient⭑·o ; sem⭑+id⭑·aj
          popol⭑·oj, kiu·jn estr⭑·is Sargono de⭑ Akad⁽⁺⁾·o, kapt⭑·is la⭑ potenc⭑·on,
          unu⭑·ig·is la⭑ tut⭑·an sumer⁽⁺⁾·an land⭑·on, invad³·is la⭑ najbar⭑·ajn land⭑·ojn
          ĝis⭑ Mediterane⁸·o kaj⭑ kre⭑·is la⭑ nov⭑·an ĉef·urb⭑·on de⭑ la⭑ unu⭑·a real¹·a
          imperi⭑·o, Akad⁽⁺⁾·on .

ŝem¹⁰+id⭑·a lingv⭑·o, sem⭑+id⭑·a lingv⭑·o

          Aparten⭑·ant·a al⭑ la⭑ lingv⭑·o-famili⭑·o, kiu ampleks⭑·as la⭑ lingv⭑·ojn
          arame⁽⁺⁾·an, asiri⁽⁺⁾·an, akad⁽⁺⁾·an, fenic⁽⁺⁾·an, hebre⭑·an, arab⁸·an, {Siriak⁽⁺⁾·on}
          k.a.: la⭑ tekst⭑·o-pri·labor⭑·il·o ebl⭑·ig·as, ke⭑ oni skrib⭑·u la⭑ sem⭑+id⭑·ajn
          lingv⭑·ojn laŭ⭑ ĝust⭑·a manier⭑·o, de⭑ dekstr⭑·e mal·dekstr⭑·en ; la⭑
          hind⁽⁺⁾+eŭrop⭑·aj kaj⭑ sem⭑+id⭑·aj lingv⭑·oj montr⭑·as tre⭑ strang⭑·an apart⭑·aĵ·on:
          en⭑ ili, la⭑ substantiv⭑·oj est⭑·as dis·part⭑·ig·it·aj en⭑ tri⭑ klas⭑·ojn, sen⭑
          ia⭑ kon⭑·at·a kaŭz⭑·o ; neniu ĝis⭑ nun⭑ pruv⭑·is, ke⭑ parol⭑·ant·oj de⭑ ŝem¹⁰+id⭑·aj
          lingv⭑·oj rezon¹·as en⭑ ali⭑·a manier⭑·o ol⭑ parol⭑·ant·oj de⭑ izol⭑·aj lingv⭑·oj
          aŭ⭑ de⭑ aglutin⁽⁺⁾·aj / kun·glu⭑·aj lingv⭑·oj .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.11 2023/10/08 19:19:54 ]
     __________________________________________________________________