vidu ankaŭ la klarigojn
ŝir·/·i

ŝir·i

   (tr)

   1.
          {Dis·ig·i} en part·ojn io·n per fort·a tir·ad·o: fer·a stang·o ŝir·as al
          ni la haŭt·on ; li preskaŭ fal·is sur la plad·on, […] ŝir·is la
          pan·on, la mol·an freŝ·an pan·on kaj manĝ·is ĝi·n avid·e ; ŝi·a pied·o
          […] ŝir·is la tro mal·fortik·an ŝu·--material·on ; [li] ŝir·is la
          ĵurnal·on kaj ĝi·n per·dig·is neces·ej·e ; ŝir·u vi·n en du part·ojn, la
          mond·o tri·an postul·os ; spes⁽⁺⁾-mil·o super·flu·a poŝ·on ne ŝir·as .

   2.
          {For·ig·i} fort·e tir·ant·e: [li] ŝir·is al ili la har·ojn ; neniu
          ŝir·as pec·on el nov·a vest·o kaj al·kudr·as ĝi·n sur mal·nov·an vest·on ;
          per si·aj delikat·aj man·oj ŝi komenc·is ŝir·i la abomen·ind·an urtik·on
          ; la lin·on oni ŝir·is kaj romp·is, sek·ig·is kaj prepar·is ; la vent·o
          furioz·e ŝir·is vil·ojn de la nigr·a fum·o ; de mi·a kol·o la vest·aĵ·on
          mi ŝir·is per unu tir·o ; ne·atend·it·a mort·o ŝir·is (rab·is) li·n el
          ni·a rond·o; ŝir·u roz·ojn en somer·o, ĉar en vintr·o ili ne est·os .

   3.
          Mal·facil·e {tir·i} , por liber·ig·i k.a.: la ĉeval·oj […] si·n ŝir·is
          el la man·oj de la ĉeval·ist·oj ; mi lukt²·is kontraŭ la monstr·o […],
          ŝir·is per la dent·oj, frakas·is per la kap·o ; Ĉiu+tag·e dum nokt-mez·oBrut⁽⁺⁾·e sen kompat·oŜir·as mi·n el san·a dorm·oBru·o sur la
          strat·o .

   4.
          Kaŭz·i akr·an dolor·on: akr·aj kri·ad·oj ŝir·is la orel·on ; koler·o kaj
          mal·trankvil·o ŝir·is la kor·on de la faraon⁽⁺⁾·o ; turment·a plor·o
          vid·ebl·e ŝir·is la intern·on de ĉi tiu vir·in·o ; mal·sat·o ŝir·is
          ili·ajn stomak·ojn . {dolor·ig·i}

ŝir·iĝ·i

   1.
          {Dis·iĝ·i} pro fort·a tir·ad·o: li·aj fingr·oj nur pren·is la nokt·an
          vest·on el mal·dik·a tol·aĵ·o, kiu ŝir·iĝ·is ; la vel·oj ŝir·iĝ·is, la
          ŝnur·oj implik·iĝ·is, la ferdek·oj plen·iĝ·is per akv·o ; de temp·o al
          temp·o ŝir·iĝ·is la akord¹·a akompan·o, mal·klar·iĝ·is […] kaj dis·kur·is ;
          brav·eg·e li lig·is la faden·on! mensog·as, mensog·askaj nenie ĝi
          ŝir·iĝ·as ! ŝir·iĝ·is faden·o sur la boben·o ; de fremd·a groŝ·o ŝir·iĝ·as
          la poŝ·o .

   2.
          Fort·e tir·iĝ·i: la vagon·o akr·e ŝir·iĝ·is for de la lok·o ; je la ok·a
          oni ŝir·iĝ·as el la dorm·o: „maten-manĝ·o!“ .

   3.
          Akr⁽⁺⁾·e {dolor·i} : ŝi·a kor·o ŝir·iĝ·is de mal·trankvil·o .

ŝir·iĝ·em·a

          Kiu facil·e ŝir·iĝ·as, ne firm·e rezist⁴·as el·tir·ad·on: arane·aĵ·' […]
          ŝir·iĝ·em·a .

de·ŝir·i

   (tr)

          Ŝir·e de·pren·i, dis·ig·i de tut·o: oni ja por tio viv·as, ke oni
          de·ŝir·u por si la flor·ojn de la plezur·o ; vi pov·as de·ŝir·i spik·ojn
          per vi·aj man·oj ; unu el la arm·it·aj vir·oj de·ŝir·is la tuk·on de
          li·aj okul·oj ; li de·ŝir·is de l' frunt·o la bandaĝ²·on ; murmur·et·o
          si·n de·ŝir·is de ili·aj pal·iĝ·int·aj lip·oj ; la bel·a trankvil·a vizaĝ·o
          de  log·is ŝi·n kaj  ne pov·is de·ŝir·i rigard·on de li ;
          de unu bov·o oni du fel·ojn ne de·ŝir·as . {pluk⁽⁺⁾·i}

dis·ŝir·i

   (tr)

          Dis·romp·i, difekt·i per mult·aj ŝir·oj: mi dis·ŝir·is la leter·on kaj
          dis·ĵet·is ĝi·ajn pec·et·ojn en ĉiu·jn angul·ojn de la ĉambr·o ; la
          vir-ŝaf·ojn […] sovaĝ·aj best·oj dis·ŝir·is ; la uragan¹·o dis·ŝir·ad·is la
          ĝarden·on ; la dorn·oj dis·ŝir·is al li la vest·ojn ; li tra·strek·is
          kaj dis·ŝir·is, ― tamen ĝis la maten·o li el·verk·is leter·on . {taŭz⁽⁺⁾·i
          ^1.a}

el·ŝir·i

   (tr)

   1.
          Ŝir·e {el·ig·i} , el·pren·i: el·ŝir·i mal·san·an dent·on ; kiam mi aŭd·is
          tio·n, […] mi el·ŝir·is har·ojn de mi·a kap·o ; [li] el·ŝir·is la lanc¹·on
          el la man·o de la Egipt⁽⁺⁾·o, kaj mort·ig·is li·n per li·a propr·a lanc¹·o ;
          mi el·ŝir·os ĉiu·jn vi·ajn flor·ojn ; el·ŝir·i al ili la okul·ojn est·as
          por ili plezur·o ; el la mal·agrabl·aj medit·oj el·ŝir·is li·n la voĉ·o
          de la ĉef·pastr·o ; en tiu moment·o el ŝi·aj rev·oj el·ŝir·is ŝi·n
          grand·a bru·o ; ŝanĝ·iĝ·int·aj kondiĉ·oj de la viv·o el·ŝir·os tiu·n
          ideal¹·on el ili·a brust·o . {ek·radik·ig·i}

   2.
          Pen·e {liber·ig·i} : ŝi ĉirkaŭ·prem·is li·ajn pied·ojn, li si·n el·ŝir·is,
          for·kur·is kelk·e da paŝ·oj ; bat·it·a, mi mi·n el·ŝir·is el ili·aj man·oj
          ; tiu·j hom·oj […] ne pov·is el·ŝir·i si·n el la mal·facil·aĵ·oj ; el la
          turment·it·aj kor·oj si·n el·ŝir·is pet·eg·a, satur·it·a de larm·oj kant·o ;
          ĉu ĝi el·ŝir·os ni·n el tiu ĉi mal·ben·it·a situaci·o, tio, kio·n vi
          vol·as risk·i ?

for·ŝir·i

   (tr)

   1.
          Per·fort·e, rab·e, ŝir·e pren·i de iu  io: li for·ŝir·is ĝi·n el mi·aj
          man·oj kaj for·kur·is ; Mi for·ŝir·os de vi la regn·on kaj don·os ĝi·n
          al vi·a serv·ant·o ; la vent·o for·ŝir·is la pont·ojn […] tiel, ke ili
          flug·ad·is tra la aer·o ; ĉiu ten·is si·ajn vest·ojn al·prem·it·e ĉirkaŭ
          ĝi, sed la ali·aj for·ŝir·is ili·n kaj kri·is ; la kamp·ar·an·on […] ne
          pov·ant·e for·ŝir·i […] de la pied·oj de l' ministr¹·o, [li] al·vok·is
          soldat·ojn ; la princ·o pen·is si·n for·ŝir·i de la vir·in·oj, kiu·j
          ĉirkaŭ·pren·is li·ajn man·ojn ; la ribel·o for·ŝir·as la hom·ojn de la
          labor·o ; [li] for·ŝir·is la bandaĝ²·on de ŝi·a frunt·o ; amas·e fal·ant·a
          akv·o for·ŝir·is la supr·an tavol·on de l’ ter·o ; bril·ant·aj
          perspektiv¹·oj kre·iĝ·is antaŭ ŝi·aj okul·oj, ŝi ne pov·is for·ŝir·i de
          ili si·an rigard·on .

   2.
          Dolor·ig·e {sen·ig·i} : mi esprim·as funebr·an salut·on al […] ni·aj
          kar·aj kamarad·oj, kiu·jn […] for·ŝir·is de ni la mort·o ; cel·ad·o tro
          grand·a pov·as for·ŝir·i de ni la cel·on pli mal·grand·an ; ŝi ne
          for·ŝir·is do de mi ĉiu·n esper·on! ho, bel·a ĉarm·a, or·a, briliant·a
          sinjor·in·o Karo⁽⁺⁾·nj·o .

orel+ŝir·a

          {Laŭt} eg·a, {sur·dig·a} : el·ig·i orel+ŝir·ajn kri·ojn de terur·o ; el
          inter la griz~verd·aj stret⁽⁺⁾·aj lip·oj […] el·sibl·is orel+ŝir·a melodi¹·o
          ; nun en la arbust⁶·ar·' orel+ŝir·e ĉirpas cikad²·oj ; ni ver+ŝajn·e ne
          kon·as la son-obtuz³·ig·ajn pot·ojn, kiu·j  la plej orel+ŝir·an bru·eg·on
          mal·laŭ·tig⁸·as ĝis toler·ebl·a ; orel+ŝir·a vek-ri·ad·o de la tortur⁹·at·a
          sklav·o reg·as nun la tut·an spac·on .

   [artikol-versi⁹·o: 1.41 2023/10/21 07:46:48 ]
     __________________________________________________________________