vidu ankaŭ la klarigojn
ŝirm·/·i

ŝirm·i

   (tr)

   1.
          {Protekt¹·i} iu·n  io·n de danĝer·a  mal·agrabl·a afer·o per
          inter·met·o de kaŝ·ant·a objekt·o: hom·oj ŝirm·is si·n per pluv-ombrel·oj
          kontraŭ la pluv·o, per mantel·oj kontraŭ la mal·varm·o ; vi ŝirm·as
          la okul·ojn, vi ne vol·as rigard·i mi·n ! [la] kerub·oj […] etend·as
          la flug·il·ojn kaj ŝirm·as la kest·on ; per nenio si·n ŝirm·ant·e […]
          kontraŭ la atak·ad·o ; li ŝirm·is si·an vizaĝ·on per la kurb·ig·it·a
          brak·o, por ke la sun·o ne bril·u en la okul·ojn ; nord·e si·n lev·as
          (la mont·eg·o)  , kiel vil·a pers⁽⁺⁾·a ĉap·o, kaj ŝirm·as tut·an
          part·on de l' ĉiel·a kupol·o ; sed strang·a afer·oĉio, kio antaŭ·e
          ŝirm·is, kaŝ·is kaj neni·ig·is konsci·on de la mort·o, nun jam ne
          pov·is far·i tiu·n efik·on . [kontraŭ kul·oj] oni ŝirm·as si·n per
          en·fenestr·aj ret·oj, fum·o  for·pel·ig·a ŝmir·aĵ·o . {eklips³·i} ,
          {kovr·i^2}

   2.
          {Protekt¹·i} iu·n  io·n per si·a potenc·o.

        a)
                Protekt¹·i por evit·ig·i materi¹·an difekt·on: [la] ambasador¹·on
                […] ŝirm·as la majest·o de Asiri⁽⁺⁾·o ; la polic·o sukces·is ŝirm·i
                la ekster·land·ul·ojn ; ne ŝirm·os la lim·ojn [...] traktat¹·oj,
                se post ili ne star·iĝ·os lanc¹·oj kaj glav·oj ! la ŝtat·o
                posed·as sep divers·ajn sekret·ajn serv·ojn, kiu·j ĉef·e ŝirm·as
                la reĝim³·on, ne la popol·on .

        b)
                For·ig·i de iu  io danĝer·on  abstrakt¹·an mal·bon·on: eduk·i
                la infan·ojn tiel, ke ili est·u ŝirm·at·aj kontraŭ la
                superstiĉ·oj; ŝi vojaĝ·is nokt·e por ŝirm·i si·n de la sci-vol·o
                kaj respekt·em·aj salut·oj de la loĝ·ant·oj ; kutim·a je bat·oj
                kaj atak·oj, li ŝirm·is si·n per argument·oj, kaj re·bat·is
                kontraŭ·dir·ojn jam antaŭ·e .

          {favor·i} , {gard·i} , {patron¹·i}

   3.
          Aranĝ·i ke elektr¹·a kamp·o  radi·ad·o ne penetr·u en protekt¹·at·an
          lok·on (ŝirm·i cirkvit⁸·on kontraŭ ekster·a kamp·o)  ne dis·vast·iĝ·u
          ekster·en (ŝirm·i la font·on de radi·ad·o).

ŝirm·o

          {Protekt¹·o} :

        a)
                per inter·met·it·a objekt·o: ĉar la vent·o ne permes·is al ni
                ating·i [Knid⁽⁺⁾·on], ni vetur·is sub la ŝirm·o de Kret⁽⁺⁾·o ; sub la
                ŝirm·o de pini·oj ; ŝirm·o kaj ŝild·o ; la akv·o flu·is de la
                bast·a mat·o, kiu·n ŝi por ŝirm·o al·lig·is ĉirkaŭ si·a korp·o .

        b)
                per person·a potenc·o: ili […] help·u vi·n, ili est·u ŝirm·o por
                vi ; [li] loĝ·as sub la ŝirm·o de la Plej~alt·ul·o ; la saĝ·ec·o
                est·as ŝirm·o tiel sam·e, kiel mon·o est·as ŝirm·o .

ŝirm·ej·o

          Lok·o, kie iu  io est·as ŝirm·at·a: pluv-atak·o […] ven·is tiel
          subit·e, ke ili dev·is kur·e serĉ·i ŝirm·ej·on ; Mi ne en·ir·os en la
          ŝirm·ej·on de mi·a dom·o, ⫽ Mi ne supr·en~ir·os sur la lit·on,
          pret·ig·it·an por mi ; mi ebl·e est·os dev·ig·at·a pas·ig·i la nokt·on sur
          la kamp·ar·o […], ĉar oni rifuz·as al mi ŝirm·ej·on en dom·o, kies
          mastr·in·o pet·is mi·n ŝi·n vizit·i ; kaduk·aj ŝirm·ej·oj kun·met·it·aj el
          branĉ·oj kaj iu·j ajn hazard²·aj kovr·il·oj ; {bud·o} , {kaban²·o} ,
          {kaŝ·ej·o} , {rifuĝ·ej·o} , {ŝed⁽⁺⁾·o} , {tend·o}

ŝirm·il·o

   1.
          Il·o por ŝirm·i: la ĉap·o hav·is en·fleks·it·an ŝirm·il·on ; kamel·o,
          port·ant·a vast·an, sfer¹·o-simil·an sun-ŝirm·il·on ; la vir·oj sid·is en
          si·aj nigr·aj mantel·oj kaj nigr·aj plat·aj ĉapel·oj kaj blank·aj
          kol-ŝirm·il·oj ; ni sid·iĝ·is ĉe tabl·o sub la grand·a sun-ŝirm·il·o de la
          kaf·ej·o ( {aler⁽⁺⁾·o^2} , {markez⁽⁺⁾·o} , {sun-ombrel·o} ) ; civil¹·e
          vest·it·aj polic·an·oj, ekip²·it·aj per tip¹·aj orel-ŝirm·il·oj ;
          brust-ŝirm·il·o ; okul-ŝirm·il·o; man-ŝirm·il·o; la ĉef·a kontraŭ·grip²·a
          ŝirm·il·o est·as vakcin⁸·o ; la mond·a ozon²·--ŝirm·il·o ; ĉu la beton⁹·a
          ŝirm·il·o de la reaktor⁽⁺⁾·o est·as sufiĉ·e fortik·a por protekt¹·i 
          kontraŭ aviad⁵·il·o-kraŝ⁽⁺⁾·o ? {bastion·o} , {ekran⁸·o} , {rempar·o} ,
          {ŝild·o}

   2.
          {Fald·o-ŝirm·il·o} : la trog·o mal·aper·is post la ŝirm·il·o, la plank·o
          est·as viŝ·it·a kaj bala·it·a, la lit·oj ord·ig·it·aj ; la brun·ul·in·o
          re·ven·is de mal·antaŭ la ŝirm·il·oj en tia rob²·o, ke suspir⁽⁺⁾·o pas·is
          tra la tut·a parter·o .

ne·ŝirm·at·a, sen·ŝirm·a

          Kiu·n nenio ŝirm·as, el·met·at·a al danĝer·oj: de la sud·o ek·pluv·is
          varm·eg·a sabl·o kaj ek·blov·is tiel potenc·a vent·o, ke ĝi renvers·is
          ĉeval·on, kiu star·is en ne·ŝirm·it·a lok·o ; la infan·oj […] est·as
          sen·ŝirm·aj kaj bezon·as help·on kaj defend·on .

fajr·o-ŝirm·il·o

          {Ŝirm·il·o} , kiu·n oni star·ig·as antaŭ kamen·o por mal·help·i, ke
          brul·ant·a karb·o fal·u sur la plank·on; {fendr⁽⁺⁾·o} : ĉiam uz·u
          fajr·o-ŝirm·il·on kiam infan·oj, best·oj kaj mal·san·ul·oj pov·as kontakt¹·i
          la hejt·il·on .

fald·o-ŝirm·il·o

          Mebl·et·o el fald·ebl·aj plat·oj por si·n ŝirm·i kontraŭ aer-flu·o en
          ĉambr·o,  por apart·ig·i ia·n part·on de ĉambr·o; {ŝirm·il·o^2}
          {ekran⁸·eg·o^2}

fulm-ŝirm·il·o, fulm·o-ŝirm·il·o

          Pint·a fer·a stang·o, star·ig·it·a sur la supr·o de konstru·aĵ·o, kiel
          {ŝirm·il·o} kontraŭ la fulm·o: la konduk·ant·a faden·o de fulm-ŝirm·il·o
          star·ig·it·a sur tiu tur·o antaŭ du×dek jar·oj. ; van·e est·as
          fulm·o-ŝirm·il·o sur la dom-tegment·o .

kot-ŝirm·il·o

          Part·o de rad-vetur·il·o destin¹·it·a por ŝirm·i vetur·ant·ojn kontraŭ
          kot·o: la klap·oj de li·a el·uz·it·a ĵaket³·o frap·et·is la kot-ŝirm·il·on de
          li·a bicikl¹·o ; iu ul·o kolizi⁴·is kun mi·a kot-ŝirm·il·o ; la front+rad·a
          kot-ŝirm·il·o klak³-tint·ad·as, ebl·e pro ne·fiks¹·it·a ŝraŭb·o .

lamp-ŝirm·il·o, lamp·o-ŝirm·il·o

          Kovr·aĵ·o de lamp·o, kiu direkt·as  mal·for·tig⁸·as ĝi·an lum·on;
          {lum-ŝirm·il·o^2} , {abaĵur⁽⁺⁾·o} : li rigard·is la libr·o-bret·on kaj la
          lamp-ŝirm·il·on por la nokt·aj stud¹·oj ; regul·e for·ig·u la polv·on de
          vi·aj lamp·oj kaj lamp-ŝirm·il·oj por pli·bon·ig·i la lum-efik·on .

lum-ŝirm·il·o, lum·o-ŝirm·il·o

   1.
          {Ŝirm·il·o} de la ekster·a lens⁴·o de fot⁹·il·o  film⁸·il·o kontraŭ tro
          rekt·a lum·ad·o.

   2.
          {Lamp-ŝirm·il·o} : la lum·o de ŝi·a lamp·o, al·ĵet·it·a de la lum-ŝirm·il·o,
          far·is mal·supr·e de la dom·a mur·o kvazaŭ·lum·an makul·on ; la
          tabl·o-lamp·on li met·is sur la plank·on, de·pren·int·e la flav·an
          lum-ŝirm·il·on ; ĉiu hav·is en·man·e et·an lantern·on kiu port·is
          lum-ŝirm·il·on .

pluv-ŝirm·il·o

          {Pluv-ombrel·o}  ali·a aparat¹·o ŝirm·a kontraŭ pluv·o: li port·as
          pluv-ŝirm·il·on sub la brak·o .

   [artikol-versi⁹·o: 1.47 2023/12/20 23:26:01 ]
     __________________________________________________________________