vidu ankaŭ la klarigojn
tabel⭑·/·o
tabel⭑·o
1.
En⭑ la⭑ antikv⭑·a temp⭑·o, tabul⭑·et·o por⭑ sur·skrib⭑·i: la⭑ Etern⭑·ul·o don⭑·is
al⭑ Mose⁽⁺⁾·o du⭑ tabel⭑·ojn de⭑ atest⭑·o, tabel⭑·ojn ŝton⭑·ajn, skrib⭑·it·ajn per⭑
la⭑ fingr⭑·o de⭑ Di⭑·o ; skrib⭑·u tio·n al⭑ ili sur⭑ tabel⭑·o kaj⭑ desegn⭑·u
tio·n en⭑ libr⭑·o, por⭑ ke⭑ tio rest⭑·u por⭑ la⭑ temp⭑·o est⭑·ont·a ; [li]
ordon⭑·is not⭑·i ĉiu·jn observ⭑·ojn en⭑ special⭑·aj tabel⭑·oj, kiu·jn oni
ĉiu·mon⭑·at·e send⭑·is al⭑ la⭑ pastr⭑·oj ; ili skrib⭑·ad·is sur⭑ or⭑·aj tabel⭑·oj
per⭑ diamant⭑·aj grifel⭑·oj ; la⭑ Leĝ⭑·o de⭑ la⭑ 12 Tabel⭑·oj (pra⭑·a kodeks⁹·o
da⭑ leĝ⭑·oj en⭑ Rom⁽⁺⁾·o, gravur⭑·it·a sur⭑ bronz⭑·o);
2.
Metod¹·a aranĝ⭑·o de⭑ nom⭑·oj, nombr⭑·oj aŭ⭑ sign⭑·oj, hierarki³·a aŭ⭑ laŭ⭑
{kolumn⁸·oj} kaj⭑ {lini⭑·oj} , facil⭑·ig·ant·a super·vid⭑·on kaj⭑ re·trov⭑·on de⭑
ĉiu er⭑·o: tabel⭑·o de⭑ manĝ⭑·aĵ·oj (menu¹·o); tabel⭑·o de⭑ logaritm²·oj;
statistik¹·aj tabel⭑·oj ; aritmetik¹·aj tabel⭑·oj ; Mart⭑·a rigard⭑·is la⭑
tajlor⭑·ajn tabel⭑·ojn, kiu·j est⭑·is de·seg⭑-ne·kovr⭑·it·aj de⭑ nigr⭑·aj lini⭑·oj,
punkt⭑·oj, serpent⭑·aĵ·oj, kiu·j hav⭑·ant·e la⭑ form⭑·on de⭑ la⭑ plej⭑ divers⭑·aj
geometri¹·aj figur⭑·aĵ·oj, prezent⭑·is por⭑ ne·kompetent⭑·a okul⭑·o ĥaos⭑·on
tut⭑·e ne·solv⭑·ebl·an ; ili dev⭑·as port⭑·i en⭑ la⭑ poŝ⭑·o tabel⭑·et·on de⭑
mult⭑~obl⭑·ig·ad·o ; li memor⭑·is nenio·n krom⭑ la⭑ tabel⭑·o de⭑ mult⭑+obl⭑·ig·o ;
oni ricev⭑·as vic⭑·on da⭑ grand⭑·eg·aj gramatik⭑·aj tabel⭑·oj, kiu·jn oni
dev⭑·as el·lern⭑·i . {registr⭑·o ^1}
3.
Mal·simpl⭑·a datum⁽⁺⁾·o kies⭑ kompon¹·ant·oj (kutim⭑·e sam⭑+tip¹·aj) est⭑·as
ating⭑·ebl·aj per⭑ unu⭑ aŭ⭑ plur⁴·aj indic⁽⁺⁾·oj (plej⭑ oft⭑·e, entjer⁽⁺⁾·aj
numer⭑·oj): unu⭑+dimensi⁴·an tabel⭑·on oni nom⭑·as {vektor⁽⁺⁾·o} ; per⭑
du⭑+dimensi⁴·a tabel⭑·o oni pov⭑·as prezent⭑·i {matric⁹·on} . {list¹·o}
{dat⭑·um~tip¹·o}
tabel⭑-vort⭑·o
En⭑ Esperant⭑·o, ĉiu el⭑ la⭑ 45 regul⭑·e konstru⭑·it·aj vort⭑·oj, kiu·jn oni
pov⭑·as aranĝ⭑·i en⭑ tabel⭑·on de·monstr⭑·ant·an tiu·n regul⭑·ec·on, kiu·j
esprim⭑·as seri⭑·ojn da⭑ {pronom⭑·oj^1} kaj⭑ {adverb⭑·oj} : antaŭ⭑ la⭑ aper⭑·o
de⭑ la⭑ Al·don⭑·o al⭑ la⭑ Du⭑·a Libr⭑·o de⭑ l’ Lingv⭑·o Inter·naci⭑·a (1888) la⭑
tabel⭑-vort⭑·oj je⭑ fin⭑·iĝ·is per⭑ ; Id⁽⁺⁾·o neniel⭑ pov⭑·as si·n
konsider⭑·i ia⭑ Esperant⭑·o re·for·mit¹·a, sed⭑ ĝi ja⭑ est⭑·as ali⭑+struktur¹·a
lingv⭑·o, kaj⭑ pri⭑ la⭑ deriv⁴-manier⭑·o, kaj⭑ pri⭑ la⭑ verb⭑·oj, kaj⭑ pri⭑ la⭑
tabel⭑-vort⭑·oj ; oni pov⭑·as dir⭑·i, ke⭑ ĉiu tabel⭑-vort⭑·o konsist⭑·as el⭑
antaŭ·part⭑·o kaj⭑ post·part⭑·o, sed⭑ oni tamen⭑ ne⭑ rigard⭑·u la⭑
tabel⭑-vort⭑·ojn kiel⭑ kun·met⭑·it·ajn vort⭑·ojn ; la⭑ tabel⭑-vort⭑·oj de⭑ kaŭz⭑·o
est⭑·as _ial⭑, kial⭑, tial⭑, nenial⭑, ĉial⭑_. {pronom⭑·oj^3}
Rim. 1: , , ktp ne⭑ est⭑·as radik⭑·oj per⭑ si mem⭑,
nur⭑ kun⭑ korelativ²·a fin⭑·aĵ·o ili hav⭑·as signif⭑·on. Oni dev⭑·as do⭑
al·met⭑·i ne·tabel⭑+vort⭑·ajn fin⭑·aĵ·ojn al⭑ plen⭑·aj tabel⭑-vort⭑·oj (ekzempl⭑·e:
kial⭑·o; tiam⭑·a; tia·mani¹·er·e), krom⭑ en⭑ mal·mult⭑·aj okaz⭑·oj (ekzempl⭑·e:
{neni⭑·ig·i} ; neni⭑·iĝ·i), kie la⭑ rezult²·a vort⭑·o est⭑·as jam⭑ establ⁴·it·a.
Rim. 2: Z klar⭑·ig·as, ke⭑ "ĉiu·j vort⭑·oj de⭑ la⭑ „inter·rilat⭑·a tabel⭑·o“
konsist⭑·as el⭑ du⭑ part⭑·oj: a) radik⭑·o, b) karakteriz¹·a fin⭑·iĝ·o
(ekzempl⭑·e , , , ktp.). Ĉar⭑ pro⭑
divers⭑·aj kaŭz⭑·oj, [...] la⭑ karakteriz¹·aj fin⭑·iĝ·oj de⭑ la⭑ dir⭑·it·aj
vort⭑·oj ne⭑ pov⭑·is est⭑·i fiks¹·it·aj kiel⭑ fin⭑·iĝ·oj sen·de·pend⭑·aj kaj⭑
ĝeneral¹·aj (ekzempl⭑·e mi est⭑·is dev⭑·ig·it·a pren⭑·i la⭑ fin⭑·iĝ·ojn -e kaj⭑
-u, kiu·j kiel⭑ sen·de·pend⭑·aj fin⭑·iĝ·oj hav⭑·is jam⭑ ali⭑·an senc⭑·on), tial⭑
mi dev⭑·is al·kroĉ⭑·i ili·n ne·dis⭑·ig·ebl·e al⭑ la⭑ radik⭑·o. Tia·mani¹·er·e ili⭑·a
_uz⭑·ad·o sen·de·pend⭑·a_ (ekzempl⭑·e en⭑ form⭑·oj „ “, „
“, „ “ ktp., kiu·j per⭑ gramatik⭑·a instinkt¹·o est⭑·is uz⭑·at·aj
de⭑ kelk⭑·aj Esperant⭑·ist·oj) _est⭑·as kontraŭ·regul⭑·a"_.
Rim. 3: Iu·j uz⭑·as la⭑ vort⭑·on {korelativ²·oj} anstataŭ⭑ tabel⭑-vort⭑·oj:
tio est⭑·as erar⭑·o, ĉar⭑ ne⭑ ĉiu·j vort⭑·oj de⭑ la⭑ tabel⭑·o est⭑·as
korelativ²·oj.
en·hav⭑-tabel⭑·o
List¹·o de⭑ la⭑ part⭑·oj de⭑ verk⭑·o (ĉapitr⭑·oj...) kun⭑ indik³·oj de⭑ ili⭑·aj
trov⭑-lok⭑·oj (paĝ⭑-numer⭑·oj...): nepr⭑·aj help⭑·il·oj kaj⭑ gvid⭑·il·oj do⭑ dev⭑·as
est⭑·i la⭑ en·hav⭑-tabel⭑·o kaj⭑ la⭑ eventual¹·a indeks⁴·o ; problem¹·o pri⭑ la⭑
mal·aper⭑·o de⭑ super·sign⭑·it·aj liter⭑·oj en⭑ la⭑ en·hav⭑-tabel⭑·o . {indeks⁴·o
^1}
hor⭑-tabel⭑·o
{Tabel⭑·o} prezent⭑·ant·a seri⭑·on de⭑ afer⭑·oj kun⭑ respond⭑·aj hor⭑·oj,
ekzempl⭑·e al·ven⭑-hor⭑·ojn de⭑ trajn⁸·oj; {hor⭑·ar·o} : ĉiu lern⭑·ant·o hav⭑·is
apart⭑·an hor⭑·--tabel⭑·on laŭ⭑ si⭑·aj em⭑·oj kaj⭑ kapabl⭑·oj ; neces⭑·as kun·ig⭑·i
la⭑ datum⁽⁺⁾·ojn pri⭑ spekt⁹·ant·ar·o kaj⭑ hor⭑-tabel⭑·on, kie list¹·iĝ·as, por⭑
ĉiu staci⭑·o, je⭑ kiu preciz⭑·a hor⭑·o, minut⭑·o kaj⭑ sekund⭑·o komenc⭑·iĝ·as
ĉiu unu⭑·op·a el·send⭑·o . {program¹·o}
ver⭑~tabel⭑·o, tabel⭑·o de⭑ ver⭑·ec·o
{Logik¹·a operaci¹·o} : ver⭑~tabel⭑·o por⭑ implic⁽⁺⁾·o ; la⭑ plej⭑ simpl⭑·a
manier⭑·o esplor⭑·i taŭtologi⁽⁺⁾·ojn en⭑ bule⁽⁺⁾·a algebr¹·o est⭑·as uz⭑·i
ver⭑~tabel⭑·ojn .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.49 2023/10/21 13:02:26 ]
__________________________________________________________________