vidu ankaŭ la klarigojn
taŭg·/·i

taŭg·i

   (ntr)

   1.
          Est·i laŭ·cel·a, uz·ebl·a por io, estkiel io: ili·a teks·aĵ·o ne taŭg·os
          por vest·o ; ĉiu·j, kiu·j taŭg·as por la milit·o […] help·u ili·n ; la
          zon·o tut·e putr·iĝ·is kaj jam por nenio taŭg·as ; ĉu mi ne taŭg·as
          kiel reĝ·o? ; la roz·oj taŭg·as nur por rigard·i kaj flar·i ili·n ;
          [li] propon·is ĉio·n, kio en li·a hejm·o taŭg·os por ili·a regal·ad·o ;
          la lingv·o, propon·it·a de mi, taŭg·as por inter·naci·a kompren·iĝ·o ;
          ekzempl·ebala·okaj¹·o, tro·aĝoj·a, plu·atuj⁽⁺⁾·aapenaŭ taŭg·as kiel
          rim·oj ; tiu·j ekzerc·oj […] ne taŭg·is plu por ili·a ·o kaj ili·a
          situaci·o ; mi kred·as, ke pli taŭg·as ne konfidenci⁽⁺⁾·i la publik·on
          pri ni·aj kor·aj afer·oj ; la deviz·o, kiu taŭg·as por ni est·as
          en·hav·it·a en tiu·j du vort·oj: Am·o kaj Pardon·o ; la mort·o est·as
          ne·evit·ebl·a, ĉu [do] ne pli taŭg·as tuj fin·i la viv·on? ; neniu
          taŭg·is por kompani¹·o, ĉiu est·is sen·gust·a kaj trivial·a ; de ŝaf·o
          sen·lan·a  lan·er·o taŭg·as ; ne taŭg·as la ver·o por komerc·a afer·o ;
          kio taŭg·as por somer·o, ne taŭg·as por vintr·o . {konven·i^1.a}

          Rim.: _Taŭg·ec·o_ est·as ide·o pli vast·a ol _konven·ec·o_. _Konven·i_
          insist¹·as pri ĝust·a adapt³·iĝ·o de io al ĝi·a special·a uz·o, _taŭg·i_
          rilat·as al ĉiu·j ĝi·aj uz·oj: te-tas·o konven·as nur por trink·i te·on,
          sed ĝi taŭg·as ankaŭ kiel ĉerp·il·o, mezur·il·o. _Serv·i_ kaj _util·i_
          montr·as prefer·e la bezon·on, kiu·n oni hav·as pri io  la
          profit·on, kiu·n io don·as. Io, kio _serv·as_ por ia cel·o, plej oft·e
          taŭg·u por ĝi, sed ne ĉiam: glaci-pec·o pov·as serv·i kiel lens⁴·o al
          lud·ant·a infan·o, sed ne taŭg·as por tia uz·o: kio serv·as por ĉio,
          taŭg·as por nenio .

   2.
          Est·i kapabl·a por io: li est·as hom·o saĝ·a kaj neniu pli bon·e
          taŭg·as por si·a ofic·o, ol li ; vi taŭg·as nur por mort·ig·i
          feliĉ·ul·ojn ; ŝi vol·is komenc·i instru·i, [sed] ŝi tut·e ne taŭg·is ;
          ni [ne] akcept·u en ni·ajn instituci·ojn person·ojn, kiu·j ne taŭg·as
          por negoc·oj ; [tiel] mult·e mi dev·as kur·i, mi·aj pied·oj ne taŭg·os
          tiel long·e ; li taŭg·as nek por stud¹·o nek por lud·o . {serv·i} ,
          {util·i} , {valor·i}

   3.
          {Konform·i} : tiu est·os mi·a edz·in·o, por kies pied·o taŭg·as ĉi tiu
          or·a ŝu·o ; ŝi rimark·is sur la fund·o la du·on-ring·on, […] ŝi pren·is
          la ali·an du·on·on, kiu·n ŝi port·is sur ruband·o sur la kol·o: ambaŭ
          du·on·oj perfekt·e taŭg·is unu al la ali·a ; mi ig·is li·n don·i mult·ajn
          detal·ojn pri la lok·o, kaj ĉiu·j li·aj pri·skrib·oj perfekt·e taŭg·as
          pri  .

taŭg·a

          Taŭg·ant·a, funkci¹·ant·a por iu uz·o: [Esperant·o] montr·iĝ·is kiel
          lingv·o taŭg·a en ĉiu·j rilat·oj ; Esperant·o tuj pruv·iĝ·is tut·e taŭg·a
          kiel parol·a lingv·o ; tio ne est·as taŭg·a por infan·oj ; mi
          for·vetur·os al Franc·uj·o, […] por ke el mi far·iĝ·u io taŭg·a ; laŭ
          la soci³·a situaci·o kaj cirkonstanc·oj ni est·is taŭg·aj unu por la
          ali·a, li  est·is bon+hav·a hom·o ; se mi trov·os taŭg·ajn
          kamarad·ojn, mi dev·ig·os la reĝ·on don·i al mi la trezor·ojn de la
          tut·a regn·o ; [por]j vin+ber·ist·oj sur la mont·oj [est·is]
          kresk·o-taŭg·aj lok·oj ; sem·o-taŭg·a ter·o . {cel-konform·a} ,
          {konven·a^1.a} , {util·a}

taŭg·e

          Laŭ manier·o ebl·ig·ant·a ating·i la cel·on; ĝust·e, kontent·ig·e: taŭg·e
          respond·i ; baldaŭ ĉio plej taŭg·e aranĝ·ig·os por ni·n ĉiu·jn ĝoj·ig·i
          ; [neces·as] sufiĉ·e da spirit-ĉe·est·o por taŭg·e lud·i la rol¹·on, kiu·n
          al ili trud·as la cirkonstanc·oj ; li preskaŭ frenez·iĝ·is pro la
          van·aj klopod·oj aranĝ·i la kravat·on taŭg·e ; por pov·i taŭg·e alt·ig·i
           mal·al·tig⁸·i la voĉ·on, li dev·as ĉef·e uz·i la mez·ajn registr·ojn de
          si·a propr·a voĉ·o .

taŭg·ig·i

          Far·i taŭg·a: dank·ant·e la Patr·on, kiu taŭg·ig·is ni·n por part·o-pren·o
          en la hered·aĵ·o ; por prov·i ili·n, kaj taŭg·ig·i por la alt·aj
          pozici¹·oj, al kiu·j li vol·is post·e ili·n vok·i, li send·is ili·n for
          en la mond·on ; la popol·a lern·ej·o […] eduk·is ag·o-kapabl·ajn hom·ojn
          kaj taŭg·ig·is ili·n por plen·um·i la viv-bezon·ojn de la praktik·a
          popol·o . {kapabl·ig·i} , {konven·ig·i}

mal·taŭg·a, sen·taŭg·a

          Ne taŭg·ant·a, ne bon·a por iu cirkonstanc·o: kelk·aj mal·bon·aj kaj
          sen·taŭg·aj el la vir·oj ek·parol·is ; mi detru·os la mur·on, kiu·n vi
          ŝmir·is per mal·taŭg·a morter·o ; vi prepar·as vi·n, por don·i al mi
          mensog·an kaj sen·taŭg·an respond·on ; tiu aktor¹-in·o est·as tre
          mal·taŭg·a ; ni est·is tut·e mal·taŭg·aj, tio·n montr·is la ironi¹·a
          grimac·o de la knab·in·o .

sen·taŭg·ul·o

          Hom·o, kiu taŭg·as por nenio: [li] montr·iĝ·is plej sen·dank·a
          sen·taŭg·ul·o ; [li] est·as fripon·o kaj sen·taŭg·ul·o ; tiu ĉi
          sen·taŭg·ul·o ne konsci·as, per kio li si·n okup·as! li fos·as tomb·on
          kaj kant·as ! kompar·e vi·n, est·is [ambaŭ] nenio ali·a ol simpl·aj
          nud·aj mal·taŭg·ul·oj .

   [artikol-versi⁹·o: 1.28 2023/11/03 12:47:04 ]
     __________________________________________________________________