terur⭑·/·o

terur⭑·o

   1.
          Konstern⭑·a, stupor⁽⁺⁾·ig·a {tim⭑·eg·o} : grand⭑·eg·a hund⭑·o met⭑·is sur⭑ mi·n
          si⭑·an antaŭ⭑·an pied⭑·eg·on, kaj⭑ mi de⭑ terur⭑·o ne⭑ sci⭑·is, kio·n far⭑·i ;
          mut⭑·a de⭑ terur⭑·o ; tra⭑ vitr⭑·o de⭑ terur⭑·o pli·grand⭑·iĝ·as la⭑ mezur⭑·o ;
          atak⭑·is terur⭑·o, ek·trem⭑·is la⭑ krur⭑·o.

   2.
          Ŝok⁹·o, konstern⭑·iĝ·o kaŭz⭑·it·a de⭑ ies⭑ mal·bon⭑·a situaci⭑·o aŭ⭑ stat⭑·o (ne⭑
          nepr⭑·e de⭑ tiu de⭑ la⭑ spert⭑·ant·o), eventual¹·e miks⭑·it·a kun⭑ abomen⭑·o,
          indign⭑·iĝ·o aŭ⭑ kompat⭑·o: la⭑ vizaĝ⭑·oj, pal⭑·iĝ·int·aj de⭑ terur⭑·o …
          klin⭑·iĝ·is super⭑ la⭑ mal·hel⭑·a figur⭑·o, kiu … kuŝ⭑·is sur⭑ la⭑ blank⭑·a neĝ⭑·a
          stern⭑·aĵ·o (tem⭑·as pri⭑ la⭑ kadavr¹·o de⭑ Mart⭑·a) ; trem⭑·o de⭑ terur⭑·o
          tra·kur⭑·ad·is li·n je⭑ la⭑ nur⭑·a pens⭑·o, ke⭑  pov⭑·us trov⭑·iĝ·i mez⭑·e
          de⭑ tiu ĥaos⭑·o, sur⭑ tiu·j terur⭑·aj strat⭑·oj, kie oni dis·prem⭑·ad·is sur⭑
          la⭑ ter⭑·o hom⭑·ajn intern⭑·aĵ·ojn ; kia est⭑·is mi⭑·a surpriz⭑·o, mi⭑·a terur⭑·o,
          mi⭑·a mal·trankvil⭑·o, kiam⭑ mi vid⭑·is en⭑ „san⭑·-~ben⭑·it·o“ kaj⭑ sub⭑ mitr¹·o,
          vizaĝ⭑·on, kiu simil⭑·is al⭑ tiu de⭑  ! (t.e. ŝi vid⭑·is, ke⭑
          Pan⭑-glos⁽⁺⁾·o est⭑·as ekzekut⭑·ot·a en⭑ aŭtodafe⁽⁺⁾·o) ; kaj⭑ tiu·j fier⭑·aj hom⭑·oj
          tut⭑·e rigid⭑·iĝ·is de⭑ terur⭑·o, ke⭑ tia mal·eminent⭑·a person⭑·o kuraĝ⭑·as
          sid⭑·i mez⭑·e de⭑ ili ĉe⭑ la⭑ tabl⭑·o . {horor⁽⁺⁾·o^4}

   3.
          {Terur⭑·aĵ·o} (uz⭑·o metonimi⁽⁺⁾·a): fin⭑+fin⭑·e li far⭑·iĝ·is la⭑ terur⭑·o de⭑ la⭑
          vilaĝ⭑·o, kaj⭑ oni fuĝ⁸·is je⭑ li⭑·a proksim⭑·iĝ·o, ĉar⭑ li est⭑·as vir⭑·o
          tre⭑·eg·e fort⭑·a, kaj⭑ tut⭑·e ne·reg⭑·ebl·a en⭑ koler⭑·o .

terur⭑·a

   1.
          Rilat⭑·a al⭑ terur⭑·o:

        a)
                terur⭑·a akcident²·o; ne⭑ tiel⭑ terur⭑·a est⭑·as la⭑ diabl⭑·o, kiel⭑ oni
                li·n pentr⭑·as .

        b)
                kor⭑-tuŝ⭑·at·e de⭑ kompat⭑·o pli⭑ ol⭑ de⭑ abomen⭑·o ĉe⭑ la⭑ vid⭑·o de⭑ tiu
                terur⭑·a mizer⭑·ul·aĉ·o,  don⭑·is al⭑ li la⭑ du⭑ floren²·ojn ;
                terur⭑·a est⭑·as la⭑ stat⭑·o de⭑ la⭑ afer⭑·oj; tiu·j kalumni⭑·oj don⭑·is
                terur⭑·ajn frukt⭑·ojn.

   2.
          Tre⭑ fort⭑·a: ŝi hav⭑·is terur⭑·an mal·am⭑·on kontraŭ⭑ la⭑ pli⭑ jun⭑·a [fi·lin⭑·o]
          ; ŝi tord⭑·iĝ·is kiel⭑ iu, kiu sufer⭑·as terur⭑·an dolor⭑·on, kaj⭑ ŝi⭑·aj
          membr⭑·oj konvulsi⭑·is terur⭑·e ; est⭑·us terur⭑·a erar⭑·o juĝ⭑·i la⭑ franc⭑·ojn
          laŭ⭑ tiu·j strang⭑·aj specimen¹·oj .

   3.
          {Mal·bon⭑·eg·a} : unu⭑ vesper⭑·on, kiam⭑ li sid⭑·is hejm⭑·e, ekster⭑·e far⭑·iĝ·is
          terur⭑·a mal·bon⭑~veter⭑·o ; ĉio super·mezur⭑·a est⭑·as terur⭑·a ; subit⭑·e li·n
          traf⭑·is ia⭑ terur⭑·a mis·fart⭑·o ; mi sorb⭑·is ĝi·n, sulk⭑·ig·is la⭑ naz⭑·on pro⭑
          la⭑ terur⭑·a gust⭑·o, kaj⭑ verŝ⭑·is la⭑ rest⭑·on en⭑ la⭑ de·flu⭑·ej·on ; kiu·j
          tamen⭑ kuraĝ⭑·as, tiu·j el·buŝ⭑·ig·as apart⭑·an person⭑·an dialekt¹·on, ebl⭑·e
          ĉarm⭑·an kaj⭑ amuz⭑·an, ebl⭑·e terur⭑·an kaj⭑ sufer⭑·ig·an .

terur⭑·e

   1.
          En⭑ manier⭑·o terur⭑·a^1: li terur⭑·e pun⭑·is la⭑ kulp⭑·ul·ojn; „terur⭑·e!“
          ek·kri⭑·is la⭑ reĝ⭑·id·in·o; „oni ĝi·n ja⭑ en·ŝlos⭑·is?“

   2.
          Tre⭑ fort⭑·e, {ekstrem⭑·e} , ekster·ordinar⭑·e: terur⭑·e gaj⭑·aj ŝajn⭑·is al⭑
          ili ili⭑·aj propr⭑·aj ŝerc⭑·oj ; vi trov⭑·os ĉio·n terur⭑·e mal·ord⭑·a; terur⭑·e
          kiel⭑ mi vol⭑·as manĝ⭑·i ! ŝi est⭑·is terur⭑·e mal·bel⭑·a, ŝi⭑·a mal·supr⭑·a lip⭑·o
          pend⭑·is ĝis⭑ la⭑ brust⭑·o ; la⭑ bird⭑·o est⭑·is ja⭑ terur⭑·e grand⭑·a ; terur⭑·e
          sen·dank⭑·a ; terur⭑·e sol⭑·a ; mi⭑·a knab⭑·o kuŝ⭑·as paraliz⭑·ul·o en⭑ la⭑ dom⭑·o,
          kaj⭑ terur⭑·e sufer⭑·as ; terur⭑·e mal·bon⭑·a veter⭑·o ; [tiu] fort⭑·o de⭑
          inerci⁽⁺⁾·o […] terur⭑·e mal·help⭑·is ĉiu·n ni⭑·an paŝ⭑·on .

terur⭑·i

   (tr)

          Kaŭz⭑·i {terur⭑·on^1} : nur⭑·a ombr⭑·o terur⭑·is li·n; sonĝ⭑·o […] terur⭑·is
          mi·n ; [ili] kur⭑·as terur⭑·it·e ; mal·pli⭑ terur⭑·as tio, kio est⭑·as
          kon⭑·at·a klar⭑·e, ol⭑ tio pri⭑ kio oni nur⭑ alud⭑·as kaj⭑ supoz⭑·as .

terur⭑·aĵ·o

          Ekster⭑·a objekt⭑·o kaŭz⭑·ant·a terur⭑·on, io aŭ⭑ iu terur⭑·a: vi ek·vid⭑·is
          terur⭑·aĵ·on, kaj⭑ ek·tim⭑·is ; inter⭑ la⭑ terur⭑·aĵ·oj de⭑ la⭑ milit⭑·o kaj⭑ la⭑
          esper⭑·oj de⭑ la⭑ revoluci¹·o ; televid⁸·aj inform¹·oj montr⭑·as la⭑
          terur⭑·aĵ·ojn. Ili vid⭑·ig·as soldat⭑·ojn batal⭑·ant·ajn, viktim³·ojn de⭑
          eksplod⭑·o, ĉia·jn katastrof¹·ojn . la⭑ terur⭑·aĵ·oj de⭑ la⭑ batal⭑·oj, de⭑ la⭑
          koncentr⁸·ej·oj, de⭑ la⭑ amas⭑+gas⭑·ej·oj, de⭑ la⭑ Nagasakia bomb²·o ; la⭑
          terur⭑·aĵ·o Francisk⁽⁺⁾·o star⭑·os ĉiam⭑ gard⭑·e mal·antaŭ⭑ la⭑ bild¹·o de⭑ vi⭑·a
          am⭑·at·o, simil⭑·e al⭑ la⭑ sorĉ⭑·it·a hund⭑·o, kiu kuŝ⭑·as sur⭑ sub·ter⭑·aj kest⭑·oj
          da⭑ or⭑·o ; tiu mal·feliĉ⭑·a „j“, kiu·n neniu tamen⭑ kuraĝ⭑·as kritik⭑·i en⭑
          la⭑ bel⭑·a grek⁸·a lingv⭑·o, est⭑·as la⭑ kvintesenc¹·o de⭑ ĉiu·j terur⭑·aĵ·oj,
          kiu·jn ni⭑·aj kontraŭ·ul⭑·oj montr⭑·as en⭑ Esperant⭑·o! .

terur⭑·ec·o

          Tim⭑·eg·ind·ec·o: nun⭑ mi plen⭑·e sent⭑·as la⭑ tut⭑·an terur⭑·ec·on de⭑ l’
          danĝer⭑·o .

terur⭑·ig·i

   (tr)

          Ig⭑·i terur⭑·ant·a: la⭑ koler⭑·o terur⭑·ig·is li·n.

terur⭑·iĝ·i

   (ntr)

   1.
          Ek·sent⭑·i terur⭑·on^1: tiam⭑, li ekscit⭑·iĝ·as, terur⭑·iĝ·as, panik²·as, kaj⭑
          kur⭑·e for·ir⭑·as mensog⭑·ant·e al⭑ la⭑ gard⭑·ist·o… .

   2.
          Est⭑·i en⭑ terur⭑·o^1: vi terur⭑·iĝ·as pri⭑ tio, ke⭑ ni vol⭑·as for·ig⭑·i la⭑
          privat⭑·an propriet⁽⁺⁾·on ; mi pli⭑ kaj⭑ pli⭑ terur⭑·iĝ·is pro⭑ la⭑ rigid⭑·a kaj⭑
          sen·indulg⭑·a filozofi¹·o, por⭑ kiu la⭑ viv⭑·o de⭑ la⭑ hom⭑·o est⭑·as neniel⭑
          pli⭑ valor⭑·a ol⭑ tiu de⭑ la⭑ brut⭑·o ;

terur⭑·ism·o

          {teror⁽⁺⁾·o}

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.46 2024/02/07 21:20:27 ]
     __________________________________________________________________