vidu ankaŭ la klarigojn
tim·/·i

tim·i

   (tr)

   1.
          Sent·i mal·agrabl·an sent·on, kaŭz·at·an de efektiv·a  imag·a
          minac·ant·a danĝer·o  mal·bon·o, kiu·n oni dezir·as evit·i: tim·i la
          dolor·on; ili sent·as si·n mal·fort·aj kaj tim·as la […] mort·on ; mi
          tim·is la koler·on kaj furioz·on ; vi ja ne tim·as la mar·on ;
          tim·ant·e la mok·ojn de la mal·saĝ·a kaj ne·pens·ant·a amas·o ; tim·i la
          patr·on, la ŝtel·ist·ojn; tim·u Di·on ; kornik¹·o vundita propr·an
          vost·on tim·as ; dorm·us lepor·o, se ĝi ĉas·on ne tim·us ; li tim·is
          konfes·i tio·n  al si mem ; li dir·is: ŝi est·as mi·a frat·in·o, ĉar
          li tim·is dir·i: mi·a edz·in·o, por ke la hom·oj de la lok·o ne mort·ig·u
          li·n pro  , ĉar ŝi est·is bel+aspekt¹·a ; la pli·mult·o tim·is
          entrepren·i inform¹·iĝ·an vojaĝ·on ; ne tim·u serv·i al la Ĥalde⁽⁺⁾·oj ;
          mal·riĉ·ul·o rab·ist·on ne tim·as ; mi tim·as, ke mi pov·us far·i ia·n
          publik·an mal·just·aĵ·on al tiu  ali·a person·o ; ili ne tim·is, ke
          la mond·o kulp·ig·os ili·n ; la esprim·oest·u tim·at·aest·as uz·it·a
          tut·e bon·e kaj regul·e .

   2.
          {Antaŭ·tim·i} : li tim·as sen·konsol·an mal·jun·ec·on kaj ebl·e 
          ribel·on, fru·an mort·on ; tim·i pri si·a viv·o, hav·aĵ·o; van·e vi
          tim·as, ke ni vol·as en·konduk·i nov·an ortografi¹·on ; kiu bon·e ag·as,
          tim·i ne bezon·as ; mi tim·as, ke pluv·os morgaŭ, ke li ne ven·os; ĉu
          ni dev·as tim·i, ke […] ni·a tut·a labor·ad·o far·iĝ·os van·a ? mi tim·as,
          ĉu post [tiel bel·aj promes·oj] vi ne kaŝ·as mal·pli sukces·ajn
          rezultat·ojn ; mi tim·as, ke vi·a indign·o dikt·us al vi tro akr·ajn
          vort·ojn ; ne ekzist·as  la plej mal·grand·a kaŭz·o por tim·i, ke
          aper·us ia nov·a lingv·o, kiu el·puŝ·us Esperant·on ;. {pesimist²·o} ,
          {nigrevidulo}

tim·o

          {Sent·o} de tiu, kiu tim·as: li pal·iĝ·is de tim·o kaj post·e li
          ruĝ·iĝ·is de hont·o ; mal·trankvil·iĝ·i de tim·o ; tim·o pro io; pro
          tim·o al li la gard·ist·oj trem·is ; tim·o antaŭ si·a frat·o ; tim·o
          antaŭ Di·o ; oni est·is en grand·a tim·o pri ili ; komenc·o de saĝ·ec·o
          est·as tim·o antaŭ la Etern·ul·o; [la] virt·ul·oj est·as sen·tim·aj .

tim·eg·o

          Fort·a tim·o: Ne·pri·skrib·ebl·a tim·eg·o atak·is mi·n, sed ĝi ankaŭ
          en·verŝ·is en mi·n nov·an viv·on, kiu·n mi jam de·long·e ne sent·is en mi
          ; Ŝi·n port·is efektiv·e kaj preskaŭ lev·is super la ter·on dolor·o
          kaj tim·eg·o .

   {terur·o^1}

tim·a

   1.
          {Tim·em·a} : antaŭ tim·a okul·o potenc·iĝ·as  kul·o ; tim·a klient¹-in·o
          ; tim·a dub·o .

   2.
          Esprim·ant·a tim·on: tim·a mien·o ; tim·a zorg·o .

tim·em·a

          Inklin·a al tim·o: kiu est·as tim·em·a kaj sen·kuraĝ·a, tiu ir·u kaj
          re·ven·u al si·a dom·o ; tim·em·a antilop¹·o ; ĝi far·iĝ·is tim·em·a kaj
          hont·em·a kaj kaŝ·is la kap·on sub la flug·il·oj ; tiu tim·em·a knab·in·o
          rigard·is mi·n, kaŝ·it·a inter la arb·et·oj ; kun la plej tim·em·a
          modest·ec·o .

tim·ig·a

          Tia, ke ĝi kaŭz·as tim·on: en ĉiu sonĝ·o li hav·is la tim·ig·an
          imag·on, ke unu  la ali·a el tiu·j grand+valor·aĵ·oj perd·iĝ·is ; kiam
          la av·in·o […] vok·is ili·n, […] la vok·o neniam est·is akr·a  tim·ig·a
          ; ĉarm·a est·is la voĉ·o, mal·ĝoj·aj la vort·oj, ne·kompren·ebl·aj sed
          tim·ig·aj . {embaras·a^1} , {horor⁽⁺⁾·a} , {strang·a}

tim·ig·i

   (tr)

          Kaŭz·i al iu tim·on: pel·u ili·n per Vi·a vent·eg·o, kaj per Vi·a
          fulm·o-tondr·o ili·n tim·ig·u ; la popol·o mi·n tim·ig·is ; li·n tim·ig·is la
          glav·o ; terur·it·e kaj tim·ig·it·e, ili supoz·is, ke ili vid·as
          spirit·on . {terur·i} {minac·i}

tim·ind·a

          Kapabl·a mal·util·i, danĝer·a, kiu·n oni ne spit·u: kiel tim·ind·aj
          est·as Vi·aj far·oj! pro Vi·a grand·a fort·o kaŝ·iĝ·as antaŭ Vi Vi·aj
          mal·amik·oj ; kiel tim·ind·a est·as ĉi tiu lok·o !

tim·ind·aĵ·o

          Io, kio ŝajn·as tim·ind·a, {minac·a} : ne ek·tim·u tiu·jn imag·ajn
          tim·ind·aĵ·ojn .

tim·ul·o

          Tiu, kiu facil·e tim·as; {poltron⁽⁺⁾·o} : tim·ul·o tim·as  si·an propr·an
          ombr·on ; kontraŭ muŝ·oj brav·ul·o, kontraŭ hom·oj tim·ul·o ; la
          konscienc·o far·as ni·n tim·ul·oj ; mi, cert·eg·e, nur est·us tim·ul·o kaj
          ne·taŭg·ul·o, se mi vi·n kontent·ig·ad·us je ĉio, kio·n vi vol·as .

antaŭ·tim·i

   (tr)

          Antaŭ·vid·i eventual¹·an mal·bon·aĵ·on, bedaŭr·ind·aĵ·on: tio, kio·n
          antaŭ·tim·is Ivan⁽⁺⁾·o, re·al·iĝ·is: li·a aspekt¹·o ekscit·is skandal²·an
          interes·iĝ·on ; la gazet·ar·o ne perd·is tiom da aĉet·ant·oj, kiom la
          el·don·ist·oj antaŭ·tim·is . {tim·i ^2} {esper·i}

antaŭ·tim·o

          Tim·o pro io okaz·ont·a: ne prav·iĝ·is la antaŭ·tim·o de la prokurator⁽⁺⁾·o
          pri eventual¹·a tumult·o dum la ekzekut·o ; ĝi hav·is la sam·an
          antaŭ·tim·on kiel tiam, kiam ĝi est·is […] ekzamen·ot·a de sinjor·oj
          la urb·aj deleg¹·it·oj .

ek·tim·i

          Subit·e tim·i pro nov·a, aper·ant·a danĝer·o: se el·paŝ·os kontraŭ mi·n
          arme¹·o, mi·a kor·o ne ek·tim·os ; la garnizon¹·an·oj kaj la vag+atak·ist·oj
          ankaŭ ek·tim·is, [kiam] la ter·o ek·trem·is ; ŝi vid·ebl·e fort·e
          ek·tim·is, sed nur unu moment·on ; [ĝi] pro grand·a ĝoj·o tiel
          ek·tim·is, ke ĝi tut·e ne sci·is, kio·n ĝi dev·as pens·i ; li ek·aŭd·is
          bru·an ton·on, kiu pov·is ek·tim·ig·i la kor·on  de plej kuraĝ·a vir·o
          .

for·tim·ig·i

   (tr)

          Mal·proksim·ig·i kaŭz·ant·e tim·on: brut·ar·oj tie paŝt·iĝ·os, kaj neniu
          ili·n for·tim·ig·os ; li […] for·tim·ig·is la lup·on per for·teg·a „ 
          !“ ; ŝi for·tim·ig·os la kolekt·ist·ojn per si·a lang·o .

mal·tim·i

   (tr)

          Far·i mal·atent·ant·e danĝer·on: li mal·tim·is ni·n insult·i; ne tial, ke
          ili mal·tim·us mort·i, sed tial, ke ili kuraĝ·is ne viv·i per la
          kost·o de hont·o .

mal·tim·a

          Ĉia+risk·e sen·tim·a, mal·atent·ant·a danĝer·on: mal·tim·aj kavalir·oj sur
          spir·eg·ant·aj ĉeval·oj ; ĉu li ne est·as tiu, kiu·n oni cel·as
          mort·ig·i? kaj jen li parol·as mal·tim·e, kaj ili dir·as al li nenio·n
          ; la plej simpl·aj opini-esprim·oj de la jur·a konsil·ist·o si·a+flank·e
          ŝajn·is al li tro mal·tim·aj kaj tro mal·pi·aj . {aŭdac⁸·a} {arogant·a}
          , {brav·a} , {entrepren·em·a} , {kuraĝ·a} , {risk·em·a}

   Rim.: Pri vort·aj nuanc·oj vid·u {rimark·on ĉekuraĝ·a“} .

kulis²-tim·o

          Tim·o, kiu·n oni antaŭ·sent·as en {kulis²·o} kaj sent·as dum prezent·ad·o
          antaŭ publik·o:  tiu+moment·e tut·e ne hav·is kulis²-tim·on,
          ŝi tre bon·e rol¹·is ; aktor¹·o […] malgraŭ mult+jar·a sur·scen·ej·a
          spert·o ĉiu·n foj·on spert·as kulis²-tim·on .

tim·o-sent·o

          {Tim·o} : kiam hom·o pens·as ne nur pri si mem, ankaŭ la tim·o-sent·o
          est·as mal·pli grand·a ; la grand·a korv·o-nigr·a har-amas·o, kiu·n mi
          vid·is, plen·ig·is mi·n per tim·o-sent·o .

bird·o-tim·ig·il·o

          Objekt·o aranĝ·it·a tiel, ke per form·o, bril·o, bru·o  mov·o ĝi
          tim·ig·as bird·ojn for de kultiv⁽⁺⁾·aĵ·oj: bird·o-tim·ig·il·o sur la erik²·ej·o
          ; pri tia·j bird-tim·ig·il·oj ĉiu·j rid·is! . {ĉifon-figur·o}

   [artikol-versi⁹·o: 1.138 2024/02/14 01:23:36 ]
     __________________________________________________________________