vidu ankaŭ la klarigojn
tir·/·i

tir·i

   (tr)

   1.
          {Mov·i} io·n  iu·n al si kun pli mal·pli grand·a pen·o, ne ŝanĝ·ant·e
          si·an lok·on: Petr·o ir·is sur la ŝip·on, kaj tir·is la ret·on al la
          ter·o, plen·an de grand·aj fiŝ·oj ; mi al·lig·os al vi ŝnur·on al la
          korp·o, por ke mi pov·u […] tir·i vi·n supr·en ; vigl·e li tir·ad·is la
          ŝu·ist·an faden·on, dum la pied·o pli streĉ·e tir·is la streĉ-rimen·on ;
          kiam li fin·e en·lit·iĝ·is, li ordinar·e rest·ig·is la nokt·an ĉap·et·on
          sur la kap·on, li nur tir·is ĝi·n iom pli mal·supr·en ; tir·i la
          sonor·il·on ; ĝi tranĉ·as ni·an orel·on tiel terur·e, kiel se iu tir·us
          karb·on sur vitr·o ; la komerc·ist·o tir·is al si la kaftan⁽⁺⁾·on super
          la kap·on ; [li] tir·is flank·en la branĉ·ojn ; ili ramp·is sub la
          fojn·on, kaj tir·is pec·et·on de ĉifon·a kurten·o sur si·n kiel
          kovr·aĵ·et·on ; Klar·o ek·tir·is facil·e la manik·on de ŝi·a super·vest·o ;
          la lot·o est·as tir·it·a (efektiv·ig·it·a) . {pinĉ·i} , {ŝir·i} , {taŭz⁽⁺⁾·i}
          .

   2.
          Mov·i io·n kun si  post si kun pli mal·pli grand·a pen·o, ir·ant·e
          antaŭ·en: ili tir·is ŝi·n kun si ĝis la mez·o [kaj] danc·is kun ŝi ;
          mizer·a ĉeval·aĉ·o tir·is la ĉar²·on, sur kiu ŝi sid·is ; la trunk·o de
          la aln·o […] ŝi·n tir·is mal·supr·en ; aper·is mal·larĝ·a plug·il·o,
          tir·at·a de du bov·oj ; vi·a kompat·o for·tir·iĝ·is de mi ; fal-stel·o […]
          tir·is post si long·an lum·an stri·on ; Se reĝ·o mort·as, li ne mort·as
          sol·a // […] Kun si li tir·as for la tut·an sort·on // De ĉiu·j, kiu·j
          ĉirkaŭ li si·n trov·is ; voĉ·o li·n tir·is el la rev·o ; fiŝ·o ne ir·as,
          sed hok·o ĝi·n tir·as ; kiu si·n en·jung·is, dev·as tir·i ; urs·on al
          miel·o oni ne tir·as per orel·o . {tren·i}

   3.
          Long·ig·i, {streĉ·i} : li tir·is or·ajn ĉen·ojn antaŭ la plej~sankt·ej·o
          ; mal·supr·e ĉe la bret·o ŝi al·lig·is fort·an faden·on kaj tir·is ĝi·n
          ĝis la supr·a part·o de la fenestr·a kadr·o ; el·ir·is ton·o, tiel
          long·e tir·it·a, kiel son·o de lokomotiv·o ; per tir·at·a miel·a voĉ·o
          [ŝi] komenc·ad·is long·an parol·on ; laŭ·larĝ·e de la herb·ej·o tir·iĝ·is
          larĝ·a kanal¹·o  river·et·o ; blu·a fum·o de pulv·o tir·iĝ·is kiel nub·oj
          tra inter la mal·lum·aj arb·oj ; Pilat⁽⁺⁾·o iom tir·is la silent·on,
          post·e komenc·is kri·i . {tir-boj·i}

   4.
          {Log·i^2} : ven·is ĉiu·j hom·oj, kiu·jn tir·is la kor·o kaj […]
          al·port·is la ofer-don·on ; tia sci-vol·o mi·n atak·is, […] ĝi tir·as
          mi·n, simpl·e mi·n tir·as ; pli li·n tir·u al amuz·oj ! sopir·o mi·n
          pov·os tir·i al ali·a vir·o .

   5.
          Hav·ig·i al si ia·n rezultat·on  konsekvenc·on el io: mi ne vol·as
          tir·i profit·on el vi·a erar·o ; ia·n plezur·on oni ja dev·as tir·i el
          la somer·o ; nur tir·i el ĝi profit·on, ne zorg·ant·e pri la bon~stat·o
          de la afer·o mem ; el la dir·it·aĵ·o ni pov·as el·tir·i la sekv·ant·an
          regul·on ; el·tir·i ( {ĉerp·i} ) por si instru·on ; el [tiu not·o]
          ceter·e  vol·as tir·i la konklud·on, ke
           per tio ĉi jam [pri]pens·isfonetik¹·an lingv·on vort·an“
          .

   6.
          {post·tir·i^2}

   7.
          ( {lini·on} ) Desegn·i ĝi·n, real¹·e  nur imag·e: tir·i paralel·on al
          la later⁴·o de tri-angul·o ; tir·i ort⁸·ant·on tra la mez·o de strek·o;
          tir·i du-sekc·ant·on de angul·o.

si·n tir·i

   1.
          Pen·e {antaŭ·en·ir·i} : al la ĉiel·o la cign·o si·n tir·as ; [li]
          rigard·is en la bel·an vizaĝ·on, kiu si·n tir·is al la li·a ; mi·a
          krim·o al la ĉiel·o si·n tir·as per vapor·o mal·odor·a . {grimp³·i} ,
          {ramp·i}

   2.
          Direkt·i si·an dezir·on al; {sopir·i} al: mi·a am·at·o […] si·n tir·as al
          mi ; kial mi·a anim·o tiel konstant·e, tiel kontraŭ·vol·e si·n tir·as
          al tiu fremd·ul·o ? vi·a kor·o si·n tir·u ne al pek·ul·oj ; la cel·o
          est·as tut·e klar·a kaj ĉiu pov·as si·n tir·i al ĝi .

tir·o, tir·ad·o

          Ag·o tir·i  rezult²·o de tiu ag·o: ĉe ĉiu detal·o, ĉe ĉiu tir·o de la
          krajon·o vi batal·is kontraŭ la teknik³·o de la art·o ; mi preskaŭ
          sufok·iĝ·is […] de mi·a kol·o la vest·aĵ·on mi ŝir·is per unu tir·o ; mi
          lav·is mi·ajn har·ojn kaj zorg·e komb·is ili·n per long·aj, mal·hast⁽⁺⁾·aj
          tir·oj de la komb·il·o ; Esperant·o tra·viv·as streĉ·iĝ·ojn kaŭz·at·ajn de
          tri dis·aj tir·oj ; [ni] dum long·a temp·o est·as el·met·at·a al
          sen·ĉes·aj vent·oj, al sen·ĉes·a tir·ad·o kaj puŝ·ad·o ; kelk·aj tir·oj de
          la cigar·oj, kaj la diskut¹·o de·nov·e ek·hav·is verv³·on ; el·trink·i per
          unu tir·o (tir·a glut·o) .

tir·il·o

          Il·o por tir·i: mult·e~kost·a tir·il·o de sonor·il·o ; [ĉe] kavern·a
          dent·o, vi dev·as nur al·met·i la dent·ot-ir·il·on ; buton-tir·il·o (por
          tir·i buton·on de ŝu·o kc tra la tru·o), mi posed·is bot·ot-ir·il·on kaj
          komb·il·on, kiu·jn mi neniam uz·is . {kork·ot-ir·il·o}

al·tir·i

   (tr)

   1.
          Tir·i al si: kvin·op·e ili tir·is la kest·on kaj tamen ne pov·is ĝi·n
          al·tir·i al la dom·o ; la mal·jun·a vir·in·o[…] al·tir·is la boat·on per
          si·a baston·o al la ter·o ; li al·tir·is ŝi·n, tiel, ke ŝi tut·a
          klin·iĝ·is al li, kaj flustr³·is […] .

   2.
          Al·log·i: lud·il·o, kiu plej mult·e al·tir·is al si la atent·on, est·is
          bel·a kastel·o el paper·o ; tiu bild¹·o hav·is en si tia·n viv·on kaj
          ver·ec·on, ke ĝi ĉiu·jn al·tir·is ; ili ne vol·os al·tir·i sur si·n mi·an
          koler·on ; la griz·a vest·o sen ia·j ornam·oj […] per nenio for·puŝ·is
          kaj per nenio al·tir·is . {kapt·i}

de·tir·i

   (tr)

   1.
          {For·ig·i} tir·ant·e: ekzist·is kutim·o en  , pri el·aĉet·ad·o
          kaj ŝanĝ·ad·o, por firm·ig·i ĉio·n: oni de·tir·as si·an ŝu·on kaj don·as
          ĝi·n al si·a proksim·ul·o ; Mart·a […] de·tir·is de la mal·dik·a fingr·o
          or·an ring·on ; li hav·is ĉe tio preskaŭ tia·n sent·on, kia·n hav·as la
          angil·o, kiam oni de·tir·as de ĝi la haŭt·on ; mi·an honor·on Li
          de·tir·is de mi, kaj de·pren·is la kron·on de mi·a kap·o ; mi ne pov·us
          dir·i kiom da eskud⁽⁺⁾·oj la grumbl²·a kaj mal·afabl·a mien·o de la lake·oj
          […] de·tir·is de mi .

   2.
          {Mal·proksim·ig·i} tir·ant·e:  de·tir·is  n
          mal·antaŭ·en ; li mal·rapid·e lev·is grand·an man·on ĝis ĝi preskaŭ
          tuŝ·is la glim·ant·an il·on, tamen tuj de·tir·is ĝi·n ; li de·tir·is ŝi·n
          de la elektr¹·a drat⁸·o .

el·tir·i

   (tr)

   1.
          Pen·e {el·ig·i} el io: ili el·tir·is kaj lev·is Jozef·on el la put·o ;
          li ek·paŝ·as kun el·tir·it·a spad¹·o kontraŭ la rab·ist·ojn ; fiŝ·ist·o
          rapid·e el·tir·is la ret·ojn ; ili el·tir·is la ŝip·on […] sur bord·on ;
          la profet·o al·prem·is la lip·ojn al la vund·o, fort·e ek·suĉ·is kaj
          el·tir·is la venen·on ; li en tiu sam·a minut·o el·tir·is antaŭ·en la
          man·ojn kaj far·is sign·on, kvazaŭ li io·n tren·as ; el·tir·i si·n el
          mizer·o ; li al·met·is al si sur la nuk·on kaj sur la dors·on po unu
          grand·a kantarid·a plastr·o, por el·tir·i la frenez·ec·on ; el flam·o
          si·n el·tir·is, en fajr·on en·ir·is . {ekstrakt¹·i}

   2.
          Ricev·i inform¹·on per {pri·demand·ad·o} , {dedukt³·o} : met·int·e
          anstataŭ  […] valor·ojn el·tir·it·ajn el la formul¹·o ; el la
          dir·it·aĵ·o ni pov·as el·tir·i la sekv·ant·an regul·on ;  pen·is
          el·tir·i konfes·on de Sar⁽⁺⁾·a ; [li] pov·is el·tir·i neniu·jn klar·ig·ojn de
          la bankier⁶·o .

el·tir·aĵ·o

          Io, kio·n oni el·tir·is el io: el·tir·aĵ·o de beladon·o; el·tir·aĵ·oj el
          la roman¹·o deLa Tra·viv·aĵ·oj de la Brav·a Soldat·o
           “ ; en la libr·o trov·iĝ·as el·tir·aĵ·oj el raport·oj kaj
          leter·oj, kiu·jn la kompil¹·int·o ricev·is de divers·aj entrepren·oj ;
          mal·long·aj el·tir·aĵ·oj el li·aj plej am·at·aj muzik·aĵ·oj . {ekstrakt¹·o}
          {esenc·o} , {infuz·aĵ·o}

kun·tir·i

   (tr)

          Tir·i kun·ig·e  mal·long·ig·e: silk·aj kurten·oj el mult·e~kost·aj ŝtof·oj
          pend·is tut·e kun·tir·it·aj antaŭ la fenestr·oj ; [la] sak·o est·as
          ferm·it·a per ŝnur·o, kiu·n oni pov·as kun·tir·i ; la vetur·ig·ist·o […]
          kun·tir·is per la man·o la long·ajn konduk-ŝnur·ojn, kaj per voĉ·o
          raŭk·a de terur·o li kri·is al la ĉeval·oj, ke ili halt·u ; [li]
          kun·tir·is ironi¹·e la lip·ojn ; en poz¹·o kun·tir·it·a kaj sufer·e
          kun·prem·it·a .

kun·tir·o

   1.
          Ag·o kun·tir·i: li don·is al mi kvar pilol·ojn kaj li atend·is, ke mi
          el·ig·u la fet⁽⁺⁾·on en la ban-ĉambr·o, mi hav·is kun·tir·ojn, sang·is... .

   2.
          (inter du {metrik²·aj spac·oj} ) Tia {bild¹·ig·o} de unu al ali·a, ke
          la rilat·o de la distanc¹·o de la bild¹·oj de du ajn·aj punkt·oj al
          ili·a distanc¹·o akcept·as {super·an bar·on} , strikt⁽⁺⁾·e mal·pli grand·an
          ol  : la reel⁽⁺⁾·a bild¹·ig·o  est·as kun·tir·o.

kun·tir·iĝ·i

          Mal·vast·iĝ·i, kun·ig·i si·ajn part·ojn: kun·tir·iĝ·i pro mal·varm·o,
          sek·iĝ·o, tim·o; la grand·eg·a serpent·o […] konvulsi·e kun·tir·iĝ·is ; la
          sulk·o sur li·a frunt·o pli·profund·iĝ·is kaj la lip·oj koler·e
          kun·tir·iĝ·is ; la onkl·o subit·e kun·tir·iĝ·is, mal·lev·is la kap·on kaj
          en·pens·iĝ·is ; ŝi·a ver·a nom·o est·is  , ambaŭ nom·oj
          kun·tir·iĝ·is en la form·on  .

post·tir·i

   (tr)

   1.
          Tir·i post si: la hund·oj de l' kvartal·o sam·e evit·is ni·ajn
          nokt-patrol·ojn, se ne, ĝis la maten·o lam·e ili post·tir·is
          kaserol·ojn . {tren·i}

   2.
          {Sekv·ig·i} , {est·ig·i} , {rezult²·ig·i} : ni tro vid·is, kia·jn
          fatal¹·ajn konsekvenc·ojn tia fraz¹·o post·tir·is post si .

re·tir·i

   (tr)

          Re·ven·ig·i re·turn·e: li re·tir·is si·an man·on ; la id·oj kaj re·tir·is
          si·ajn kap·ojn en la nest·on ; ili hav·is re·tir·it·ajn manik·ojn kaj
          vol·is montr·i si·ajn ost·ec·ajn nud·ajn brak·ojn ; ŝi·a rigard·o far·iĝ·is
          vitr·ec·a kaj re·tir·it·a intern·en ; la tut·a popol·o vid·is la tondr·ojn
          kaj […] la fum·iĝ·ad·on de la mont·o […] kaj re·tir·iĝ·is kun terur·o
          kaj star·iĝ·is mal·proksim·e ; de la ·o de kvin×dek jar·oj ili
          re·tir·iĝ·os (kp {emerit⁸·iĝ·i} ) el la ofic·o […] kaj ne serv·os plu ;
          kiam vort·o el·ir·is, vi ĝi·n jam ne re·tir·os .

kork·ot-ir·il·o, kork-tir·il·o

          Il·o, per kiu oni el·tir·as la kork·an ŝtop·il·on de botel·o: ĉu vi
          hav·as kork-tir·il·on, por mal·ŝtop·i la botel·on ? est·as […] firma⁽⁺⁾·a
          logotip⁽⁺⁾·o de Masandro sur mi·a kork·ot-ir·il·o .

sang-el·tir·o

          El·pren·o de ia kvant·o da sang·o el korp·o: far·int·e larĝ·an
          sang-el·tir·on, li el·ir·is, dir·ant·e, ke li re·ven·os dum la vesper·o ;
          ankaŭ est·is tub·oj kun en·spir·il·oj kiu·j util·as por far·i
          sang-el·tir·ojn el la nuk·o ; [li] prezent·is si·an brak·on al la
          ĥirurgi⁸·ist·o, por ke ĉi tiu pov·u praktik·i la neces·an sang-el·tir·on
          .

   [artikol-versi⁹·o: 1.136 2023/11/07 06:32:23 ]
     __________________________________________________________________