vidu ankaŭ la klarigojn
ton·/·o

ton·o

   1.
          Muzik·a {son·o} , hav·ant·a difin·it·an alt·ec·on: li tamen aŭd·is
          ankoraŭ la ton·ojn de orgen·o ; tio est·as nur du ton·oj, ĉiam bum⁽⁺⁾,
          bum⁽⁺⁾ ! son·u plu·e, vi ton·oj de la bel·a ĉas-korn·o ; nur raŭk·e son·is
          la ton·oj, kiu·jn la mal·jun·a vir·o el·ig·is, post·e li mal·laŭt·e
          kant·et·is por si mem iu·n kant·on ; jen tiu jen ali·a aŭd·is ia·n
          strang·an ton·on, simil·an al son·o de preĝ·ej·a sonor·il·o ; mir·ind·a
          flut·o, el ĝi el·ir·is ton·o, tiel long·e tir·it·a, kiel son·o de
          lokomotiv·o ; mis·ton·o.

        a)
                Ĉef·ton·o, baz¹·a son·o de muzik·a skal·o, sur kiu est·as
                fundament·it·a muzik·a verk·o: don·i la ton·on (hav·i la ĉef·an
                voĉ·on; est·i sufiĉ·e influ·a por est·i obe·e imit·at·a de ĉiu·j,
                {konduk·i 5} ) .

        b)
                Alt·ig·o, mal·al·tig⁸·o  ten·o de voĉ·--alt·ec·o dum parol·ad·o:
                afabl·a, amik·a, koler·a, kor+tuŝ·a ton·o; la amas·o […] ĉiu·n
                vort·on el·parol·it·an per aŭtoritat·a ton·o de sci·ant·o sankt·e
                kred·as ; dir·i kun protekt¹·a ton·o ; per kategori¹·a ton·o ;
                despot¹·a ton·o ek·son·is en li·a voĉ·o ; per kia rajt·o vi
                parol·as al mi per la ton·o de super·ul·o ? respond·is la
                administr·ant·o per ton·o jes·ant·a kaj sam+temp·e demand·a ; de
                tiu moment·o la ton·o de ni·a inter·parol·ad·o iom dolĉ·iĝ·is ; la
                ĉef·a ton·o de la libr·o est·as iom melankoli³·a. {fraz¹-melodi¹·o}
                , {prozodi¹·o}

   2.
          Nuanc·o de kolor·o: ĉirkaŭ·e la mont·oj ricev·is bel·eg·an verd·an ton·on
          .

   3.
          {dut⁽⁺⁾·o^1}

bon~ton·o, bon·a ton·o

          Elegant¹·a {ĝentil·ec·o} de bon~eduk·it·a hom·o: nur en la ĉef·urb·o
          ekzist·as ja bon·-~ton·o ; la vizit·o en  aparten·as jam
          al la bon·a ton·o ; long·a list¹·o de konsil·oj, ŝveb³·ant·aj inter alt·a
          moral¹·o kaj simpl·a ordinar·a bon~ton·o .

dek-du-ton·ism·o

          Aŭstr⁽⁺⁾·uj·--de·ven·a muzik·a skol³·o el la komenc·o de la 20a jar-cent·o,
          kiu {ne·tonal⁽⁺⁾·e} uz·as de la dek du kromat⁽⁺⁾·ajn ton·ojn de okt⁽⁺⁾·o;
          {dodekafonism⁽⁺⁾·o} : post la el·migr·ad·o de  en Uson⁹·on […]
          la dek-du-ton·ism·o precip·e dis·vast·iĝ·is en nord·a Amerik⁸·o ; la
          diferenc·oj inter la dek-du-ton·ism·a teknik³·o de  kaj lakompon¹·ad·o per 12 ton·ojde  est·as grav·aj .

sub·ton·o

          Mal·ĉef·a ton·o, subtil¹·e sent·ebl·a {nuanc·o} : mild²·a ironi¹·o […] est·as
          konstat·ebl·a kiel ia sub·ton·o en la original¹·aj proz¹-verk·oj de
           .

unu+ton·a

          Ĉiam samson⁽⁺⁾·a, sam+kolor·a, sam+aspekt¹·a, ne vari³·a, {banal²·a} ,
          {griz·a} , {monoton⁶·a} : la silent·a, humil·a, unu+ton·a pens·o de la
          pal·a vir·in·o ; ili·aj raport·oj est·is ted·e unu+ton·aj ; teks·aĵ·oj
          mal·delikat·aj kaj unu+ton·aj ; iu obtuz³·a, unu+ton·a bru·ad·o .

unu-ton·o, unu+ton·ec·o

          Karakter·o de tio, kio hav·as nur unu ton·on, unu kolor·on, daŭr·e
          sam·an aspekt¹·on: unu+ton·ec·o de la pejzaĝ·o, la incit·ant·a flav·ec·o de
          la sabl·o, la varm·eg·o kaj, antaŭ ĉio, la sen·fin·a sen·lim·ec·ojen
          est·as la ĉef·aj ec·oj de la libi⁸·a dezert·o ; en la tag·o de  , grup·oj da hom·oj ir·as dum mult·aj hor·oj de dom·o al dom·o,
          kant·ant·e „  “ kun ĝoj·a unu-ton·o .

   [artikol-versi⁹·o: 1.107 2023/10/21 14:37:42 ]
     __________________________________________________________________