vidu ankaŭ la klarigojn
tro

   I.

tro

          (adverb·o)

                Pli ol sufiĉ·e, ol neces·e, ol konven·e, ol ĝust+mezur·e: tro
                long·a est·os por vi la voj·o ; [ili] manĝ·as tro da viand·o ;
                kur·i ne tro rapid·e ; mi·a propr·a hav·aĵ·o far·iĝ·is la propr·ec·o
                de tiu tro am·it·a vir·in·o ; la pet·oj, kiu·jn tiu vir·in·o
                send·is al la ĉiel·o, est·is […] tro postul·em·aj ; ili·a nombr·o
                est·as tro grand·a por ke ni pov·u ili·n ĉiu·jn cit·i ; la aer·o
                tie est·as […] tro pez·a, ke prudent·a ekzist·aĵ·o tie pov·u
                viv·i ; tiu ĉi sistem·o postul·as tro grand·an pri·pens·ad·on,
                por pov·i est·i en·konduk·it·a en la ordinar·an inter·komunik·iĝ·on
                ; rigard·i la tut·an mond·on kiel grand·eg·a fars¹·o […] tro
                sen·senc·a, por ke prudent·a hom·o pov·u serioz·e pens·i pri ĝi ;
                la alud·o est·is tro klar·a ; la oficir·oj […] est·is tro
                okup·at·aj […], por rigard·i, kiu proksim·iĝ·as ; tro da
                kuir·ist·oj kaĉ·on difekt·as (tro mult·aj kun·labor·ant·oj,
                mal·bon·a rezult²·o) ; se sak·o tro plen·iĝ·as, ĝi baldaŭ
                dis·ŝir·iĝ·as ; tro grand·aj kalkul·oj konduk·as al nul·oj ; kiu
                tro alt·e sving·as, nenio·n ating·as .

   II.
          Sam+senc·a vort·er·o:

tro·a

                Est·ant·a en pli ol sufiĉ·a kvant·o  grad·o; super·ant·a la
                ĝust·an mezur·on: tro·a labor·o; sklav·ig·it·aj de tro·a vin·o ; li
                klin·is si·n sen tro·a humil·ec·o ; por gard·i si·n kontraŭ tro·aj
                super·akv·oj, ili konstru·is potenc·ajn dig·ojn ; tro·a streĉ·ad·o
                de la okul·oj, […] pov·as kaŭz·i kronik·an katar·on ;
                observ·ant·e li·an tro·an dezir·on est·i laŭ·dat·a kaj admir·at·a,
                [li] saĝ·e si·n de·ten·is ; en la okaz·o de tro·a labor·o mi
                ced·us al li la  ofic·on ; unu el ni est·as tro·a,
                neces·e est·as, ke unu el ni mal·aper·u ; tro·a festen·o est·as
                venen·o . {eksces²·a} , {sen·mezur·a, preter·mezur·a,
                super·mezur·a}

tro·e

                Est·ant·e en tro·a kvant·o, super·ant·a la ĝust·an mezur·on: est·as
                tro·e, ho Levid⁽⁺⁾·oj ! se mi demand·as […], ili  tro·e mi·n
                orient·as pri ĉio ; tro·e kritik·a ; tro·e ripet·at·aj raport·oj
                pri rezult²·oj . {tro}

tro·aĵ·o

                Io, kio super·as la ĝust·an mezur·on: en·volv·u […] la ĝust·an
                sum·on: mi ne hav·as temp·on por re·don·i tro·aĵ·on ( {rest-mon·on}
                ) ! normal¹·a hom·a korp·o […] for·ĵet·as tro·aĵ·ojn, adapt³·as si·n
                kiel ebl·e plej bon·e ; mi pov·as dir·i sen mal·modest·a tro·aĵ·o
                ( {tro·ig·o} ), ke mi sci·as pri tiu ĉi afer·o pli, ol iu hom·o
                viv·ant·a ; la tro·aĵ·o, kiu·n ŝi ne pov·as manĝ·i, putr·as 
                est·as for·don·at·a al la najbar·oj . {balast¹·o^3} , {plus⁸·o^2} ,
                {rest·aĵ·o}

tro·ig·i

                Far·i io·n pli ol konven·e: vi·a dezir·o tre honor·as mi·n […] –
                kiel kutim·e, vi tro·ig·as, kar·a ; infan·oj am·as kaj ŝat·as,
                kiam oni zorg·as ili·n, sed ali+flank·e, oni ne dev·as tro·ig·i
                tio·n! (t.e. tro {dorlot·i} ili·n) la infan·o dev·as hav·i iu·n
                mem·star·ec·on ! li do tro·ig·is la danĝer·on kaj du·obl·ig·is la
                sin⁸+gard·em·on ; kalkul·ant·e je la jun·ec·o de l' faraon⁽⁺⁾·o,
                 iom tro·ig·is la flat·on . {tro·grand·ig·i} , {tro~uz·i}

tro·ig·o

        1.
                Ag·o tro·ig·i: trakt·ad·o [per] tro·ig·o de kontraŭ·dolor·il·oj ;
                kutim·e tia+spec·ajn film⁸·ojn minac·as […] tro·ig·o de pitoresk⁽⁺⁾·aj
                pejzaĝ·oj ; vort+lud·e pretend·em·a, ekzempl·e, per ver·a tro·ig·o
                de prefiks·oj . {eksces²·o}

        2.
                {Stil-figur·o} kiu konsist·as en tio ke esprim·at·a senc·o est·as
                prezent·at·a pli fort·e ol kutim·e, por emfaz³·o, atent·ig·o 
                ali·a efekt³·o: sen tro·ig·o oni pov·as dir·i, ke apud 
                ĉiu+tag·e met·is si·ajn tend·ojn tri×dek mil ekster·land·ul·oj ; mi
                komenc·as suspekt·i, ke vi hav·as inklin·on al tro·ig·o ; la
                tro·ig·oj kaj fantazi¹·oj est·is ja tuj re·kon·ebl·aj de ĉiu
                normal¹·a hom·o . {hiperbol⁽⁺⁾·o}

mal·tro

                En tro mal·grand·a kvant·o, tro mal·abund³·e, {ne sufiĉ·e} : nek
                tro, nek mal·tro ; vir·aj mis¹⁹²⁹·oj: tro·a mem·fid·o, mal·tro·a
                atent·o pri la partner⁽⁺⁾-in·o ; la genu·oj [vol·as] ne plu port·i
                la pez·on de tro da bier·o kaj mal·tro da ekzerc·o ; Pariz·o
                est·as frivol¹·a, kaj foj·e ted·a kun mal·tro da liber·a spac·o ;
                jun·ul·oj […] foj+foj·e dispon·as pri tro da liber·a temp·o kaj
                mal·tro da okup·oj ; per [ĉ]io la ge·patr·oj regal·is ili·n por
                sen·kulp·ig·i si·n pro mal·tro da temp·o por la infan·oj .

mal·tro·ig·o

                {Stil-figur·o} per kiu oni pli+rimark·ig·as la senc·on
                mal·for·tig⁸·ant·e la esprim·on: la aŭtor·o util·ig·as ankaŭ
                mal·tro·ig·on komik¹+efekt³·e ; li·a tut·a verk·ar·o […]j mal·tro·ig·e
                pri·skrib·is la sever·an kaj sen·kompat·an viv·on ;  :  ne est·as bonvolorganizaĵo –  : jen la plej el·star·a mal·tro·ig·o de la jar·o... 
                ebl·e de la jar-dek·o! {eŭfemism⁹·o} , {litot⁽⁺⁾·o}

   III.
          Sam+senc·a prefiks·o:

tro-

                Pli ol sufiĉ·e, ol neces·e, ol konven·e, ol ĝust+mezur·e:
                tro~uz·i ; oni tro·grand·ig·is la grav·ec·on de l’ okaz·int·aĵ·o ;
                ĉiu tro·rapid·ad·o konduk·as nur al mank·o ; [li] pli·grand·ig·as
                si·an hav·on per procent·eg·oj kaj tro~profit·o ; tro·sat·ec·o ne
                las·as la riĉ·ul·on dorm·i ; pri nenio tro~zorg·u ; ŝi […]
                apog·is la tro~ŝarĝ·it·ajn branĉ·ojn ; la labor·o kaj mal·dorm·ad·o
                ŝi·n tro·lac·ig·is ; la tro·kuraĝ·o de la pastr·oj halt·as ĉe la
                pord·o de la plej alt·a pov·o ; pri·plor·i […] la tro·an
                imit·ad·on de la german·a far·e de ni·aj fru·aj aŭtor·oj kaj
                ili·an tro~pez·on en  -cit·aĵ·oj ; sen tro·grand·ig·o oni
                pov·as dir·i, ke [Esperant·o] est·as almenaŭ kvin×dek foj·ojn
                pli facil·a, ol ĉia lingv·o natur·a . {pas·i} , {preter} ,
                {super} , {trans}

   [artikol-versi⁹·o: 1.118 2023/12/12 20:10:29 ]
     __________________________________________________________________