vidu ankaŭ la klarigojn
tru⭑·/·o
tru⭑·o
1.
Tra·romp⭑·aĵ·o, tra·ir⭑·ebl·a mal·ferm⭑·aĵ·o ( {apertur⁶·o} ): [li] pren⭑·is
kest⭑·on kaj⭑ tra·bor⭑·is tru⭑·on supr⭑·e ; ŝi far⭑·is en⭑ la⭑ sak⭑·et·o
mal·grand⭑·an tru⭑·on, tiel⭑, ke⭑ la⭑ gri⭑·o pov⭑·is [tra·fal⭑·et·i] ; balen⭑·oj
ŝpruc⭑·is akv⭑·on el⭑ la⭑ tru⭑·oj de⭑ si⭑·aj naz⭑·oj ; la⭑ talp⭑·o re⭑·e ŝtop⭑·is la⭑
tru⭑·on, tra⭑ kiu penetr⭑·is la⭑ tag⭑·a lum⭑·o ; ŝi tra·pik⭑·is tru⭑·on en⭑ la⭑
foli⭑·o, rigard⭑·is tra⭑ ĝi al⭑ la⭑ sun⭑·o ; la⭑ kobold⭑·o rigard⭑·is tra⭑ la⭑
serur⭑·a tru⭑·o ; tie […] est⭑·is nur⭑ tru⭑·o en⭑ la⭑ mur⭑·o kaj⭑ la⭑ sun⭑·o
ven⭑·is simil⭑·e al⭑ or⭑·a glob⭑·o kaj⭑ en·rigard⭑·is tra⭑ la⭑ tru⭑·o ; oni
star⭑·is sur⭑ balkon¹·o […] ruin⭑·a, ĉie montr⭑·iĝ·is grand⭑·aj tru⭑·oj kaj⭑
long⭑·aj fend⭑·oj, el⭑ kiu·j kresk⭑·is herb⭑·o ; mi·n proviz⭑·i je⭑ ĉifon⭑·oj
kaj⭑ ŝtop⭑·i per⭑ ili ĉiu·jn tru⭑·ojn en⭑ mi⭑·a dorm⭑·o-ĉambr⭑·o ! kudr⭑·il-tru⭑·o ;
la⭑ sang⭑·o de·ven⭑·as de⭑ mal·larĝ⭑·a tru⭑·o sid⭑·ant·a apud⭑ la⭑ klavikl⁽⁺⁾·o ; la⭑
tru⭑·o, per⭑ kiu ni fajf⭑·as, est⭑·as la⭑ last⭑·a sur⭑ ni⭑·a fajf⭑·il·o ; en⭑
fremd⭑·a tegment⭑·o li flik⭑·as tru⭑·on kaj⭑ en⭑ propr⭑·a ne⭑ vid⭑·as la⭑ flu⭑·on
; sak⭑·on kun⭑ tru⭑·o vi neniam⭑ plen⭑·ig·os ; pri⭑ la⭑ ŝtrump⭑·a tru⭑·o sci⭑·as
nur⭑ la⭑ ŝu⭑·o ; ĉe⭑ bot⭑·ist·o la⭑ ŝu⭑·o est⭑·as ĉiam⭑ kun⭑ tru⭑·o ; pri⭑ la⭑
ŝtrump⭑·a tru⭑·o sci⭑·as nur⭑ la⭑ ŝu⭑·o ; li hav⭑·as tru⭑·on en⭑ la⭑ man⭑-plat⭑·o
(est⭑·as tut⭑·e mal·ŝpar⭑·em·a) . {apertur⁶·o} , {breĉ²·o} , {fend⭑·o} ,
{mal·ferm⭑·aĵ·o} , {luk⁸·o} , {por¹·o}
2.
{Kav⭑·o} : la⭑ knab⭑·o fos⭑·is per⭑ si⭑·a fingr⭑·o tru⭑·on en⭑ la⭑ ter⭑·o, la⭑
mal·grand⭑·a knab⭑·in·o en·met⭑·is tie·n la⭑ kern⭑·on, kaj⭑ ambaŭ⭑ kovr⭑·is ĝi·n
per⭑ ter⭑·o ; vi ek·vid⭑·os tru⭑·on, tra⭑ kiu vi pov⭑·os en·ramp⭑·i […] ĝis⭑ la⭑
profund⭑·o de⭑ la⭑ arb⭑·o ; jen⭑ Hebre⭑·oj el·ir⭑·as el⭑ la⭑ tru⭑·oj, en⭑ kiu·j
ili si·n kaŝ⭑·is ; ili mal·lev⭑·is la⭑ sarkofag²·on en⭑ la⭑ tru⭑·on .
a)
Best⭑·a hejm⭑·o, kav⭑·aĵ·o aŭ⭑ tunel¹·o fos⭑·it·a de⭑ best⭑·o en⭑ kiu ĉi⭑
tiu loĝ⭑·as: la⭑ tru⭑·o de⭑ aspid⭑·o ; li (la⭑ fingr⭑·et·o-knab⭑·o)
kur⭑·is moment⭑·on inter⭑ la⭑ ter⭑-bul⭑·oj (sur⭑ la⭑ plug⭑·o-kamp⭑·o) kaj⭑
subit⭑·e en·glit⭑·is en⭑ mus⭑·an tru⭑·on, kiu·n li serĉ⭑·is ; la⭑ bird⭑·o
el·flug⭑·is el⭑ si⭑·a tru⭑·o .
{apertur⁶·o} , {fos⭑·aĵ·o} , {kavern⭑·o} , {kav⭑·o} , {mal·ferm⭑·aĵ·o}
3.
{Mank⭑·o} en⭑ io: nur⭑ en⭑ unu⭑ punkt⭑·o ili⭑·a inform¹·it·ec·o hav⭑·as tru⭑·on;
far⭑·i tru⭑·ojn en⭑ budĝet³·' ; mi⭑·a mon⭑·o serv⭑·is por⭑ ŝtop⭑·i tre⭑
rimark⭑·ebl·ajn tru⭑·ojn ; vi⭑·a registr⭑·o [de⭑ mort⭑·o-kaŭz⭑·oj] hav⭑·as tru⭑·on:
vi forges⭑·is pri⭑ venen⭑·o ; li⭑·a libr⭑·o tre⭑ bon⭑·e help⭑·as plen⭑·ig·i la⭑
tru⭑·ojn en⭑ la⭑ plej⭑+part⭑·e okcident⭑+land⭑·aj histori⭑·oj de⭑ la⭑ esperant⭑·a
mov⭑·ad·o ; Mikrosoft⁽⁺⁾·o dev⭑·is pas⭑·int-jar⭑·e plur⁴+foj⭑·e konfes⭑·i
sekur⁴·ec-tru⭑·ojn […] kaj⭑ fam⭑·iĝ·int·aj virus⁹·oj kaj⭑ verm⭑·oj mis·uz⭑·is la⭑
tru⭑·ojn ; tru⭑·on de⭑ l'⭑ honor⭑·o flik⭑·os neniu tajlor⭑·o .
tru⭑·a, tru⭑+hav⭑·a
Tru⭑·it·a, tru⭑-plen⭑·a: en·volv⭑·it·a en⭑ tru⭑·an tuk⭑·on; el⭑ la⭑ tru⭑·aj pland⭑·oj
est⭑·is vid⭑·at·a la⭑ pajl⭑·a sub·stern⭑·o ; mi kis⭑·us, mi⭑·a fe⭑-in⭑·o, vi⭑·ajn
pied⭑·et·ojn... en⭑ tru⭑·aj ŝu⭑·oj ; tru⭑+hav⭑·aj put⭑·oj, kiu·j ne⭑ pov⭑·as ten⭑·i
akv⭑·on ; kiu labor⭑·en~spez⭑·as mon⭑·on, tiu labor⭑·en~spez⭑·as por⭑ tru⭑+hav⭑·a
sak⭑·et·o . {aĵur⁽⁺⁾·a} , {ĉifon⭑·o} , {krad⭑·a} , {punt⭑·a} , {tra·bor⭑·it·a}
tru⭑·i
(tr)
Proviz⭑·i per⭑ tru⭑·o aŭ⭑ tru⭑·oj: la⭑ dom⭑·oj […] simil⭑·is blank⭑·ajn kub⭑·ojn,
tru⭑·it·ajn en⭑ la⭑ lok⭑·oj, kie est⭑·is la⭑ fenestr⭑·oj kaj⭑ pord⭑·oj ; la⭑
mur⭑·oj est⭑·as tru⭑·it·aj per⭑ kanal¹·oj, dank⭑·' al⭑ kiu·j […] oni pov⭑·as
aŭd⭑·i, kio·n oni dir⭑·as en⭑ la⭑ sub·ter⭑·a etaĝ⭑·o ; tru⭑·it·aj kvazaŭ⭑ spong⭑·o
; por⭑ tru⭑·i […] ofic⭑·ej·o-paper⭑·on A4, ekzist⭑·as tru⭑·il·oj kun⭑ 2 aŭ⭑ 4
tru⭑·il·aj stang⭑·et·oj .
tra·tru⭑·i
(tr)
Tru⭑·i de⭑ unu⭑ flank⭑·o al⭑ ali⭑·a: general⭑·o Mul⭑·an […] je⭑ unu⭑ paf⭑·o
tra·tru⭑·is la⭑ rok³·eg·on ; nov⭑·a tur⭑·o-pord⭑·o kun⭑ lev⭑-pont⭑·o est⭑·as
tra·tru⭑·it·a en⭑ la⭑ ĉirkaŭ·rempar⭑·o . {bor⭑·i} , {perfor⁽⁻⁾·i}
babil⭑-tru⭑·o
{Buŝ⭑·o} : post⭑·e ferm⭑·u vi⭑·an babil⭑-tru⭑·on kaj⭑ las⭑·u parol⭑·i la⭑ ali⭑·an .
buton⭑-tru⭑·o
(ĉe⭑ vest⭑·o) Fend⭑·o, en⭑ kiu·n oni en·ig⭑·as {buton⭑·on} : li⭑·a ornam⭑·o
konsist⭑·is en⭑ buked⭑·o da⭑ viol⭑·oj, kiu·n li port⭑·is en⭑ la⭑ buton⭑-tru⭑·o ;
oni tuj⭑ don⭑·as al⭑ vi la⭑ Vladimir⁽⁺⁾·an orden⭑·on en⭑ la⭑ buton⭑-tru⭑·on .
fum⭑-tru⭑·o
Tru⭑·o, tra⭑ kiu el·iĝ⭑·as fum⭑·o: gut⭑·o da⭑ akv⭑·o, tiel⭑ grand⭑·a kiel⭑ el⭑
tegment⭑·a de·flu⭑·il·o, nun⭑ fal⭑·is ĝust⭑·e sur⭑ la⭑ fum⭑-tru⭑·on de⭑ la⭑
lantern⭑·o ; tra⭑ la⭑ fum⭑·o-tru⭑·o de⭑ la⭑ tend⭑·o en·ŝveb³·is neĝ⭑·er·oj .
memor⭑-tru⭑·o
Moment⭑·a forges⭑·o: Ste⭑·ĉj·o rapid⭑·e far⭑·is plan⭑·on: li ĉiel⭑ kaŝ⭑·u si⭑·an
ne·kred⭑·ebl·an memor⭑-tru⭑·on, kaj⭑ nun⭑ antaŭ⭑ ĉio li ruz⭑·e parol⭑·ig·u la⭑
al⁽⁺⁾·il·an-dan⁸·on ; unu⭑+flank⭑·e oni plen⭑·ig·as memor⭑-tru⭑·on […] ali⭑+flank⭑·e
kre⭑·iĝ·as nov⭑·a memor⭑-tru⭑·o .
mus⭑-tru⭑·o
1.
{Tru⭑·o^1} (pas⭑·ej·o) en⭑ plank⭑·o, mur⭑·o ktp, tra⭑ kiu mus⭑·o penetr⭑·as en⭑
ĉambr⭑·on, gren⭑·ej·on ktp: „sed⭑ kia·mani¹·er·e mi pov⭑·os tra·puŝ⭑·i mi·n tra⭑
la⭑ mal·grand⭑·a mus⭑-tru⭑·o en⭑ la⭑ plank⭑·o?“ demand⭑·is ; sinjor⭑·o
paroĥ⭑·estr·o, sub⭑ la⭑ katedr¹·o est⭑·as mus⭑-tru⭑·o, kaj⭑ dum⭑ vi parol⭑·as,
oft⭑·e el·ir⭑·as mus⭑·o, kaj⭑ kapriol⁽⁺⁾·et·as antaŭ⭑ vi⭑·aj pied⭑·oj .
2.
{Tru⭑·o^2.a} , en⭑ kiu loĝ⭑·as kamp⭑·a mus⭑·o.
naz⭑-tru⭑·o, naz⭑·o-tru⭑·o
Ĉiu el⭑ la⭑ du⭑ mal·ferm⭑·aĵ·oj de⭑ la⭑ {naz⭑·o} , tra⭑ kiu oni spir⭑·as: li
ŝtop⭑·is unu⭑ naz⭑-tru⭑·on kaj⭑ per⭑ la⭑ ali⭑·a ek·blov⭑·is sur⭑ la⭑ regiment⭑·ojn
; Mi met⭑·os Mi⭑·an ring⭑·on en⭑ vi⭑·ajn naz⭑·o-tru⭑·ojn kaj⭑ Mi⭑·an buŝ⭑+brid⭑·aĵ·on
en⭑ vi⭑·an buŝ⭑·on (por⭑ vi·n sub·met⭑·i kiel⭑ brut⭑·on) ; tio est⭑·is bel⭑·eg·aj
blank⭑·aj ĉeval⭑·oj, ili⭑·aj ruĝ⭑·et·aj naz⭑·o-tru⭑·oj est⭑·is en⭑ sen·ĉes⭑·a
mov⭑·iĝ·ad·o .
nigr⭑·a tru⭑·o
Kun·prem⭑·iĝ·int·a mas⭑·o tiom⭑ dens⭑·a, ke⭑ nenio pov⭑·as eskap⁸·i ĝi⭑·an
intens⁴·an gravit⁽⁺⁾·an al·tir⭑·on, eĉ⭑ ne⭑ lum⭑·o: la⭑ kvant⭑·um~fizik⭑·o kaj⭑ la⭑
ĝeneral¹·a relativ²·ec·o kun·plekt⭑·iĝ·as […] en⭑·e de⭑ nigr⭑·a tru⭑·o ; li
argument⭑·as, ke⭑ nigr⭑·aj tru⭑·oj kapabl⭑·as ne⭑ nur⭑ for·glut⭑·i, en·tir⭑·i
intern⭑·en, la⭑ ĉirkaŭ⭑·an materi¹·on, sed⭑ mal⭑·e ĝi·n eĉ⭑ el·radi⭑·i .
post·aĵ⭑·o-tru⭑·o
{Anus⁹·o} : [anus⁹·o est⭑·as] komun⭑+uz⭑·e nom⭑·at·a post·aĵ⭑·o-tru⭑·o ; vi pov⭑·as
ŝov⭑·i ĝi·n en⭑ vi⭑·an post⭑·aĵ-tru⭑·on . {pug⁽⁺⁾-tru⭑·o}
pug⁽⁺⁾-tru⭑·o
{Anus⁹·o} : nur⭑ tie genu⭑·o kun⭑ plen⭑·a ĝu⭑·o pov⭑·as delikat⭑·e puŝ⭑·at·ing·i
kojon⁽⁺⁾·ojn aŭ⭑ pug⁽⁺⁾-tru⭑·on preter⭑ la⭑ karn¹·a val⭑·o ; reprezent⭑·ant·oj de⭑
almenaŭ⭑ du⭑ komun⭑·ism·aj parti⭑·oj vizit⭑·is la⭑ ripar¹·ej·on por⭑ inspekt²·i
la⭑ ŝtop⭑·ad·on de⭑ la⭑ pug⁽⁺⁾·o-tru⭑·o de⭑ Lenin⁽⁺⁾·o .
serur⭑-tru⭑·o, ŝlos⭑·il-tru⭑·o
Tru⭑·o, en⭑ kiu·n oni en·ig⭑·as ŝlos⭑·il·on: de⭑ apud⭑·a ĉambr⭑·o mi pov⭑·is plu⭑
observ⭑·i ili·n tra⭑ serur⭑-tru⭑·o ; ekzist⭑·as neniu klink⁽⁺⁾·o kaj⭑ neniu
buton⭑·o kaj⭑ neniu ŝlos⭑·il-tru⭑·o, nenio !
son⭑-tru⭑·o
Tru⭑·o, aranĝ⭑·it·a en⭑ io, por⭑ ke⭑ la⭑ son⭑·o pov⭑·u el⭑ tio el·ir⭑·i: la⭑ vent⭑·o
bru⭑·as al⭑ [la⭑ preĝ⭑·ej·a sonor⭑·il·o] tra⭑ apertur⁶·oj kaj⭑ son⭑-tru⭑·oj, tra⭑
ĉiu fend⭑·o ; en⭑ la⭑ tabul⭑·o (de⭑ violon⭑·o) est⭑·as son⭑-tru⭑·oj (pro⭑ la⭑
form⭑·o ankaŭ⭑ nom⭑·it·aj „ -tru⭑·oj“) .
ventol⭑-tru⭑·o, aer⭑·um~tru⭑·o
Tru⭑·o, aranĝ⭑·it·a ekzempl⭑·e en⭑ mur⭑·o por⭑ en·las⭑·i freŝ⭑·an aer⭑·on: en⭑ la⭑
119-an ĉambr⭑·on est⭑·as ven⭑·ig·it·a nov⭑·ul·o, sen·ĉes⭑·e balbut⭑·ant·a io·n pri⭑
valut⁹·o en⭑ ventol⭑-tru⭑·o ; neniu fenestr⭑·o nek⭑ aer⭑·um~tru⭑·o est⭑·is
antaŭ·vid⭑·it·a .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.133 2023/10/21 14:37:42 ]
__________________________________________________________________