urb⭑·/·o

urb⭑·o

          Iom⭑ grand⭑·a ar⭑·o da⭑ {dom⭑·o} j, aranĝ⭑·it·aj laŭ⭑ plur⁴·aj {strat⭑·o} j, en⭑
          iu·j lok⭑·oj kaj⭑ epok⭑·oj ĉirkaŭ⭑·it·a de⭑ {mur⭑·eg·o} kaj⭑ kun⭑ apart⭑·aj
          privilegi⭑·oj kiel⭑ bazar⭑·o, propr⭑·a administraci³·o ks: mi kon⭑·as
          neniu·n en⭑ tiu ĉi⭑ urb⭑·o ; en⭑ kiu urb⭑·o vi loĝ⭑·as? mi loĝ⭑·as en⭑ Pariz⭑·o
          ; mi send⭑·os al⭑ vi la⭑ libr⭑·et·on […], send⭑·u ĝi·n ĉiu·n {vilaĝ⭑·o} n
          ĉirkaŭ⭑ la⭑ urb⭑·et·o, ĉiu·n urb⭑·on kaj⭑ urb⭑·et·on, kie vi nur⭑ hav⭑·as
          amik⭑·ojn ; mi jam⭑ vid⭑·is ĉiu·jn {vid⭑·ind·aĵ·o} jn de⭑ vi⭑·a urb⭑·o ; je⭑ l’
          vesper⭑·o la⭑ tut⭑·a urb⭑·o est⭑·is fest⭑·e ilumin⭑·it·a ; ni konstru⭑·u al⭑ ni
          urb⭑·on ( {Babel⁽⁺⁾·o} ), kaj⭑ tur⭑·on, kies⭑ supr⭑·o ating⭑·os la⭑ ĉiel⭑·on ;
          jen⭑ Damask⁽⁺⁾·o ne⭑ plu⭑ est⭑·os urb⭑·o, sed⭑ ĝi est⭑·os amas⭑·o da⭑ ruin⭑·aĵ·oj ;
          eĉ⭑ sign⭑·o ne⭑ rest⭑·is, kie urb⭑·o est⭑·is ; ali⭑·a urb⭑·o, ali⭑·a mor⭑·o ; sen⭑
          mon⭑·o en⭑ urb⭑·on ne⭑ ir⭑·u ; ĉiu klopod⭑·u nur⭑ en⭑ si⭑·a meti⭑·o, tiam⭑ al⭑ la⭑
          urb⭑·o mank⭑·os nenio ; la⭑ hav⭑·o de⭑ riĉ⭑·ul·o est⭑·as li⭑·a fortik⭑·a urb⭑·o .
          [list¹·o.gif] urb⭑·oj {antaŭ·urb⭑·o} , {burg⁽⁺⁾·o} , {civit³·o} , {ĉef·urb⭑·o^1}
          , {metropol²·o^1}

urb⭑·an·o

          Loĝ⭑·ant·o de⭑ urb⭑·o: urb⭑·an·oj est⭑·as ordinar⭑·e pli⭑ ruz⭑·aj, ol⭑ vilaĝ⭑·an·oj
          ; mal·jun⭑·a urb⭑·an·o halt⭑·is, atent⭑·e rigard⭑·is li·n kaj⭑ post⭑·e for·ir⭑·is ;
          la⭑ urb⭑·an·oj tie kant⭑·is ĉe⭑ si⭑·a glas⭑·o da⭑ vin⭑·o ; li ne⭑ vid⭑·as, kio·n
          kuir⭑·as por⭑ la⭑ tag⭑-manĝ⭑·o iu kamp⭑·ar·an·o aŭ⭑ urb⭑·an·o ; la⭑ prudent⭑·aj
          urb⭑·an·oj est⭑·is mir⭑·ig·it·aj per⭑ tia kondut⭑·o de⭑ l'⭑ pastr⭑·a parti⭑·o ;
          mi⭑·a sam⭑~urb⭑·an·o ; por⭑ sam⭑~regn⭑·an·oj kaj⭑ sam⭑~urb⭑·an·oj la⭑ rol¹·on de⭑
          lingv⭑·o neŭtral²·a pov⭑·as lud⭑·i la⭑ lingv⭑·o […], kiu·n parol⭑·as la⭑
          pli·mult⭑·o de⭑ la⭑ lok⭑·aj loĝ⭑·ant·oj .

Urb⭑·an·o

          Vir⭑·a {antaŭ·nom⭑·o} lat⁴·ind·e~ven⭑·a: la⭑ pap⭑·oj Urb⭑·an·o VIII (la⭑ 8a) kaj⭑
          In⭑-no⁽⁺⁾-cent⭑·o IV (la⭑ 4a) ; salut⭑·u Urb⭑·an·on, ni⭑·an kun·labor⭑·ant·on por⭑
          Krist⭑·o ;.

urb⭑·eg·o

          Tre⭑ grand⭑·a {urb} okomplekso, kutim⭑·e ampleks⭑·ant·a plur⁴·ajn
          kun·kresk⭑·int·ajn urb⭑·ojn: verd⭑+ir⭑·e la⭑ urb⭑·eg·o  kun⭑ si⭑·a bru⭑·a
          inter·puŝ⭑·iĝ·ad·o kaj⭑ kun⭑ si⭑·a idol⭑-kult¹·o ne⭑ al·log⭑·as mi·n ; la⭑ lun⭑·o […]
          ŝajn⭑·is rigard⭑·i kun⭑ mir⭑·o la⭑ pere⭑·on de⭑ la⭑ mond⭑-re·gant⭑·a urb⭑·eg·o […],
          Rom⁽⁺⁾·o, kvazaŭ⭑ grand⭑·eg·a brul⭑-ŝtip⭑·ar·o, lum⭑·ig·is la⭑ tut⭑·an Kampani⁽⁺⁾·on ;
          mi tuj⭑ ir⭑·u al⭑ Stokholm⁽⁺⁾·o por⭑ intervju³·i ni⭑·an agent¹·on en⭑ tiu urb⭑·eg·o
          ; [ili] post⭑·e ir⭑·is rekt⭑·e al⭑ Berlin⭑·o, kiu·n urb⭑·eg·on ili ating⭑·is
          sen⭑ ia·j not⭑·ind·aj spert⭑·oj ; en⭑ la⭑ urb⭑·eg·oj, ĉiu·j (ne·riĉ⭑·ul·oj) loĝ⭑·as
          en⭑ antaŭ·urb⭑·oj kaj⭑ ĉiu+tag⭑·e ir⭑·as long⭑·an distanc¹·on bus⁽⁺⁾·e aŭ⭑ metro⁽⁺⁾·e ;
          la⭑ plej⭑ „delegitoza“ urb⭑·o plu⭑ rest⭑·as la⭑ brazil⁸·a urb⭑·eg·o  . {aglomer⁽⁺⁾·aĵ·o} , {metropol²·o^3} , {milion⭑-urb⭑·o}
          {civit³·o^1}

urb⭑·estr·o

          Precip⭑·a administr⭑·ant·o de⭑ urb⭑·o: la⭑ palac⭑·estr·o kaj⭑ la⭑ urb⭑·estr·o kaj⭑
          la⭑ plej⭑+aĝ⭑·ul·oj kaj⭑ la⭑ fil⭑-eduk⭑·ist·oj send⭑·is al⭑  ; la⭑ reĝ⭑·o
           send⭑·is al⭑ la⭑ satrap¹·oj, region⭑·estr·oj, milit⭑·estr·oj,
          ĉef⭑·aj juĝ⭑·ist·oj, urb⭑·estr·oj, leĝ⭑·ist·oj, ofic⭑·ist·oj, kaj⭑ potenc⭑·ul·oj
          de⭑ la⭑ land⭑·o, ke⭑ ili ven⭑·u ; ili mal·trankvil⭑·ig·is la⭑ hom⭑-amas⭑·on kaj⭑
          la⭑ urb⭑·estr·ojn, kiu·j tio·n aŭd⭑·is ; en⭑ Damask⁽⁺⁾·o, la⭑ urb⭑·estr·o sub⭑ la⭑
          reĝ⭑·o  star⭑·ig·is gard⭑·ist·ar·on ; vi serv⭑·is ja⭑ tie en⭑ la⭑
          dom⭑·o, kiam⭑ la⭑ ge·patr⭑·oj de⭑ la⭑ urb⭑·estr·o ankoraŭ⭑ viv⭑·is kaj⭑ tie
          loĝ⭑·is ; la⭑ urb⭑·estr·o don⭑·is al⭑ li kvin⭑ spes⁽⁺⁾-mil⭑·ojn por⭑ la⭑ vojaĝ⭑·o,
          kaj⭑ kelk⭑·aj urb⭑·an·oj regal⭑·is li·n per⭑ bier⭑·o kaj⭑ bon⭑·a manĝ⭑·o ; en⭑
          urb⭑·oj, kie oni atend⭑·is opozici²·an venk⭑·on, kapt⭑·is social²·ist·oj la⭑
          posten⭑·ojn de⭑ urb⭑·estr·oj . {skaben⁽⁺⁾·o}

urb⭑·et·o

          Mal·grand⭑·a urb⭑·o disting⭑·iĝ·ant·e de⭑ {vilaĝ⭑·o} per⭑ oficial⭑·e don⭑·it·aj
          privilegi⭑·oj kiel⭑ bazar⭑·o, administraci³·o ks: mal·grand⭑·a urb⭑·et·o kun⭑
          ruĝ⭑·aj tegment⭑·oj sur⭑ la⭑ mal·alt⭑·aj dom⭑·oj ; ni ir⭑·u ali⭑+lok⭑·en en⭑ la⭑
          proksim⭑·ajn urb⭑·et·ojn, por⭑ ke⭑ mi tie ankaŭ⭑ predik⭑·u ; la⭑ karavan¹·o
          al·proksim⭑·iĝ·as al⭑ la⭑ urb⭑·et·o, kiu don⭑·is al⭑ li rifuĝ⭑·on ; en⭑ unu⭑ el⭑
          la⭑ plej⭑ mal·grand⭑·aj urb⭑·et·oj de⭑ Jut⁽⁺⁾-land⭑·o, en⭑ mal·riĉ⭑·a urb⭑·an·a dom⭑·o
          serv⭑·is mal·riĉ⭑·a knab⭑·in·o ; li montr⭑·as […] ia·n ne·kon⭑·at·an urb⭑·et·on,
          kiu est⭑·as li⭑·a nask⭑·iĝ-lok⭑·o ; li fin⭑·e trov⭑·is li·n en⭑ la⭑ mal·liber⭑·ej·o
          de⭑ provinc⭑·a urb⭑·et·o, kie·n la⭑ krim⭑·ul·o est⭑·is met⭑·it·a por⭑ ia⭑
          mal·grand⭑·a ŝtel⭑·o ; neniu est⭑·as profet⭑·o en⭑ si⭑·a urb⭑·et·o .

antaŭ·urb⭑·o

          Mal·grand⭑·a {urb⭑·o} lim⭑·ant·a kun⭑ grand⭑·a urb⭑·o, oft⭑·e konsider⭑·at·a
          periferi⁽⁺⁾·a part⭑·o de⭑ tiu: al⭑ la⭑ Levid⁽⁺⁾·oj oni […] urb⭑·ojn por⭑ loĝ⭑·ad·o,
          kun⭑·e kun⭑ ili⭑·aj antaŭ·urb⭑·oj ; sur⭑ la⭑ mal·dekstr⭑·a bord⭑·o de⭑ Nil⁽⁺⁾·o,
          apud⭑ la⭑ nord⭑·a antaŭ·urb⭑·o de⭑ Memfis⁽⁺⁾·o est⭑·is la⭑ bien⭑·o ; ni vid⭑·is
          ĉio·n, kio·n da⭑ interes⭑·o hav⭑·as la⭑ urb⭑·o, la⭑ […] teatr⭑·on, […], la⭑
          Al·eks⭑-and⁽⁺⁾·er-park⭑·on, […] kaj⭑ fin⭑·e – grand⭑·an kaj⭑ mal·grand⭑·an
          Fontan⭑·ojn, – la⭑ antaŭ·urb⭑·ojn de⭑ Odes⁽⁺⁾·o apud⭑ la⭑ bord⭑·o ; komenc⭑·e
          .... la⭑ elektr¹·on aranĝ⭑·u, la⭑ akv⭑·on don⭑·u al⭑ la⭑ antaŭ·urb⭑·oj !

ĉef·urb⭑·o

   1.
          {Urb⭑·o} , en⭑ kiu trov⭑·iĝ·as la⭑ reg⭑·ist·ar·a sid⭑·ej·o de⭑ land⭑·o, ŝtat⭑·o,
          provinc⭑·o aŭ⭑ simil⭑+tip¹·aj teritori²·oj: David venk⭑·o-bat⭑·is la⭑ Filiŝt¹⁰·ojn
          kaj⭑ […] pren⭑·is la⭑ ĉef·urb⭑·on ;  […] est⭑·as koloni¹·o, ĉef·urb⭑·o
          de⭑ la⭑ Makedon⁽⁺⁾·uj·a provinc⭑·o ; en⭑ la⭑ ven⭑·ont·a jar⭑·o mi vetur⭑·ig·os mi⭑·an
          fil⭑·et·on al⭑ la⭑ ĉef·urb⭑·o ; li est⭑·as ĉef·urb⭑·a subjekt⭑·o ; la⭑ aŭstri⁽⁺⁾·a
          ĉef·urb⭑·o Vien⁽⁺⁾·o ; la⭑ magistrat⁽⁺⁾·o de⭑ la⭑ ĉef·urb⭑·o Prag⁽⁺⁾·o postul⭑·as
          subvenci⁴·on el⭑ la⭑ ŝtat⭑·a buĝet⁸·o ; ili tra·viv⭑·is ne⭑ mal·pli⭑ ol⭑ kvin⭑
          divers⭑·ajn politik¹·ajn sistem⭑·ojn sol⭑·e dum⭑ unu⭑ generaci⭑·o, kun⭑
          diktatur⁽⁺⁾·oj dekstr⭑·eg·aj kaj⭑ mal·dekstr⭑·eg·aj, teritori²·aj dis·divid⭑·oj,
          dis·ig⭑·a mur⭑·aĉ·o eĉ⭑ en⭑ ĉef·urb⭑·o Berlin⭑·o . [list¹·o.gif] urb⭑·oj

   2.
          {Urb⭑·o} pli⭑ grav⭑·a ol⭑ ali⭑·aj pro⭑ iu el·star⭑·ig·a trajt⭑·o: ni ĉiu+jar⭑·e
          kun·ven⭑·as en⭑ la⭑ ĉef·urb⭑·o de⭑ Esperant⭑·uj·o, por⭑ vigl⭑·ig·i en⭑ ni la⭑ am⭑·on
          al⭑ la⭑ ide⭑·o Esperant⭑·ism·a ; mi salut⭑·as la⭑ saks⁽⁺⁾·an reĝ⭑-land⭑·on, kiu
          […] aranĝ⭑·is bel⭑·an akcept⭑·on en⭑ si⭑·a centr⭑·o mem⭑, en⭑ si⭑·a fam⭑·a
          kultur¹·a ĉef·urb⭑·o [Dresden¹⁰·o] .

ĉirkaŭ·urb⭑·o

          La⭑ ring⭑·o el⭑ antaŭ·urb⭑·oj ĉirkaŭ⭑ grand⭑·a urb⭑·o apud⭑ ĝi⭑·a {periferi⁽⁺⁾·o} :
          [la⭑ parti⭑·o] ating⭑·is en⭑ la⭑ last⭑·aj jar⭑·oj firm⭑·an grund⁴·on en⭑
          Kataluni⁽⁺⁾·o, ĉef⭑·e en⭑ la⭑ periferi⁽⁺⁾·aj kvartal⭑·oj barcelon⁽⁺⁾·aj kaj⭑ la⭑
          ĉirkaŭ·urb⭑·o ;  , 33-jar⭑+aĝ⭑·a, el⭑ la⭑ ĉirkaŭ·urb⭑·o de⭑ la⭑
          teksas⁽⁺⁾·a urb⭑·o Dallas .

haven⭑-urb⭑·o

          Urb⭑·o hav⭑·ant·a {haven⭑·o} n: ili⭑·aj haven⭑-urb⭑·oj […] ne⭑ pov⭑·os el·ten⭑·i
          unu⭑ moment⭑·on tia·n sieĝ⭑·on, kia ni sieĝ⭑·us ili·n ; bilet³·o al⭑ la⭑ plej⭑
          proksim⭑·a iom⭑ pli⭑ grand⭑·a haven⭑-urb⭑·o est⭑·us pli⭑ bon⭑·e por⭑ vi, kie vi
          ebl⭑·e trov⭑·os ŝip⭑·on, kiu vetur⭑·as sub⭑ ali⭑·a flag⭑·o ; ĝis⭑ la⭑ 19a
          jar⭑-cent⭑·o,  est⭑·is haven⭑-urb⭑·o ; la⭑ litov⁽⁺⁾·a haven⭑-urb⭑·o
           ; la⭑ fam⭑·e kon⭑·at·a haven⭑-urb⭑·o Bristol⁽⁺⁾·o .

ho⭑-ĉi⭑-mi·n-urb⭑·o

          Plej⭑ grand⭑·a {urb⭑·o} kaj⭑ ekonomi¹·a centr⭑·o de⭑ {Vjetnam⁽⁺⁾·uj·o} , ĝis⭑
          1975 nom⭑·at·a {Sajgon⁽⁺⁾·o} : ho⭑-ĉi⭑-mi·n-urb⭑·o trov⭑·iĝ·as en⭑ la⭑ tropik⭑·a
          zon⭑·o, la⭑ averaĝ⁽⁺⁾·a temperatur¹·o est⭑·as 27°C ; ek⭑~de⭑ januar⁽⁺⁾·o 2011,
          ĉiu·j rus⭑·aj ĉart⁽⁺⁾-aviad⁵·il·oj kun⭑ cel⭑·o de⭑ Tuniz⁽⁺⁾·o kaj⭑ Kair⁽⁺⁾·o est⭑·is
          ali⭑~direkt⭑·it·aj al⭑ ho⭑-ĉi⭑-mi·n-urb⭑·o .

kongres⭑-urb⭑·o

          La⭑ urb⭑·o en⭑ kiu okaz⭑·as iu kongres⭑·o, aŭ⭑ urb⭑·o oft⭑·e akcept⭑·ant·a
          kongres⭑·ojn: la⭑ sekv⭑·int·an maten⭑·on ili for·vetur⭑·is el⭑ Berlin kaj⭑
          post⭑ du⭑ tag⭑·oj traf⭑·is la⭑ kongres⭑-urb⭑·on .

lad⭑-urb⭑·o

          Urb⭑·o-part⭑·o konstru⭑·it·a el⭑ rub⭑-material⭑·oj, loĝ⭑·at·a de⭑ mal·riĉ⭑·ul·ar·o: la⭑
          sur·lok⭑·aj kurac⭑·ist·oj en⭑ la⭑ Karakas⁽⁺⁾·aj lad⭑-urb⭑·oj jam⭑ plend⭑·as ke⭑ ili
          ne⭑ plu⭑ ricev⭑·as labor⭑·on ; laŭ⭑ la⭑ manier⭑·o de⭑ la⭑ rap⭑·ist·oj, tiu
          infan⭑·o de⭑ la⭑ get⁽⁺⁾·o est⭑·is unu⭑ el⭑ la⭑ unu⭑·aj kiu·j miks⭑·is la⭑ son⭑·on de⭑
          la⭑ lad⭑-urb⭑·oj, la⭑ lecion⭑·ojn de⭑ la⭑ muzik⭑+instru⭑·ist·oj kaj⭑ la⭑ vort⭑·ojn
          kiu·j atest⭑·as pri⭑ la⭑ mizer⭑·o . {get⁽⁺⁾·o}

Kab⁽⁺⁾-urb⭑·o

          Grand⭑·a hav⭑·en {urb⭑·o} en⭑ la⭑ sud⭑-okcident⭑·o de⭑ {sud⭑·--afrik⁸·o} : Kab⁽⁺⁾-urb⭑·o
          est⭑·as fam⭑·a pro⭑ si⭑·a Tabl⭑·o-mont⭑·o ; ni nun⭑ kapt⭑·as tinus⁽⁺⁾·ojn 650
          mejl⭑·ojn sud⭑·e de⭑ Kab⁽⁺⁾-urb⭑·o ; nom⭑·oj, kiu·j ricev⭑·is histori⭑·e
          esperant⭑·ig·it·an nom⭑·on: Nov⭑~jork⭑·o, Roterdam⁽⁺⁾·o, Kab⁽⁺⁾-urb⭑·o .

Liber⭑~urb⭑·o

          {Librevil⁽⁺⁾·o} :  rimark⭑·is, ke⭑ trankvil⭑·ec·o ŝajn⭑·e re·ven⭑·is
          al⭑ Liber⭑~urb⭑·o, kaj⭑ li vok⭑·is ĉiu·jn parti⭑·ojn sekv⭑·i konstituci²·on .

milion⭑-urb⭑·o

          Urb⭑·o kun⭑ almenaŭ⭑ unu⭑ milion⭑·o (1000000) da⭑ loĝ⭑·ant·oj:  iĝ⭑·is milion⭑-urb⭑·o fin⭑·e de⭑ la⭑ 1960-aj⁽⁺⁾ jar⭑·oj .

nask⭑·iĝ-urb⭑·o

          Urb⭑·o en⭑ kiu iu aŭ⭑ io nask⭑·iĝ·is: li⭑·a riĉ⭑·a mastr⭑·o send⭑·is li·n en⭑
          negoc⭑·ajn vojaĝ⭑·ojn, kaj⭑ ĉi⭑ tiu·j konduk⭑·is li·n tra⭑ li⭑·a nask⭑·iĝ-urb⭑·o
          Eisenach ; ili re·kon⭑·is la⭑ alt⭑·ajn tur⭑·ojn, la⭑ grand⭑·an urb⭑·on, kiu
          est⭑·is ili⭑·a nask⭑·iĝ-urb⭑·o, kaj⭑ ili en·ir⭑·is en⭑ ĝi·n ; li⭑·a nask⭑·iĝ-urb⭑·o
          est⭑·is loĝ⭑·at·a de⭑ kvar⭑ naci⭑·oj kun⭑ mal·sam⭑·aj lingv⭑·oj: la⭑ rus⭑·a, la⭑
          pol⭑·a, la⭑ german⭑·a kaj⭑ la⭑ hebre⭑·a .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.163 2023/12/12 20:10:29 ]
     __________________________________________________________________