vidu ankaŭ la klarigojn
uz·/·i

uz·i

   (tr)

   1.
          {Pren·i} io·n kiel rimed·on por ating·i cel·on: mi dev·is uz·i mi·an
          poŝ·an tranĉ·il·on ; vi·ajn plej bon·ajn jun·ul·ojn kaj vi·ajn azen·ojn
          li […] uz·os por si·aj labor·oj ; se vi  […] uz·us por vi mult·e da
          sap·o, vi·a mal·virt·o tamen rest·os ; ni uz·u do ruz·on ; oni uz·is
          help·il·ojn, por sub·zon·i la ŝip·on ; uz·i si·ajn propr·ajn pied·ojn ;
          mi posed·is bot·ot-ir·il·on kaj komb·il·on, kiu·jn mi neniam uz·is ; mi
          uz·is nenio·n el tiu·j rajt·oj ; anstataŭ la vort·o je ni pov·as ankaŭ
          uz·i akuzativ·on sen prepozici·o ; la artikol·olaest·as uz·at·a
          tiam, kiam ni parol·as pri person·oj  objekt·oj kon·at·aj ; [la
          ĵurnal·ist·oj] uz·is la imag·on por el·verk·i artikol·ojn kun frap·ant·aj
          titol·oj ; mi uz·is la sam·an pretekst·on ; uz·i mon·on kaj admon·on
          kaj flat·on kaj bat·on (ĉiu·jn rimed·ojn) ; ŝlos·il·o uz·at·a rust·on ne
          kon·as . {aplik³·i^2} , {util·ig·i^2}

   2.
          {Konsum·i} por kontent·ig·i bezon·on: uz·u iom da vin·o pro la stomak·o
          ; la princ·o uz·is tri tag·ojn por ĉi tiu vojaĝ·o ; ni uz·u bon·e la
          viv·on, ĉar la viv·o ne est·as long·a . {el·uz·i} , {for·uz·i} , {ĝu·i}

uz·o

          Pren·o de io kiel rimed·o: la elf²-knab·in·o jam danc·is […] ĉarm·e
          far·ant·e uz·on de si·aj ŝal·oj ; la brik·oj […] romp·iĝ·is, sed ili
          ankaŭ trov·is […] uz·on ; far·i uz·on el ĉiu part·et·o ; post la uz·o
          de la aerostat⁽⁺⁾·o mi ĝi·n for·brul·ig·os ; oni bezon·is jam help·i al si
          per pri·skrib·a uz·o de kelk·e da vort·oj ; li far·is uz·on de la
          rajt·o, kiu·n oni don·is al li ; mi jam per tiu ruz·-~uz·o ating·is la
          cel·on . {util·o}

uz·ad·o

          Daŭr·a, oft·a uz·o: li ordon·is instru·i al la Jud³·oj la uz·ad·on de
          paf-ark·o ; ĝi·a uz·ad·o [de la artikol·o] est·as tia sam·a kiel en la
          ali·aj lingv·oj ; solv·i la demand·on, kia nom·e art·a lingv·o est·os
          en·konduk·it·a en komun·an uz·ad·on ; la praktik·a uz·ad·o de ni·a lingv·o
          far·iĝ·as ĉiam pli kaj pli grand·a ; ĉambr·o, okup·it·a de fraŭl-in·o
          […] por ŝi·a propr·a uz·ad·o ; jun·ul·oj ten·is sub la brak·o grand·ajn
          libr·ojn […] du·on·e dis·ŝir·it·ajn de uz·ad·o .

uz·aĵ·o

          Ĉio, kio·n oni uz·as: ambaŭ uz·aĵ·oj sekv·e de tro mult·a frot·ad·o
          est·is proksim·a al for·viŝ·iĝ·o ; ne ignor²·u klasik¹·ajn […] am·--uz·aĵ·ojn
          . {aparat¹·o} , {il·o} , {material·o^1} , {rimed·o}

uz·ant·o

          Tiu, kiu uz·as io·n: la mal·mult·aj uz·ant·oj de tiu strat·et·o
          preter·pas·is rapid·e ; la verk·o perd·us si·an ekster·ordinar·e neces·an
          karakter·on de dogm·a fundament·ec·o, kaj […] la uz·ant·o ne hav·us la
          cert·ec·on, ke mi morgaŭ ne far·os ia·n ali·an ŝanĝ·on ; la uz·ant·o de
           nepr·e dev·as ĝi·n konstant·e ripet·ad·i, ĉar ali·e li ĝi·n
          baldaŭ forges·as ; la uz·ant·o est·as la ekspert⁽⁺⁾·o kiu inform¹·as la
          far·int·on pri kiel bon·e  mal·bon·e li far·is instrument¹·on por ĝi·a
          cel·at·a uz·o ; Esperant·o-parol·ant·oj oft·e est·as pli postul·em·aj
          komput⁹·il·--uz·ant·oj ol ali·aj ; uz·ant·o de Inter·ret·o ; post kiam la
          instal²·ad·o fin·iĝ·is, la uz·ant·o hav·as antaŭ si tre profesi·e
          aspekt¹·ant·an ekran⁸·on, kun plur⁴·aj pend·o-menu¹·oj kaj amas·et·o da
          buton·oj . {salut-nom·o}

uz·ebl·a

   1.
          Tia, ke oni pov·as uz·i ĝi·n, kvankam ebl·e ne perfekt·e taŭg·a  en
          iom el·uz·it·a stat·o: tiom da kon·ad·o de hom·oj […], tiel uz·ebl·a por
          la praktik·a viv·o ; oni dev·as favor·i per ĉiu·j uz·ebl·aj rimed·oj la
          kor·ajn, scienc·ajn, sin⁸+don·em·ajn hom·ojn, kiu·j kuraĝ·as entrepren·i
          tiu·n grand·eg·an batal·on ; tiu ĉi simbol¹·a skrib·ad·o […] est·as tre
          mal·oportun·a kaj mal·facil·e uz·ebl·a . {aplik³·ebl·a} , {sen·difekt·a}

   2.
          Funkci¹·ant·a malgraŭ iom da difekt·oj  ne perfekt·a taŭg·ec·o: la
          lantern·o […] ankoraŭ est·as uz·ebl·a ; ne ĉiu·j violonĉel·oj kost·as
          tiom da mon·o, […] vi pov·os aĉet·i uz·ebl·an instrument¹·on por cent
          gulden¹·oj . {provizor¹·a} , {surogat⁽⁺⁾·a}

uz·ind·a

          Tia, ke valor·as uz·i ĝi·n; {util·a} : la libr·o est·as bon·a kaj
          uz·ind·a por lern·ant·oj kaj lern·ig·ant·oj ; la broŝur¹·o […] pov·as
          far·iĝ·i tre taŭg·a propagand¹·il·o, uz·ind·a dum por·esper·ant·aj
          kampanj⁹·oj . {konven·a^1.a} , {oportun·a^1} , {taŭg·a}

el·uz·i

   (tr)

   1.
          Uz·i tut·e, el·ĉerp·e por tir·i plen·an util·on el io: Mi·ajn sag·ojn Mi
          ĉiu·jn el·uz·os kontraŭ ili·n ; li·a spirit·a kapabl·o ne hav·is sufiĉ·e
          da fort·o, por el·uz·i tiu·jn trezor·ojn, kiu·jn li dev·as el·uz·i
          konform·e al si·a destin¹·o ; nu, knab·in·o, el·uz·u vi·ajn ung·ojn ; [li]
          el·uz·is, kompren·ebl·e, tiu·jn pozitiv¹·ajn rezult²·ojn ; [ili] el·uz·is
          el silik·o far·it·ajn kojn·ojn por bat·i, bor·i, fos·i, tranĉ·i ;
          mal·alt·a hom·o, ekzempl·e, aspekt¹·os rid-ind·e, se li el·uz·os si·an
          plen·an voĉ·on kaj preskaŭ kri·eg·ant·e far·os la tut·an parol·ad·on ;
          nun li el·uz·as si·an plej fort·an atut·on ; mi pov·us pas·ig·i la
          post·tag-mez·on por agrabl·e el·uz·i mi·an liber·ec·on . {ekspluat²·i} ,
          {el·ĉerp·i} , {profit·i} , {util·ig·i}

   2.
          Uz·i ĝis difekt·iĝ·o; {for·uz·i} , {tro~uz·i} : [ili] el·uz·os la
          produkt·ojn de si·aj man·oj ĝis plen·a mal·nov·iĝ·o ; la sen·ĉes·a mov·ad·o
          de el·ir·o kaj de al·ir·o nask·is sen·ĉes·an frot·ad·on, kiu [la ŝnur·on]
          rapid·e el·uz·is ; la pivot⁴·oj est·as el·uz·it·aj kaj est·as ne ebl·e
          en·met·i nov·ajn . {triv⁽⁺⁾·i}

el·uz·it·aĵ·o

          Afer·o, kiu·n long·a  intens⁴·a uz·o tro difekt·is: la hom·oj mok·ad·is
          la mal·nov·an el·uz·it·aĵ·on .

for·uz·i

   (tr)

          {Konsum·i} per uz·ad·o: ĉar la sum·o est·is pli grand·a, ol li iam
          antaŭ·e for·uz·is pojare, li prov·is trov·i ali·an manier·on for·flu·ig·i
          la mon·on ; for·uz·i si·an temp·on de la neces·o al la super·flu·o ; vi
          for·uz·as vi·an energi·on de la kre·ant·a labor·o ; oni for·uz·is ĉiu·n
          farb⁸·on, […] ĉu brun·a, verd·a, viol·a, vermiljon⁽⁺⁾·a, flav·a  oranĝ·a
          ; pres·il·oj hav·as nur norm²·ajn paper-format¹·ojn, do ankaŭ dek+lini·a
          notic⁽⁺⁾·o for·uz·as foli·on A4 ; pli rapid·a procesor⁽⁺⁾·o for·uz·as pli da
          elektr¹·o ; en Strasburg⁽⁺⁾·o oni for·uz·as si·an temp·on ne nur por
          muzik·o .

fuŝ-uz·i

          Difekt·i uz·ant·e, mal·lert·e, mal·bon·e uz·i: se ne ekzist·as labor·ist·a
          organiz¹·o, la mon·o est·os donac·at·a al burĝ·a societ·o, kiu ĝi·n
          fuŝ-uz·os por propagand¹·i ĉe polic·ist·oj .

kun·uz·i

   (tr)

          Plur⁴+hom·e, sam+temp·e  komun·e uz·i: de temp·o al temp·o ebl·os ke 2
          instru·ist·oj kun·uz·os unu loĝ·ej·on .

mis·uz·i, mal·bon~uz·i

   (tr)

          Uz·i en manier·o, kiu ne est·as ĝust·a  kiu hav·as mal·bon·ajn
          sekv·ojn: mis·uz·i si·an aŭtoritat·on; vi mis·uz·as tro da lok·o ; mi
          mis·uz·is la privilegi·ojn da la parti·a funkci¹·ul·in·o ; mi sent·as, ke
          mi mis·uz·as vi·an amik·ec·on, ke mi est·as mal·honest·a, ke mi tromp·as
          vi·n ; ne mis·uz·u tiu·n ĉi figur·on, ĉar facil·e pov·as okaz·i, ke la
          aŭskult·ant·oj ne kompren·os la senc·on ; mi mal·bon~uz·is la gast-am·on
          de vi·a dom·o . {molest⁽⁺⁾·i}

tro~uz·i

   (tr)

          Uz·i super la ĝust·a, ordinar·a mezur·o: unu vort·on ankoraŭ, ŝi
          dir·is, se mi ne tro~uz·as vi·an komplez·on ; oni ekstrem·e tro~uz·is ĉi
          tiu·n kompar·on, kiu nun re·memor·ig·as io·n tut·e ali·an ; mi tim·us
          tro~uz·i vi·an tiel grand+valor·an temp·on ; li est·is dorlot·at·a,
          tro~uz·is si·an sukces·on, far·is divers·ajn frenez·aĵ·ojn ; mi·a bon·a
          eduk·it·ec·o de·ten·is mi·n tro~uz·i ili·an regal·em·on ; fid·ant·e je la
          mal·facil·a kontrol·ebl·ec·o de si·aj rakont·oj [ili] oft·e tro~uz·as la
          kred·em·on de la leg·ant·ar·o . {disip⁽⁺⁾·i} , {mal·ŝpar·i}

unu+uz·a

          Kiu est·as uz·ebl·a nur unu foj·on, post·e ne plu: volont·ul·oj
          dis·don·ad·is te·on en unu+uz·aj tas·oj .

frukt-uz·o

          Leĝ·a rajt·o, laŭ kiu iu pov·as util·ig·i afer·on, posed·aĵ·on,
          hered·aĵ·on, pren·ant·e por si·a profit·o nur la produkt·aĵ·ojn 
          rent·ojn, sed ne tuŝ·ant·e la bien·on  la kapital¹·on.

   [artikol-versi⁹·o: 1.133 2024/01/11 22:30:42 ]
     __________________________________________________________________