vidu ankaŭ la klarigojn
uz⭑·/·i
uz⭑·i
(tr)
1.
{Pren⭑·i} io·n kiel⭑ rimed⭑·on por⭑ ating⭑·i cel⭑·on: mi dev⭑·is uz⭑·i mi⭑·an
poŝ⭑·an tranĉ⭑·il·on ; vi⭑·ajn plej⭑ bon⭑·ajn jun⭑·ul·ojn kaj⭑ vi⭑·ajn azen⭑·ojn
li […] uz⭑·os por⭑ si⭑·aj labor⭑·oj ; se⭑ vi eĉ⭑ […] uz⭑·us por⭑ vi mult⭑·e da⭑
sap⭑·o, vi⭑·a mal·virt⭑·o tamen⭑ rest⭑·os ; ni uz⭑·u do⭑ ruz⭑·on ; oni uz⭑·is
help⭑·il·ojn, por⭑ sub·zon⭑·i la⭑ ŝip⭑·on ; uz⭑·i si⭑·ajn propr⭑·ajn pied⭑·ojn ;
mi posed⭑·is bot⭑·ot-ir⭑·il·on kaj⭑ komb⭑·il·on, kiu·jn mi neniam⭑ uz⭑·is ; mi
uz⭑·is nenio·n el⭑ tiu·j rajt⭑·oj ; anstataŭ⭑ la⭑ vort⭑·o je⭑ ni pov⭑·as ankaŭ⭑
uz⭑·i akuzativ⭑·on sen⭑ prepozici⭑·o ; la⭑ artikol⭑·o ‚la⭑‘ est⭑·as uz⭑·at·a
tiam⭑, kiam⭑ ni parol⭑·as pri⭑ person⭑·oj aŭ⭑ objekt⭑·oj kon⭑·at·aj ; [la⭑
ĵurnal⭑·ist·oj] uz⭑·is la⭑ imag⭑·on por⭑ el·verk⭑·i artikol⭑·ojn kun⭑ frap⭑·ant·aj
titol⭑·oj ; mi uz⭑·is la⭑ sam⭑·an pretekst⭑·on ; uz⭑·i mon⭑·on kaj⭑ admon⭑·on
kaj⭑ flat⭑·on kaj⭑ bat⭑·on (ĉiu·jn rimed⭑·ojn) ; ŝlos⭑·il·o uz⭑·at·a rust⭑·on ne⭑
kon⭑·as . {aplik³·i^2} , {util⭑·ig·i^2}
2.
{Konsum⭑·i} por⭑ kontent⭑·ig·i bezon⭑·on: uz⭑·u iom⭑ da⭑ vin⭑·o pro⭑ la⭑ stomak⭑·o
; la⭑ princ⭑·o uz⭑·is tri⭑ tag⭑·ojn por⭑ ĉi⭑ tiu vojaĝ⭑·o ; ni uz⭑·u bon⭑·e la⭑
viv⭑·on, ĉar⭑ la⭑ viv⭑·o ne⭑ est⭑·as long⭑·a . {el·uz⭑·i} , {for·uz⭑·i} , {ĝu⭑·i}
uz⭑·o
Pren⭑·o de⭑ io kiel⭑ rimed⭑·o: la⭑ elf²-knab⭑·in·o jam⭑ danc⭑·is […] ĉarm⭑·e
far⭑·ant·e uz⭑·on de⭑ si⭑·aj ŝal⭑·oj ; la⭑ brik⭑·oj […] romp⭑·iĝ·is, sed⭑ ili
ankaŭ⭑ trov⭑·is […] uz⭑·on ; far⭑·i uz⭑·on el⭑ ĉiu part⭑·et·o ; post⭑ la⭑ uz⭑·o
de⭑ la⭑ aerostat⁽⁺⁾·o mi ĝi·n for·brul⭑·ig·os ; oni bezon⭑·is jam⭑ help⭑·i al⭑ si
per⭑ pri·skrib⭑·a uz⭑·o de⭑ kelk⭑·e da⭑ vort⭑·oj ; li far⭑·is uz⭑·on de⭑ la⭑
rajt⭑·o, kiu·n oni don⭑·is al⭑ li ; mi jam⭑ per⭑ tiu ruz⭑·-~uz⭑·o ating⭑·is la⭑
cel⭑·on . {util⭑·o}
uz⭑·ad·o
Daŭr⭑·a, oft⭑·a uz⭑·o: li ordon⭑·is instru⭑·i al⭑ la⭑ Jud³·oj la⭑ uz⭑·ad·on de⭑
paf⭑-ark⭑·o ; ĝi⭑·a uz⭑·ad·o [de⭑ la⭑ artikol⭑·o] est⭑·as tia sam⭑·a kiel⭑ en⭑ la⭑
ali⭑·aj lingv⭑·oj ; solv⭑·i la⭑ demand⭑·on, kia nom⭑·e art⭑·a lingv⭑·o est⭑·os
en·konduk⭑·it·a en⭑ komun⭑·an uz⭑·ad·on ; la⭑ praktik⭑·a uz⭑·ad·o de⭑ ni⭑·a lingv⭑·o
far⭑·iĝ·as ĉiam⭑ pli⭑ kaj⭑ pli⭑ grand⭑·a ; ĉambr⭑·o, okup⭑·it·a de⭑ fraŭl⭑-in⭑·o
[…] por⭑ ŝi⭑·a propr⭑·a uz⭑·ad·o ; jun⭑·ul·oj ten⭑·is sub⭑ la⭑ brak⭑·o grand⭑·ajn
libr⭑·ojn […] du⭑·on·e dis·ŝir⭑·it·ajn de⭑ uz⭑·ad·o .
uz⭑·aĵ·o
Ĉio, kio·n oni uz⭑·as: ambaŭ⭑ uz⭑·aĵ·oj sekv⭑·e de⭑ tro⭑ mult⭑·a frot⭑·ad·o
est⭑·is proksim⭑·a al⭑ for·viŝ⭑·iĝ·o ; ne⭑ ignor²·u klasik¹·ajn […] am⭑·--uz⭑·aĵ·ojn
. {aparat¹·o} , {il⭑·o} , {material⭑·o^1} , {rimed⭑·o}
uz⭑·ant·o
Tiu, kiu uz⭑·as io·n: la⭑ mal·mult⭑·aj uz⭑·ant·oj de⭑ tiu strat⭑·et·o
preter·pas⭑·is rapid⭑·e ; la⭑ verk⭑·o perd⭑·us si⭑·an ekster·ordinar⭑·e neces⭑·an
karakter⭑·on de⭑ dogm⭑·a fundament⭑·ec·o, kaj⭑ […] la⭑ uz⭑·ant·o ne⭑ hav⭑·us la⭑
cert⭑·ec·on, ke⭑ mi morgaŭ⭑ ne⭑ far⭑·os ia·n ali⭑·an ŝanĝ⭑·on ; la⭑ uz⭑·ant·o de⭑
nepr⭑·e dev⭑·as ĝi·n konstant⭑·e ripet⭑·ad·i, ĉar⭑ ali⭑·e li ĝi·n
baldaŭ⭑ forges⭑·as ; la⭑ uz⭑·ant·o est⭑·as la⭑ ekspert⁽⁺⁾·o kiu inform¹·as la⭑
far⭑·int·on pri⭑ kiel⭑ bon⭑·e aŭ⭑ mal·bon⭑·e li far⭑·is instrument¹·on por⭑ ĝi⭑·a
cel⭑·at·a uz⭑·o ; Esperant⭑·o-parol⭑·ant·oj oft⭑·e est⭑·as pli⭑ postul⭑·em·aj
komput⁹·il·--uz⭑·ant·oj ol⭑ ali⭑·aj ; uz⭑·ant·o de⭑ Inter·ret⭑·o ; post⭑ kiam⭑ la⭑
instal²·ad·o fin⭑·iĝ·is, la⭑ uz⭑·ant·o hav⭑·as antaŭ⭑ si tre⭑ profesi⭑·e
aspekt¹·ant·an ekran⁸·on, kun⭑ plur⁴·aj pend⭑·o-menu¹·oj kaj⭑ amas⭑·et·o da⭑
buton⭑·oj . {salut⭑-nom⭑·o}
uz⭑·ebl·a
1.
Tia, ke⭑ oni pov⭑·as uz⭑·i ĝi·n, kvankam⭑ ebl⭑·e ne⭑ perfekt⭑·e taŭg⭑·a aŭ⭑ en⭑
iom⭑ el·uz⭑·it·a stat⭑·o: tiom⭑ da⭑ kon⭑·ad·o de⭑ hom⭑·oj […], tiel⭑ uz⭑·ebl·a por⭑
la⭑ praktik⭑·a viv⭑·o ; oni dev⭑·as favor⭑·i per⭑ ĉiu·j uz⭑·ebl·aj rimed⭑·oj la⭑
kor⭑·ajn, scienc⭑·ajn, sin⁸+don⭑·em·ajn hom⭑·ojn, kiu·j kuraĝ⭑·as entrepren⭑·i
tiu·n grand⭑·eg·an batal⭑·on ; tiu ĉi⭑ simbol¹·a skrib⭑·ad·o […] est⭑·as tre⭑
mal·oportun⭑·a kaj⭑ mal·facil⭑·e uz⭑·ebl·a . {aplik³·ebl·a} , {sen·difekt⭑·a}
2.
Funkci¹·ant·a malgraŭ⭑ iom⭑ da⭑ difekt⭑·oj aŭ⭑ ne⭑ perfekt⭑·a taŭg⭑·ec·o: la⭑
lantern⭑·o […] ankoraŭ⭑ est⭑·as uz⭑·ebl·a ; ne⭑ ĉiu·j violonĉel⭑·oj kost⭑·as
tiom⭑ da⭑ mon⭑·o, […] vi pov⭑·os aĉet⭑·i uz⭑·ebl·an instrument¹·on por⭑ cent⭑
gulden¹·oj . {provizor¹·a} , {surogat⁽⁺⁾·a}
uz⭑·ind·a
Tia, ke⭑ valor⭑·as uz⭑·i ĝi·n; {util⭑·a} : la⭑ libr⭑·o est⭑·as bon⭑·a kaj⭑
uz⭑·ind·a por⭑ lern⭑·ant·oj kaj⭑ lern⭑·ig·ant·oj ; la⭑ broŝur¹·o […] pov⭑·as
far⭑·iĝ·i tre⭑ taŭg⭑·a propagand¹·il·o, uz⭑·ind·a dum⭑ por·esper⭑·ant·aj
kampanj⁹·oj . {konven⭑·a^1.a} , {oportun⭑·a^1} , {taŭg⭑·a}
el·uz⭑·i
(tr)
1.
Uz⭑·i tut⭑·e, el·ĉerp⭑·e por⭑ tir⭑·i plen⭑·an util⭑·on el⭑ io: Mi⭑·ajn sag⭑·ojn Mi
ĉiu·jn el·uz⭑·os kontraŭ⭑ ili·n ; li⭑·a spirit⭑·a kapabl⭑·o ne⭑ hav⭑·is sufiĉ⭑·e
da⭑ fort⭑·o, por⭑ el·uz⭑·i tiu·jn trezor⭑·ojn, kiu·jn li dev⭑·as el·uz⭑·i
konform⭑·e al⭑ si⭑·a destin¹·o ; nu⭑, knab⭑·in·o, el·uz⭑·u vi⭑·ajn ung⭑·ojn ; [li]
el·uz⭑·is, kompren⭑·ebl·e, tiu·jn pozitiv¹·ajn rezult²·ojn ; [ili] el·uz⭑·is
el⭑ silik⭑·o far⭑·it·ajn kojn⭑·ojn por⭑ bat⭑·i, bor⭑·i, fos⭑·i, tranĉ⭑·i ;
mal·alt⭑·a hom⭑·o, ekzempl⭑·e, aspekt¹·os rid⭑-ind⭑·e, se⭑ li el·uz⭑·os si⭑·an
plen⭑·an voĉ⭑·on kaj⭑ preskaŭ⭑ kri⭑·eg·ant·e far⭑·os la⭑ tut⭑·an parol⭑·ad·on ;
nun⭑ li el·uz⭑·as si⭑·an plej⭑ fort⭑·an atut⭑·on ; mi pov⭑·us pas⭑·ig·i la⭑
post·tag⭑-mez⭑·on por⭑ agrabl⭑·e el·uz⭑·i mi⭑·an liber⭑·ec·on . {ekspluat²·i} ,
{el·ĉerp⭑·i} , {profit⭑·i} , {util⭑·ig·i}
2.
Uz⭑·i ĝis⭑ difekt⭑·iĝ·o; {for·uz⭑·i} , {tro⭑~uz⭑·i} : [ili] el·uz⭑·os la⭑
produkt⭑·ojn de⭑ si⭑·aj man⭑·oj ĝis⭑ plen⭑·a mal·nov⭑·iĝ·o ; la⭑ sen·ĉes⭑·a mov⭑·ad·o
de⭑ el·ir⭑·o kaj⭑ de⭑ al·ir⭑·o nask⭑·is sen·ĉes⭑·an frot⭑·ad·on, kiu [la⭑ ŝnur⭑·on]
rapid⭑·e el·uz⭑·is ; la⭑ pivot⁴·oj est⭑·as el·uz⭑·it·aj kaj⭑ est⭑·as ne⭑ ebl⭑·e
en·met⭑·i nov⭑·ajn . {triv⁽⁺⁾·i}
el·uz⭑·it·aĵ·o
Afer⭑·o, kiu·n long⭑·a aŭ⭑ intens⁴·a uz⭑·o tro⭑ difekt⭑·is: la⭑ hom⭑·oj mok⭑·ad·is
la⭑ mal·nov⭑·an el·uz⭑·it·aĵ·on .
for·uz⭑·i
(tr)
{Konsum⭑·i} per⭑ uz⭑·ad·o: ĉar⭑ la⭑ sum⭑·o est⭑·is pli⭑ grand⭑·a, ol⭑ li iam⭑
antaŭ⭑·e for·uz⭑·is pojare, li prov⭑·is trov⭑·i ali⭑·an manier⭑·on for·flu⭑·ig·i
la⭑ mon⭑·on ; for·uz⭑·i si⭑·an temp⭑·on de⭑ la⭑ neces⭑·o al⭑ la⭑ super·flu⭑·o ; vi
for·uz⭑·as vi⭑·an energi⭑·on de⭑ la⭑ kre⭑·ant·a labor⭑·o ; oni for·uz⭑·is ĉiu·n
farb⁸·on, […] ĉu⭑ brun⭑·a, verd⭑·a, viol⭑·a, vermiljon⁽⁺⁾·a, flav⭑·a aŭ⭑ oranĝ⭑·a
; pres⭑·il·oj hav⭑·as nur⭑ norm²·ajn paper⭑-format¹·ojn, do⭑ ankaŭ⭑ dek⭑+lini⭑·a
notic⁽⁺⁾·o for·uz⭑·as foli⭑·on A4 ; pli⭑ rapid⭑·a procesor⁽⁺⁾·o for·uz⭑·as pli⭑ da⭑
elektr¹·o ; en⭑ Strasburg⁽⁺⁾·o oni for·uz⭑·as si⭑·an temp⭑·on ne⭑ nur⭑ por⭑
muzik⭑·o .
fuŝ⭑-uz⭑·i
Difekt⭑·i uz⭑·ant·e, mal·lert⭑·e, mal·bon⭑·e uz⭑·i: se⭑ ne⭑ ekzist⭑·as labor⭑·ist·a
organiz¹·o, la⭑ mon⭑·o est⭑·os donac⭑·at·a al⭑ burĝ⭑·a societ⭑·o, kiu ĝi·n
fuŝ⭑-uz⭑·os por⭑ propagand¹·i ĉe⭑ polic⭑·ist·oj .
kun·uz⭑·i
(tr)
Plur⁴+hom⭑·e, sam⭑+temp⭑·e aŭ⭑ komun⭑·e uz⭑·i: de⭑ temp⭑·o al⭑ temp⭑·o ebl⭑·os ke⭑ 2
instru⭑·ist·oj kun·uz⭑·os unu⭑ loĝ⭑·ej·on .
mis·uz⭑·i, mal·bon⭑~uz⭑·i
(tr)
Uz⭑·i en⭑ manier⭑·o, kiu ne⭑ est⭑·as ĝust⭑·a aŭ⭑ kiu hav⭑·as mal·bon⭑·ajn
sekv⭑·ojn: mis·uz⭑·i si⭑·an aŭtoritat⭑·on; vi mis·uz⭑·as tro⭑ da⭑ lok⭑·o ; mi
mis·uz⭑·is la⭑ privilegi⭑·ojn da⭑ la⭑ parti⭑·a funkci¹·ul·in·o ; mi sent⭑·as, ke⭑
mi mis·uz⭑·as vi⭑·an amik⭑·ec·on, ke⭑ mi est⭑·as mal·honest⭑·a, ke⭑ mi tromp⭑·as
vi·n ; ne⭑ mis·uz⭑·u tiu·n ĉi⭑ figur⭑·on, ĉar⭑ facil⭑·e pov⭑·as okaz⭑·i, ke⭑ la⭑
aŭskult⭑·ant·oj ne⭑ kompren⭑·os la⭑ senc⭑·on ; mi mal·bon⭑~uz⭑·is la⭑ gast⭑-am⭑·on
de⭑ vi⭑·a dom⭑·o . {molest⁽⁺⁾·i}
tro⭑~uz⭑·i
(tr)
Uz⭑·i super⭑ la⭑ ĝust⭑·a, ordinar⭑·a mezur⭑·o: unu⭑ vort⭑·on ankoraŭ⭑, ŝi
dir⭑·is, se⭑ mi ne⭑ tro⭑~uz⭑·as vi⭑·an komplez⭑·on ; oni ekstrem⭑·e tro⭑~uz⭑·is ĉi⭑
tiu·n kompar⭑·on, kiu nun⭑ re·memor⭑·ig·as io·n tut⭑·e ali⭑·an ; mi tim⭑·us
tro⭑~uz⭑·i vi⭑·an tiel⭑ grand⭑+valor⭑·an temp⭑·on ; li est⭑·is dorlot⭑·at·a,
tro⭑~uz⭑·is si⭑·an sukces⭑·on, far⭑·is divers⭑·ajn frenez⭑·aĵ·ojn ; mi⭑·a bon⭑·a
eduk⭑·it·ec·o de·ten⭑·is mi·n tro⭑~uz⭑·i ili⭑·an regal⭑·em·on ; fid⭑·ant·e je⭑ la⭑
mal·facil⭑·a kontrol⭑·ebl·ec·o de⭑ si⭑·aj rakont⭑·oj [ili] oft⭑·e tro⭑~uz⭑·as la⭑
kred⭑·em·on de⭑ la⭑ leg⭑·ant·ar·o . {disip⁽⁺⁾·i} , {mal·ŝpar⭑·i}
unu⭑+uz⭑·a
Kiu est⭑·as uz⭑·ebl·a nur⭑ unu⭑ foj⭑·on, post⭑·e ne⭑ plu⭑: volont⭑·ul·oj
dis·don⭑·ad·is te⭑·on en⭑ unu⭑+uz⭑·aj tas⭑·oj .
frukt⭑-uz⭑·o
Leĝ⭑·a rajt⭑·o, laŭ⭑ kiu iu pov⭑·as util⭑·ig·i afer⭑·on, posed⭑·aĵ·on,
hered⭑·aĵ·on, pren⭑·ant·e por⭑ si⭑·a profit⭑·o nur⭑ la⭑ produkt⭑·aĵ·ojn aŭ⭑
rent⭑·ojn, sed⭑ ne⭑ tuŝ⭑·ant·e la⭑ bien⭑·on aŭ⭑ la⭑ kapital¹·on.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.133 2024/01/11 22:30:42 ]
__________________________________________________________________