veget⭑·/·i

veget⭑·i

   (ntr)

   1.
          Plen⭑·um·i la⭑ funkci¹·ojn, el⭑ kiu·j konsist⭑·as la⭑ viv⭑·o de⭑ veget⭑·aĵ·o:
          ĉio, kio veget⭑·as en⭑ la⭑ natur⭑·o; du⭑-tri⭑ veget⭑·ant·aj pom⭑-arb⭑·oj kaj⭑
          ver⭑·a dens⭑·ej·o de⭑ siring⭑·oj ; pro⭑ la⭑ mal·varm⭑·a klimat⭑·o vit⁸·o ne⭑
          veget⭑·as en⭑ Irland⁸·o . {kresk⭑·i^2}

   2.
          Viv⭑·i sen·emoci³·an, inert⁴·an viv⭑·on, kiel⭑ veget⭑·aĵ·o: en⭑ Pariz⭑·o oni
          viv⭑·as, en⭑ provinc⭑·o oni veget⭑·as; [mi·n] las⭑·u veget⭑·i en⭑ la⭑
          sen·glor⭑·ec·o ; la⭑ dir⭑·it·aj asoci¹·oj apenaŭ⭑ veget⭑·is, barakt⭑·ant·e
          kontraŭ⭑ organiz¹·aj, financ¹·aj kaj⭑ intern⭑·aj mal·facil⭑·aĵ·oj ; dum⭑
          mult⭑·aj E-organizoj veget⭑·as, la⭑ brazil⁸·a Esperant⭑·o-mov⭑·ad·o bol⭑·eg·as
          ; bon⭑·a fil⭑·' de⭑ bon⭑·a sklav⭑·o ⫽ modest⭑·e en⭑ angul⭑·' veget⭑·is .

   {ekzist⭑·i} , {viv⭑·i}

veget⭑·aĵ·o

          Eŭkariot⁽⁺⁾·a {viv⭑·aĵ·o} , kies⭑ ĉel⭑·oj hav⭑·as firm⭑·an vand⁹·on el⭑ celuloz²·o
          aŭ⭑ kitin⁽⁺⁾·o, oft⭑·e klorofil⁽⁺⁾·on por⭑ aŭtotrof⁽⁺⁾·a nutr⭑·iĝ·o, sed⭑ kiu·j, ali⭑·e
          ol⭑ {animal⁸·oj} , ordinar⭑·e ne⭑ pov⭑·as trans·port⭑·i si·n: la⭑ best⭑·oj kaj⭑
          veget⭑·aĵ·oj viv⭑·as, la⭑ mineral¹·oj ne⭑ viv⭑·as ; grimp³·ant·a veget⭑·aĵ·o ;
          figur⭑·oj de⭑ best⭑·oj (falk⭑·o, hund⭑·o, lup⭑·o, skorpi⭑·o ktp) aŭ⭑ de⭑
          veget⭑·aĵ·oj (kan⭑·o, palm⭑·o, sikomor⁽⁺⁾·o ktp) ; kultur¹·a veget⭑·aĵ·o (gren⭑·o
          ktp); sovaĝ⭑·a veget⭑·aĵ·o; kanab⭑·o – popular²·a drog⭑·a veget⭑·aĵ·o ; ĉar⭑
          simil⭑·e al⭑ herb⭑·o ili rapid⭑·e de·hak⭑·iĝ·as, kaj⭑ kiel⭑ verd⭑·a veget⭑·aĵ·o
          ili for·velk⭑·as ; nomenklatur⁽⁺⁾·o est⭑·as […] en⭑ zoologi⭑·o kaj⭑ botanik¹·o
          special⭑·e la⭑ nom⭑·ar·o de⭑ animal⁸·oj kaj⭑ veget⭑·aĵ·oj . vi est⭑·as
          veget⭑·aĵ·oj, kies⭑ trunk⭑·et·oj, eduk⭑·it·aj en⭑ oranĝeri⁽⁺⁾·oj, ne⭑ hav⭑·as la⭑
          fort⭑·on, por⭑ kontraŭ·star⭑·i al⭑ vent⭑·oj kaj⭑ fulm⭑·o-tondr⭑·oj! .
          {kresk⭑·aĵ·o^1} , {plant⭑·o^2}

veget⭑·aĵ·a

          Rilat⭑·a al⭑ veget⭑·aĵ·oj: la⭑ veget⭑·aĵ·a {regn⭑·o} ; ĉu⭑ la⭑ vegan⁽⁺⁾·a (pur⭑·e
          veget⭑·aĵ·a) diet¹·o est⭑·as bon⭑+gust⭑·a kaj⭑ sufiĉ⭑·a por⭑ la⭑ korp⭑·aj bezon⭑·oj
          ? bracelet²·oj far⭑·it·aj el⭑ veget⭑·aĵ·aj material⭑·oj ; kiel⭑ veget⭑·aĵ·a
          tapiŝ⭑·o tie kresk⭑·is nur⭑ ranunkol⭑·oj ; dum⭑ la⭑ ses⭑ jar⭑·oj de⭑ la⭑
          unu⭑+ton⭑·a kaj⭑ preskaŭ⭑ veget⭑·aĵ·a ekzist⭑·ad·o, kiu·n Fernand⁽⁺⁾·o pas⭑·ig·is en⭑
           li viv⭑·is nur⭑ per⭑ si⭑·aj memor⭑·oj .

veget⭑·aĵ·ar·o

          Tut⭑·o de⭑ la⭑ veget⭑·aĵ·oj de⭑ region⭑·o aŭ⭑ de⭑ la⭑ mond⭑·o: la⭑ veget⭑·aĵ·ar·o de⭑
          la⭑ Insul⭑·oj de⭑  est⭑·as mal·alt⭑·aĵ·a plu·varb⭑-ar⭑·o ;
          scienc⭑·ist·oj […] stud¹·as la⭑ rilat⭑·ojn inter⭑ la⭑ veget⭑·aĵ·ar·o, faŭn⁽⁺⁾·o
          kaj⭑ la⭑ hom⭑·oj de⭑ tiu ankoraŭ⭑ ne⭑ esplor⭑·at·a region⭑·o ; ŝat⭑·at·a
          turism²·a al·ven⭑-punkt⭑·o [pro⭑ la⭑] bel⭑·eg·a mar⭑·o kaj⭑ riĉ⭑·a veget⭑·aĵ·ar·o .

ĉambr⭑·a veget⭑·aĵ·o

          Veget⭑·aĵ·o kiu·n oni ten⭑·as en⭑ ĉambr⭑·o kiel⭑ ornam⭑·on.

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.37 2023/10/21 16:50:35 ]
     __________________________________________________________________