vidu ankaŭ la klarigojn
ver⭑·/·a
ver⭑·a
1.
Konform⭑·a al⭑ la⭑ real¹·o: mi vol⭑·as, ke⭑ tio, kio·n mi dir⭑·is, est⭑·u ver⭑·a
; [ili] dir⭑·as ordinar⭑·e, ke⭑ ili hav⭑·as la⭑ plej⭑ bon⭑·ajn ide⭑·ojn, […]
tio est⭑·as ne⭑ ver⭑·a ; la⭑ vort⭑·oj de⭑ la⭑ kurac⭑·ist·o montr⭑·iĝ·is ver⭑·aj ;
la⭑ fakt¹·o, pri⭑ kiu parol⭑·is sinjor⭑·in·o , est⭑·is tut⭑·e ver⭑·a ;
ne⭑ est⭑·as ver⭑·a eĉ⭑ du⭑·on·o de⭑ tio, kio·n ili dir⭑·as ; Salomon⁽⁺⁾·o mem⭑ ne⭑
solv⭑·os, kio en⭑ ĝi est⭑·as ver⭑·a kaj⭑ kio mal·ver⭑·a ; mi cert⭑·ig·as, ke⭑
mi⭑·a sol⭑·a supoz⭑·o est⭑·as ver⭑·a ; mi ne⭑ pov⭑·as […] akcept⭑·i kiel⭑ ver⭑·ajn
la⭑ fakt¹·ojn, kiu·j mi·n kulp⭑·ig·as ; kompar⭑·ant·e la⭑ kun·tekst⭑·an
traduk⭑·on en⭑ la⭑ ali⭑·aj lingv⭑·oj, oni facil⭑·e trov⭑·os la⭑ ver⭑·an senc⭑·on
de⭑ ĉiu vort⭑·o ; ne⭑ ĉiu raport⭑·o est⭑·as ver⭑·a vort⭑·o ; {objektiv²·a} ,
{real¹·a}
2.
Konform⭑·a al⭑ la⭑ real¹·o ne⭑ nur⭑ {ŝajn⭑·e} sed⭑ fund⭑·e; ne⭑ {tromp⭑·ant·a} :
mi trans·ir⭑·as al⭑ la⭑ ver⭑·a tem⭑·o de⭑ mi⭑·a hodiaŭ⭑·a parol⭑·ad·o ; Vi est⭑·as
Di⭑·o, kaj⭑ Vi⭑·aj vort⭑·oj est⭑·as ver⭑·aj ; ŝajn⭑·as al⭑ mi, ke⭑ ven⭑·is mi⭑·a
ver⭑·a fianĉ⭑·o ; mi ne⭑ est⭑·as ver⭑·a fiŝ⭑·o, mi est⭑·as sorĉ⭑·it·a princ⭑·o ;
li don⭑·u la⭑ ver⭑·an reĝ⭑·an vin⭑·on ; [ili] tiel⭑ pur⭑·e ord⭑·ig·is la⭑
dom⭑·et·on, ke⭑ est⭑·is ver⭑·a plezur⭑·o rigard⭑·i intern⭑·en ; tio est⭑·as
ver⭑·aj perl⭑·oj […] ili valor⭑·as pli⭑ mult⭑·e ol⭑ vi⭑·a tut⭑·a regn⭑·o ; la⭑
ortografi¹·o en⭑ la⭑ pli·mult⭑·o da⭑ lingv⭑·oj prezent⭑·as ver⭑·an kruc⭑·on por⭑
la⭑ lern⭑·ant·o ; ni hav⭑·us sekv⭑·e ne⭑ lingv⭑·on inter·naci⭑·an en⭑ la⭑ ver⭑·a
senc⭑·o de⭑ tiu ĉi⭑ vort⭑·o, sed⭑ nur⭑ lingv⭑·on inter·naci⭑·an por⭑ la⭑ pli⭑
alt⭑·aj klas⭑·oj de⭑ la⭑ societ⭑·o ; la⭑ eklezi¹·o for·ig⭑·is ili·n de⭑ la⭑ ver⭑·a
Di⭑·o ; ŝi sent⭑·as al⭑ ci ver⭑·an amik⭑·ec·on ; ver⭑·a opini⭑·o montr⭑·iĝ·as en⭑
ebri¹·o ; ver⭑·a kiel⭑ vort⭑·o de⭑ profet⭑·o . {aŭtent⁽⁺⁾·a} , {efektiv⭑·a}
{ideal¹·a} , {nobl⭑·a} , {propr⭑·a^2} , {valor⭑·a^2}
ver⭑·e
1.
Laŭ⭑ ver⭑·a manier⭑·o: la⭑ ĉagren⭑·o kaj⭑ la⭑ ĵaluz⭑·o li·n ver⭑·e mal·san⭑·ig·is ;
tim⭑·u do⭑ la⭑ Etern⭑·ul·on, kaj⭑ serv⭑·u al⭑ Li fidel⭑·e kaj⭑ ver⭑·e ; ver⭑·e
bel⭑·a plezur⭑·o! ; mi ne⭑ ver⭑·e parol⭑·as la⭑ lingv⭑·on, mi ĝi·n kompren⭑·as
; mi decid⭑·is ver⭑·e ag⭑·ad·i por⭑ Esperant⭑·o ; se⭑ mi est⭑·us ver⭑·e bon⭑·a
frat⭑·in·o, mi parol⭑·us al⭑ vi predik⭑·ojn ; mi ver⭑·e pov⭑·us ek·mal·am⭑·i vi·n
por⭑ tiu strang⭑·a mal·ŝat⭑·ad·o de⭑ vir⭑·in·oj ; kio·n ni ver⭑·e bezon⭑·as, Di⭑·o
ĝi·n don⭑·as . {honest⭑·e} , {serioz⭑·e}
2.
Por⭑ dir⭑·i la⭑ ver⭑·on, {verd⭑+ir⭑·e} ; {ja⭑} : ili dir⭑·is unu⭑ al⭑ ali⭑·a:
ver⭑·e ni est⭑·as kulp⭑·aj pro⭑ ni⭑·a frat⭑·o ; ver⭑·e, ver⭑·e, mi dir⭑·as al⭑ vi,
ke⭑ unu⭑ el⭑ vi mi·n perfid⭑·os ; ĉu⭑ ne⭑ ver⭑·e ? la⭑ soldat⭑·o, ver⭑·e, est⭑·is
ĉi⭑ tie, sed⭑ mi observ⭑·is li·n, li el·ir⭑·is pren⭑·int·e nenio·n ; ver⭑·e mi
iom⭑ turment⭑·is vi·n, sed⭑ tio ne⭑ kost⭑·is al⭑ vi la⭑ viv⭑·on ; dum⭑
moment⭑·o ŝi de·nov⭑·e pens⭑·is pri⭑ nenio, aŭ⭑, pli⭑ ver⭑·e, ŝi jam⭑
sen·konsci⭑·e, sed⭑ sen·ĉes⭑·e ripet⭑·ad·is en⭑ si⭑·aj pens⭑·oj: mi ne⭑
pov⭑·o-sci⭑·as ! ĉiu el⭑ vi, ver⭑·e, hav⭑·is la⭑ okaz⭑·on aŭd⭑·i tre⭑ mult⭑·ajn
atak⭑·ojn . {efektiv⭑·e} , {fakt¹·e} , {konced⁸·ind·e}
ver⭑·o
Tio kio est⭑·as ver⭑·a, real¹·a, ne⭑ ŝajn⭑·a: oni dir⭑·as, ke⭑ la⭑ ver⭑·o ĉiam⭑
venk⭑·as ; oni esplor⭑·os vi⭑·ajn vort⭑·ojn, ĉu⭑ vi dir⭑·is la⭑ ver⭑·on ; en⭑
juĝ⭑·o ne⭑ klin⭑·iĝ·u al⭑ la⭑ opini⭑·o de⭑ la⭑ pli·mult⭑·o, por⭑ de·klin⭑·iĝ·i de⭑ la⭑
ver⭑·o ; mi ne⭑ far⭑·us la⭑ erar⭑·on, se⭑ li antaŭ⭑·e dir⭑·us al⭑ mi la⭑ ver⭑·on
; jen⭑ est⭑·as la⭑ tut⭑·a ver⭑·o, kiu·n mi el·dir⭑·as kun⭑ du⭑·obl·a mal·ĝoj⭑·o ;
est⭑·as ver⭑·o, ke⭑ pas⭑·as ordinar⭑·e kelk⭑·a temp⭑·o en⭑ ŝancel⭑·iĝ·ad·o, kaj⭑
tiu ĉi⭑ ŝancel⭑·iĝ·ad·o est⭑·as ordinar⭑·e kaŭz⭑·at·a de⭑ la⭑ plej⭑ sen·senc⭑·aj
pretekst⭑·oj ; tiu ĉi⭑ templ¹·o dev⭑·as eduk⭑·ad·i la⭑ jun⭑·ul·ojn kiel⭑
batal⭑·ant·ojn por⭑ la⭑ ver⭑·o, bon⭑·o, just⭑·ec·o kaj⭑ ĉiu+hom⭑·a frat⭑·ec·o ; kun⭑
ver⭑·o sever⭑·a komerc⭑·aĵ·o for·velk⭑·os ; dir⭑·i la⭑ pur⭑·an ver⭑·on ;
mal·saĝ⭑·ul·o kaj⭑ infan⭑·o parol⭑·as la⭑ ver⭑·on .
ver⭑·aĵ·o
Ide⭑·o de⭑ io, kio est⭑·as konform⭑·a al⭑ la⭑ real¹·o; {fakt¹·o} : decid⭑·oj
antikv⭑·aj far⭑·iĝ·is efektiv⭑·aĵ·oj kaj⭑ ver⭑·aĵ·oj ; ĉar⭑ neniu al⭑ ili
kontraŭ·parol⭑·is, tio kompren⭑·ebl·e est⭑·is rigard⭑·at·a kiel⭑ ver⭑·aĵ·o ;
sen·dub⭑·e sonĝ⭑·oj baldaŭ⭑ far⭑·iĝ·os ver⭑·aĵ·oj ; konvink⭑·it·a, ke⭑ li⭑·a
atest⭑·o est⭑·os nur⭑ la⭑ kon⭑·ig·o de⭑ la⭑ plej⭑ ne·pro·test⁹·ebl·a ver⭑·aĵ·o ; de⭑
tiu moment⭑·o, est⭑·is akcept⭑·it·e, kiel⭑ ver⭑·aĵ·o tut⭑·e ne⭑ diskut¹-ebl⭑·a, ke⭑
la⭑ riĉ⭑·aĵ·oj de⭑ l’ eks·sub·reg⭑·ist·o de·ven⭑·is de⭑ trezor⭑·o iam⭑ trov⭑·it·a de⭑
li . {re·al·aĵ⭑·o}
ver⭑·ec·o
Ec⭑·o de⭑ tio, kio est⭑·as ver⭑·a, kon⭑·it·a kiel⭑ ver⭑·a: vi⭑·an plej⭑ jun⭑·an
frat⭑·on ven⭑·ig·u al⭑ mi, por⭑ ke⭑ pruv⭑·iĝ·u la⭑ ver⭑·ec·o de⭑ vi⭑·aj vort⭑·oj ;
don⭑·u al⭑ mi sign⭑·on de⭑ ver⭑·ec·o ; la⭑ ver⭑·ec·o de⭑ Di⭑·o ; li tut⭑·e ne⭑
dub⭑·is pri⭑ la⭑ ver⭑·ec·o de⭑ tiu·j vort⭑·oj ; li⭑·a tut⭑·a libertinism⁽⁺⁾·o fal⭑·is
antaŭ⭑ la⭑ ver⭑·ec·o de⭑ l'⭑ fakt¹·o, ke⭑ ne⭑ est⭑·as permes⭑·it·e al⭑ iu ajn⭑
rid⭑·i la⭑ titol⭑·ojn de⭑ l'⭑ faraon⁽⁺⁾·o ; nur⭑ ŝi⭑·a est⭑·ont·ec·o est⭑·is
pruv⭑·ont·a la⭑ ver⭑·ec·on aŭ⭑ erar⭑·ec·on de⭑ tiu ŝi⭑·a opini⭑·o ; la⭑ ver⭑·ec·o
mi·n dev⭑·ig·as dir⭑·i, ke⭑ li ne⭑ far⭑·is plen⭑·an konfes⭑·on .
ver⭑·em·a
Inklin⭑·a ĉiam⭑ dir⭑·i la⭑ ver⭑·on, {sincer⭑·a} : Di⭑·o indulg⭑·em·a kaj⭑
kompat⭑·em·a, mult⭑·e~pacienc⭑·a, favor⭑+kor⭑·a, kaj⭑ ver⭑·em·a ; por⭑ est⭑·i tut⭑·e
ver⭑·em·a, mi dev⭑·as menci³·i unu⭑ escept⭑·on ; nur⭑ iu·j ver⭑·em·aj
mal·sprit⭑·ul·oj en⭑ simil⭑·aj okaz⭑·oj pov⭑·as defend⭑·i la⭑ ver⭑·on kaj⭑ subit⭑·e
ek·dub⭑·i . {honest⭑·a^1}
ver⭑·em·o
Sen·kaŝ⭑·a kondut⭑·o kun⭑ {verd⭑+ir⭑·em·o} , kun⭑ {sincer⭑·ec·o} ; alt⭑·a taks⭑·o
de⭑ tiu·j kvalit¹·oj: tuŝ⭑·int·e la⭑ demand⭑·on pri⭑ la⭑ ver⭑·em·o de⭑ la⭑
orator¹·o, ni ne⭑ pov⭑·as ne⭑ re·menci³·i, ke⭑ la⭑ ver⭑·o est⭑·as relativ²·a ; li
vol⭑·is rigard⭑·ig·i al⭑ la⭑ natur⭑·o kaj⭑ al⭑ la⭑ kamp⭑·ar·an·a viv⭑·o kun⭑ ver⭑·em·o
kaj⭑ takt¹·o .
ver⭑·ig·i
1.
Ig⭑·i ver⭑·a: li merit⭑·us, ke⭑ ŝi ver⭑·ig·u tio·n, kio·n li dir⭑·is kaj⭑, se⭑
mi est⭑·us sur⭑ ŝi⭑·a lok⭑·o, mi ne⭑ long⭑·e marĉand⭑·us .
2.
(p.p. matematik¹·a objekt⭑·o , rilat⭑·e {predikat⭑·on} ) Est⭑·i
tia, ke⭑ est⭑·as ver⭑·a: trov⭑·u la⭑ nombr⭑·ojn, kiu·j ver⭑·ig·as la⭑
ekvaci²·on (kiu·j ver⭑·ig·as la⭑ predikat⭑·on „ “).
ver⭑·ism·o
Ital⁸-de·ven⭑·a {realism³·a} skol³·o, precip⭑·e muzik⭑·a kaj⭑ beletr⁹·a,
popular²·a fin⭑·e de⭑ la⭑ 19a kaj⭑ komenc⭑·e de⭑ la⭑ 20a jar⭑-cent⭑·oj:
Oliver⁽⁺⁾·o […] far⭑·iĝ·is la⭑ plej⭑ grand⭑·a kant⭑·ist·o-aktor¹-in⭑·o en⭑ ver⭑·ism·o
de⭑ ni⭑·aj temp⭑·oj .
en·ver⭑·e
Laŭ⭑ fund⭑·e pri·pens⭑·it·a ver⭑·o: la⭑ mal·nov⭑·a grand⭑~ĉambr⭑·o est⭑·is tiel⭑
ornam⭑·it·a kaj⭑ pur⭑·a kaj⭑ tiel⭑ plen⭑·a de⭑ odor⭑·o de⭑ flor⭑·oj kaj⭑ foli⭑·oj,
ke⭑ neniu rimark⭑·is, kiel⭑ kaduk⭑·a kaj⭑ mal·nov⭑·a ĝi en·ver⭑·e est⭑·as ; la⭑
hom⭑·oj en·ver⭑·e rapid⭑·e mal·jun⭑·iĝ·as, sed⭑ […] ekzist⭑·as vizaĝ⭑·oj, pri⭑
kiu·j Saturn⁽⁺⁾·o ŝajn⭑·as forges⭑·i ; la⭑ filozof¹·o do⭑ est⭑·as la⭑ hom⭑·o kun⭑
laŭ+ebl⭑·e jun⭑·a, en·ver⭑·e infan⭑·a, infan⭑·e sen·kulp⭑·a kor⭑·o . {efektiv⭑·e} ,
{fakt¹·e}
mal·ver⭑·a, kontraŭ·ver⭑·a
Ne⭑ konform⭑·a la⭑ la⭑ ver⭑·o: tio est⭑·as mal·ver⭑·a! Mi ja⭑ kon⭑·as la⭑
histori⭑·on ; vi eĉ⭑ hav⭑·as pri⭑ ĝi tut⭑·e mal·ver⭑·an opini⭑·on ; ne⭑ parol⭑·u
kontraŭ⭑ vi⭑·a proksim⭑·ul·o mal·ver⭑·an atest⭑·on ; hom⭑·o, parol⭑·ant·a
kontraŭ·ver⭑·aĵ·on ; dum⭑ li serĉ⭑·is la⭑ ver⭑·on, ven⭑·is la⭑ diabl⭑·o, kiu
est⭑·as la⭑ patr⭑·o de⭑ la⭑ mal·ver⭑·o mem⭑ ; asert¹·o de⭑ mal·ver⭑·a tez⭑·o ; ĉio
ĉi⭑ li·n re·puŝ⭑·is per⭑ si⭑·a mal·ver⭑·ec·o, kvankam⭑ verd⭑+ir⭑·e li sam⭑+temp⭑·e
iom⭑ sent⭑·is kompat⭑·on ; problem¹·oj de⭑ implic⁽⁺⁾·ad·o, de⭑
antaŭ·supoz⭑·it·ec·o, de⭑ ver⭑·o-kaj⭑-mal·ver⭑·o-problem¹·oj, kiu·j efektiv⭑·e
pov⭑·as trans·salt⭑·i la⭑ lim⭑·ojn de⭑ lingvistik⁽⁺⁾·o por⭑ lok⭑·iĝ·i pli⭑ ĝust⭑·e
en⭑ logik¹·o aŭ⭑ en⭑ filozofi¹·o ; kontraŭ·ver⭑·e asert¹·i ali⭑·ul·an mis·far⭑·on
por⭑ iel⭑ profit⭑·i ; iom⭑ da⭑ mal·ver⭑·o ne⭑ est⭑·as danĝer⭑·o . {mal·ĝust⭑·a^1}
, {mensog⭑·a} , {ŝajn⭑·a} , {tromp⭑·a}
pli·ver⭑·e
{Pli·ĝust⭑·e} , {verd⭑+ir⭑·e} : rar⁽⁺⁾·a vort⭑·o […] pli·ver⭑·e atent⭑·ig·is pri⭑
silent⭑·o, ol⭑ ĝi·n ĝen⭑·is .
verv³·er·a
Laŭ·asert¹·e plen⭑·e ver⭑·a, ver⭑·a malgraŭ⭑ mal⭑·a ŝajn⭑·o: kred⭑·u mi·n, mi
parol⭑·as al⭑ vi verv³·er·an ver⭑·on ; li ne⭑ konsider⭑·as si⭑·an konstru⭑·aĵ·on
preĝ⭑·ej·o sed⭑ nur⭑ kapel⭑·o, tamen⭑ ĝi aspekt¹·as kiel⭑ verv³·er·a preĝ⭑·ej·o ;
ŝi hav⭑·is la⭑ ver⭑·an printemp⭑·an palt¹·on kaj⭑ do⭑ est⭑·is verv³·er·a dam⭑·o .
verv³·er·e
Ja⭑ ver⭑·e malgraŭ⭑ eventual¹·e ali⭑·a ŝajn⭑·o: la⭑ amuz⭑·iĝ·o est⭑·as ja⭑ sufiĉ⭑·e
gaj⭑·a afer⭑·o, sed⭑ verv³·er·e ĝi est⭑·as nur⭑ prolog¹·o al⭑ pli⭑ grav⭑·aj
afer⭑·oj ; ĉu⭑ li verv³·er·e ne⭑ ĉiam⭑ est⭑·is sam⭑·e fremd⭑·a tie ? ili est⭑·as
preskaŭ⭑ la⭑ sol⭑·aj en⭑ la⭑ tut⭑·a mond⭑·o, kiu·j postul⭑·as tiu·n idealism³·on
tiom⭑+grad⭑·e de⭑ si⭑·aj gvid⭑·ant·oj, ke⭑ por⭑ tio ili est⭑·as em⭑·aj verv³·er·e
ofer⭑·i si⭑·ajn propr⭑·ajn hom⭑·ojn . {sen·dub⭑·e}
ver⭑+am⭑·a
Serĉ⭑·ant·a la⭑ ver⭑·on, ĝi·n agnosk⁽⁺⁾·ant·a: vi el·serĉ⭑·u inter⭑ la⭑ tut⭑·a
popol⭑·o hom⭑·ojn brav⭑·ajn, tim⭑·ant·ajn Di⭑·on, hom⭑·ojn ver⭑+am⭑·ajn,
ne·profit⭑+am⭑·ajn ; ni sci⭑·as, ke⭑ vi est⭑·as ver⭑+am⭑·a, kaj⭑ instru⭑·as laŭ⭑
ver⭑·o .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.124 2023/10/24 09:26:02 ]
__________________________________________________________________