vidu ankaŭ la klarigojn
voj·/·o

voj·o

   1.
          Spac·o tra·ir·at·a por si·n mov·i de unu lok·o al ali·a: rekt·a voj·o
          est·as pli mal·long·a, ol kurb·a ; la voj·o de Pariz·o al London·o; ir·i
          per la voj·o de la aer·o (per avi⁽⁺⁾·o); montr·i al iu la voj·on al;
          tra·bor·i si·an voj·on en dens·a arb·ar·o; trov·i la bon·an voj·on; plen·a
          konsci·o pri la irata voj·o ; al la ĝarden·o de la paradiz·o ni ir·as
          per la voj·o de la mort·o ; ili jam de long·e ir·is la voj·on de ĉio
          ter·a (mort·is); inter·plekt·iĝ·as la voj·oj de mineralogi²·o kaj
          geofizik⁽⁺⁾·o; la mal·kovr·o de  kontribu³·is al la klar·ig·o de la
          voj·oj de kontaĝ⁽⁺⁾·o per la infekt·o .

        a)
                Part·o de spac·o special·e prepar·it·a por vetur·il·oj 
                pied-ir·ant·oj: tiu voj·o konduk·as al la vilaĝ·o; kiam ŝi
                aŭd·is, kio·n li vol·as, ŝi dir·is, ke li ir·u si·an voj·on, ke
                […] ŝi ne pov·as akcept·i fremd·ul·ojn ; dir·u al mi nur, kiu·n
                voj·on li ir·is ; ses hom·oj ven·is per la voj·o de la supr·a
                pord·eg·o, kiu est·as turn·it·a nord·en ; la voj·o de tiu dom·o al
                la publik·a ŝose³·o est·as tre mal·bon+stat·a privat·a voj·o ;
                publik·a, pavim·it·a, mult·e tra·pas·at·a voj·o; mastr·o en voj·o,
                serv·ant·oj en ĝoj·o ; kiu ĉe l' voj·o konstru·as, tiu·n ĉiu
                instru·as ; met·i trab·ojn sur la voj·o (mal·help·i); mal·ferm·i
                voj·on (prezent·i nov·an ebl·ec·on). {ir·ej·o} , {lini·o^3}

        b)
                Spac·o tra·ir·at·a de mov·iĝ·aĵ·o; {trajektori⁽⁺⁾·o} : voj·o de
                river·o, ŝip·o, planed·o, obus⁽⁺⁾·o, piŝt·o, hormon⁹-tril·o,
                mov·iĝ·ant·a nub·o.

   2.
          Ag-manier·o, kondut+reg·ul·o, per kiu oni pov·as ating·i cel·on: ir·i
          si·an ĝust·an voj·on ; en·ir·i voj·on (komenc·i); ne ir·u du voj·ojn per
          unu foj·o; laŭ la voj·o de ver·o mi ir·as, laŭ la voj-strek·o de la
          just·o ; re·ven·u sur la voj·on de la prudent·o ; li ne ek·tim·is ek·ir·i
          la voj·on al la pacifism³·o; li trov·is la voj·on al ni·a kor·o; mi ne
          sci·as: la voj·on de agl·o en la aer·o, la voj·on de serpent·o sur
          rok³·o, la voj·on de ŝip·o mez·e de la mar·o, kaj la voj·on de vir·o ĉe
          virg·ul·in·o ; lingv·o, kiu dev·as tra·bat·i al si la voj·on ne per ia
          potenc·a dekret¹·o, sed per labor·ad·o de amas·oj, pov·as dis·volv·iĝ·i
          nur per tre sin⁸+gard·a voj·o de natur·a evoluci³·o, sed ĝi tuj mort·us,
          se oni vol·us ĝi·n dis·volv·i per kontraŭ·natur·a kaj danĝer·eg·a voj·o
          de revoluci¹·o . {destin¹·o} , {kondut·o} , {sin⁸-ten·o}

   3.
          {Rimed·o} : jen la plej bon·a voj·o por riĉ·iĝ·i; kie est·as vol·o, tie
          est·as voj·o (kiu vol·as, tiu pov·as); la cel·o pov·as est·i ating·it·a
          per du voj·oj ; oni kre·as rapid·an voj·on inter la koncept²·o kaj la
          vort·o en Esperant·o, sen la de·voj·o de la traduk·o .

   4.

        a)
                (en {topologi⁽⁺⁾·a spac·o}  ) {Kontinu⁴·a} {bild¹·ig·o}  de la
                reel⁽⁺⁾·a {interval⁽⁺⁾·o}  al  : la punkt·on  oni
                nom·as komenc·a punkt·o de la voj·o, kaj la punkt·on  oni
                nom·as ĝi·a fin·a punkt·o. {ferm·it·a voj·o} ; {kun·lig·aĵ·o} ,
                {homotop⁽⁺⁾·a} .

        b)
                (en {orient·it·a grafe⁽⁺⁾·o} ) Tia {ĉen·o} , ke la fin·a rand·o de
                ĉiu term⁽⁺⁾·o koincid⁴·as kun la komenc·a de la sekv·ant·a term⁽⁺⁾·o.
                {cirkvit⁸·o} .

                Rim.: La noci⁽⁺⁾·o valid⁴·as ankaŭ por {ne·orient·it·aj grafe⁽⁺⁾·oj} ,
                konvenci²·e ident¹·ig·it·aj kun la asoci¹·it·a orient·it·a grafe⁽⁺⁾·o. En
                tiu ĉi kadr·o voj·oj kaj ĉen·oj est·as ekvivalent⁽⁺⁾·aj noci⁽⁺⁾·oj.
                Not·u, ke en porvoj·oaper·as rimark·o, kestrek·oj kaj
                nod¹·oj ne ripet·iĝ·as“, kio laŭ ni valid⁴·u nur por element¹·aj
                voj·oj. Vid·u rimark·on subĉen·o“.

voj·i

   (ntr)

          Ir·i laŭ iu voj·o: hund·o boj·as, hom·o voj·as (spit·e al fi·aj
          kritik·oj, insult·oj, iu persist·as) ; ĝi lant⁽⁺⁾·e pas·as, mal·rapid·e
          voj·as al […] definitiv¹·a pri·forges·o . {voj-ir·i}

voj·ar·o

          Tut·o de la voj·oj en iu urb·o, region·o, land·o ktp; {voj-ret·o} : nun
          observ·as luks·ajn kaj modest·ajn aŭtomobil¹·ojn, nov·ajn rapid·ajn
          tram²·ojn kaj elektr¹·an fer-voj-ret·on, lig·ant·an la urb·o-centr·on kun la
          antaŭ·urb·o .

voj·et·o

          Mal·larĝ·a, mal·ĉef·a {voj·o} : mal·larĝ·a voj·et·o konduk·as tra tiu ĉi
          kamp·o al ni·a dom·o ; voj·et·o inter vin-ber-ĝarden·oj ; [ili] ir·is laŭ
          flank·aj voj·et·oj .

ĉirkaŭ·voj·o

          Voj·o ebl·ig·ant·a {ĉirkaŭ·ir·i} : kiom mult·e da mal·grand·aj sen·kulp·aj
          ĉirkaŭ·voj·oj li far·is, por renkont·iĝ·i kun ŝi ; pri la lok·o oni
          dir·as, ke ĝi est·as mal·ben·it·a, kaj ĉiu migr·ant·o far·as vast·an
          ĉirkaŭ·voj·on .

de·voj·ig·i

   (tr)

          Konduk·i ekster la bon·a, la ĝust·a voj·o: li·a sen·prudent·ec·o li·n
          de·voj·ig·os ; fripon·et·o kiu li·n de·voj·ig·as ; protest¹·as alban⁸·oj
          kontraŭ plan·oj de·voj·ig·i du river·ojn .

de·voj·iĝ·i

   (ntr)

          De·klin·iĝ·i de la ĝust·a voj·o: ni ne de·voj·iĝ·os sur kamp·on  en
          vin-ber-ĝarden·on ; li de·voj·iĝ·is, por vid·i la kadavr¹·on de la leon·o
          ; ĉiu·j de·voj·iĝ·is, ĉiu·j mal·virt·iĝ·is ; li de·voj·iĝ·is en la strat·oj,
          traf·is en tut·e ali·an direkt·on, ol li intenc·is ir·i . {devi⁽⁺⁾·i}

dis·voj·iĝ·o

          Lok·o, en kiu unu voj·o divid·iĝ·as en du ali·ajn: la reĝ·o […] halt·is
          ĉe la dis·voj·iĝ·o, ĉe la komenc·o de du voj·oj .

en·voj·ig·i

   1.
          Ek·ir·ig·i sur la ĝust·a voj·o: aparat¹·o konsist·ant·a el unu generator⁽⁺⁾·o
          de mal·alt·aj frekvenc⁽⁺⁾·oj funkci¹·ant·a per kurent⁸·o, unu amplif⁽⁺⁾·il·o kaj
          unu tub·o por en·voj·ig·i kaj en·fokus·ig·i son·on ; akompan·as Pinokj⁽⁺⁾·on
          kiel gard-anĝel·o la Blu+har·a Fe-in·o, kiu klopod·as re·en·voj-ig·i li·n
          sur la rel·ojn de honest·ec·o .

   2.
          Ek·ir·ig·i sur la voj·o al sukces·o. {iniciat·i} , {komenc·i} ,
          {prepar·i}

preter·voj·e, inter·voj·e

          Apud la voj·o, dum moment·a halt·o  paŭz·o, apart·e de la ĉef·a
          ag·ad·o: ni en·ir·os inter·voj·e nur al mi·a administr·ant·o pren·i la
          mon·on ; preter·voj·e li vizit·is al  en mal·bon·eg·a humor·o kaj
          kun delir·ec·aj vort·oj .

sur·voj·i

          Est·i ir·ant·a, vojaĝ·ant·a: la monument·o por la tomb·o de Ludovik·o
           est·is fin-far·it·a kaj sur·voj·is al Varsovi·o ; jam en
          1982 iran⁸·aj trup¹·oj sur·voj·is al Bagdad⁽⁺⁾·o en Irak⁸·o ; la unu+vagon·atrajn⁸·oplen~plen·is: […] famili·oj kun infan·oj vizit·is parenc·ojn,
          vir·in·oj ir·is butik·um·i, vir·oj sur·voj·is al futbal⁽⁺⁾-matĉ⁽⁺⁾·oj .

sur·voj·iĝ·i, en·voj·iĝ·i

   (ntr)

          {Ek·ir·i} sur voj·o, ek·vojaĝ·i: mi sur·voj·iĝ·os morgaŭ+maten·e, cel·e al
          Ĉikag⁽⁺⁾·o, por negoc·oj ; kiam mi tie·n en·voj·iĝ·is, mi vid·is ebri¹·ul·on
          star·i ĉe krad·aĵ·o de put·o, ten·ant·e la brak·ojn horizontal·aj kaj
          per la pied·oj, kiu·j trov·iĝ·is en lign·aj pantofl·oj, stamf⁽⁺⁾·ant·e sur
          la ter·on .

tra·voj·i

          Ir·ad·i sur voj·oj de iu spac·o: kiu tra·voj·as tra la arb·ar·o dum la
          nokt·o ne vid·as ĝi·n .

akv·o-voj·o

          {River·o} , {kanal¹·o} ,  ĉia en·land·a akv·ej·o, kiu facil·ig·as
          sur·akv·an trans·port·ad·on: dum la ekskurs·o oni est·os port·at·a tra
          rav·a pejzaĝ·o ĉe akv·o-voj·oj ; oni tra·bor·as nov·an akv·o-voj·on en la
          nord·a Franci⁽⁺⁾·o, kiu inter·ril⁽⁺⁾·at·ig·os Sejn⁽⁺⁾·on kaj Skeld⁽⁺⁾·on .

aŭt⁸·o-voj·o

          Voj·o kun plur⁴·aj koridor¹·oj en ambaŭ direkt·oj, apart·e konstru·it·a
          por ekskluziv²·a kaj rapid·a pas·ad·o de motor¹·aj vetur·il·oj: unu el la
          plej danĝer·aj trafik⁴-cirkl⁸·oj en Irland⁸·o trov·iĝ·as sur la ŝtat·a
          aŭt⁸·o-voj·o M50 en nord·a Dublin⁽⁺⁾·o ; okaz·as grav·aj ter+fos·aj labor·oj
          por en·ter·ig·i la franc·an aŭt⁸·o-voj·on (A 29), for·las·ant·e super·an
          lok·on al tiu est·ont·a kanal¹·o ; la projekt·o cel·as mal·ŝarĝ·i la
          aŭt⁸·o-voj·on inter Munken⁽⁺⁾·o kaj la flug-haven·o . {aŭt⁸·o-ŝose³·o}

bicikl¹·o-voj·o

          Voj·o por {bicikl¹·o} j: [ili] kre·u pli sekur⁴·ajn kondiĉ·ojn por
          bicikl¹·ant·oj, konstru·ant·e ekzempl·e bicikl¹·o-voj·ojn sen danĝer·aj
          voj+kruc·iĝ·oj, apart·ig·ant·e bicikl¹·ojn dis~de aŭt⁸·oj ; la urb·a
          administraci³·o sen·neĝ·ig·as la bicikl¹·o-voj·ojn prioritat⁽⁺⁾·e ; en
          ĉirkaŭ·aĵ·o est·as bel·aj hotel·oj kaj kamp·ad·ej·oj, tenis⁹·aj kort·oj kaj
          al·log·aj bicikl¹·o-voj·et·oj, izol·it·aj plaĝ⁽⁺⁾·et·oj… .

fer-voj·o

   1.
          {Rel-voj·o} : tiu ĉi fer-voj·o est·as konstru·ot·a en la daŭr·o de du
          jar·oj ; jen tie mal·supr·e kuŝ·as German·uj·o, kiu iam est·is kovr·it·a
          de plej dens·a ret·o de fer-voj·oj kaj kanal¹·oj ; la glad·il·o [...]
          imag·is al si, ke ĝi est·as vapor+maŝin·a kaldron·o, kiu dev·as ir·i
          sur la fer-voj·on, por tir·i vagon·ojn .

   2.
          Sistem·o por trans·port·i pasaĝer·ojn kaj var⁴·ojn per vetur·il·oj
          ir·ant·aj sur {rel-voj·oj} : [est·us mal·saĝ·e] send·i io·n el Pariz·o
          Peterburg⁽⁺⁾·on per ĉeval·oj, kiam ni hav·as la ebl·on far·i tio·n ĉi per
          fer-voj·o ; ĝi uz·is pak·aĵ-vagon·ar·on de fer-voj·o, kaj tamen ĝi
          preskaŭ mal·fru·iĝ·is ;

fer-voj·oj, fer-voj-kompani¹·o

          Entrepren·o, ŝtat·a  privat·a, ekspluat²·ant·a fer-voj·on: la ĉef·a
          lini·o de la Dan⁸·aj fer-voj·oj lig·as Kopenhag⁽⁺⁾·on kun  . en
          1997 fond·iĝ·is privat·a firma⁽⁺⁾·oNeĝ-mont-fer-voj·o de Sub·a Aŭstri⁽⁺⁾·o“,
          kiu·n tamen posed·as la region·o Sub·a Aŭstri⁽⁺⁾·o kaj la ŝtat·a fer-voj·o
          .

fer+voj·a

          Rilat·a al fer-voj·o, al fer-voj·oj: fer+voj·a societ·o ; fer+voj·a staci·o
          , fer+voj·a trotuar·o (= {kaj¹·o} ) , fer+voj·a ofic·ist·o , fer+voj·a
          labor·ist·o, fer+voj·a bilet³·o , fer+voj·a akcident²·o ; mi sid·is sur la
          lokomotiv·o antaŭ fer+voj·a vagon·ar·o ; mi ne hav·as plu la fort·on,
          por el·ten·i fer+voj·an vojaĝ·on ; oni ne pov·as kulp·ig·i la fer+voj·ajn
          inĝenier·ojn, se trov·iĝ·as person·oj, kiu·j vol·as uz·i la fer-voj·on
          por ia·j cel·ojutopi¹·aj“ .

fer+voj·ist·o

          Dung·it·o, labor·ist·o  ofic·ist·o en fer-voj-kompani¹·o: fer+voj·ist·oj
          protest¹·is kontraŭ alt·ig·o de la pensi·o-·o ; por ŝpar·i mon·on
          est·is el·posten·ig·it·aj ĉe privat·ig·o tiom da oft·e spert·aj, lojal¹·aj
          fer+voj·ist·oj ; fal·int·aj arb·oj kaj ali·aj mal·help·aĵ·oj ja kaŭz·is
          damaĝ⁽⁺⁾·ojn, sed ne vund·is pasaĝer·ojn kaj fer+voj·ist·ojn .

glit-voj·o

          Klin·it·a glat·a voj·o, laŭ kiu io pov·as mov·iĝ·i glit·e mal·supr·en;
          {de·glit·ej·o} : la teler·oj[…]n la vaz-lav·ist·in·oj mal·lev·ad·is al la
          kuir·ej·o per klin·it·a glit-voj·o ; [tiu·j] dom·oj est·as lig·at·aj inter
          si per ŝtup·ar·et·oj, ŝnur·e~skal·oj kaj glit-voj·oj . {tobogan⁽⁺⁾·o}
          {dekliv·o} , {rampl⁽⁺⁾·o}

haŭl⁽⁺⁾-voj·o

          Voj·o laŭ river·o  kanal¹·o, sur kiu ir·as hom·oj  brut·oj, {haŭl}
          ante barĝ⁽⁺⁾·on: mi […] tren·as ŝip·ojn ŝvit·e sur haŭl⁽⁺⁾-voj·o .

kabl¹·o-voj·o

          Trans·port·il·o konsist·ant·a el pend·ant·a  sur·rel·a vetur·il·o tren·at·a
          de kabl¹·o, uz·at·a normal¹·e por sur·ir·o de krut·aĵ·oj: sur la sud·a
          bord·o de Krime⁽⁺⁾·o trov·iĝ·as telfer⁽⁺⁾·a kabl¹·o-voj·o, de kiu ebl·as spekt⁹·i
          bel·eg·ajn vid·aĵ·ojn . {telfer⁽⁺⁾·o} , {funikular⁽⁺⁾·o}

pied-voj·o

          {Voj·o} taŭg·a por pied-ir·ant·oj  al ili rezerv·it·a: jun·ul·oj,
          ekskurs·ant·e supr·en laŭ la pied+voj·et·oj, ek·vid·is renvers·it·an aŭt⁸·on
          .

rel-voj·o

          Voj·o, ekip²·it·a per du paralel·aj {rel·oj} , sur kiu·j rul·iĝ·as
          vagon·oj kaj simil·aj vetur·il·oj: turn·int·e [la turn·o-kruc·on] li
          est·is paŝ·ont·a sur la rel-voj·on, kiam en li·an vizaĝ·on ŝpruc·is ruĝ·a
          kaj blank·a lum·o ; la urb·o est·is la unu·a sur la iberia
          du·on-insul·o, en kiu oni konstru·is tram²·an rel-voj·on ; la dik+tavol·a
          neĝ·o kovr·is ĉio·n, kaj neniu sci·is, kiam oni sukces·os liber·ig·i la
          rel-voj·on de la lavang·o .

   Rim.: PIV2 don·as mult·e pli fak·an difin·on, proksim·um·e sam+senc·an kiel la
   ĉi-supr·a, en kiu klar·e aper·as la diferenc·o interrel-voj·okajtrak⁽⁺⁾·o“
   (nur: rel·oj + ŝpal⁽⁺⁾·oj).

ŝpar-voj·o

          Voj·o pli mal·long·a ol al la normal¹·a voj·o, ŝpar·ant·a ir·ad·on: li
          est·is kur·int·a tra ŝpar·--voj·o, por ŝi·n atend·i en la
          inter·konsent·it·a lok·o ; verm·o-tru·o est·as hipotez¹·a topologi⁽⁺⁾·a
          objekt·o, kiu aper·us kielŝpar-voj·ointer du punkt·oj de la
          spac·o-temp·o . {mal·long·ig·o}

ferm·it·a voj·o

          {Voj·o^4.a} , kies komenc·a kaj fin·a punkt·oj est·as egal·aj.

Silk·a Voj·o

          Antikv·a tra-azi⁸·a voj-ret·o, kiu lig·is plej orient·e Ĉin⁹·uj·on kaj
          plej Okcident·e Mediterane⁸·on, per kiu port·iĝ·is divers·aj
          komerc·aĵ·oj, inter·ali·e ĉin⁹·a silk·o: tiu+temp·e la ĉef·a eksport¹·aĵ·o de
          Ĉini⁽⁺⁾·o est·is silk·aĵ·oj, pro tio la eŭrop·an·oj nom·is tiu·n voj·on
          Silk·a Voj·o ; en la antikv·ec·o kaj mez-epok·o ĝi·n tra·pas·is ne nur
          karavan¹·oj, vetur·ant·aj laŭ la Silk·a Voj·o, sed ankaŭ legi·oj de
          Aleksandr·o la Grand·a, trup¹·oj de arab⁸·aj milit·estr·oj, hord⁽⁺⁾·oj de
          ĉingis⁽⁺⁾·--ĥan⁽⁺⁾·o ; en la antikv·ec·o la guberni²·o serv·is kiel grav·a
          trans·ŝarĝ·a staci·o ĉe la sud·--okcident·a Silk·a Voj·o ; iu·j opini·as,
          ke la ebur²·o en·konduk·iĝ·is laŭ la sud·a Silk·a Voj·o, kaj oni
          trans·port·is tie·n ankaŭ mar·ajn konk·aĵ·ojn .

   [artikol-versi⁹·o: 1.177 2023/10/21 16:50:36 ]
     __________________________________________________________________